Wyburzać czy zachować dla przyszłości

• Autorzy: Węcławowicz-Gyurkovich Ewa

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK62POSTERITY

Warianty tytułu

EN

To demolish or preserve for posterity

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Funkcjonalne adaptacje wielu historycznych budowli w miastach europejskich stają się ratunkiem przed ich likwidacją i wyburzeniem, proponując równocześnie atrakcyjne nowoczesne rozwiązania. Miasta charakteryzuje różnorodność, nakładanie się przez wieki kolejnych form, kształtów i stylistyk. Istotne staje się także zachowanie odrębności kulturowej, co sprawia, że każde z miast posiada niepowtarzalną atmosferę i odmienną tożsamość. Obiekty, które przetrwały kilkadziesiąt lat, stanowią autentyczną substancję, którą z pewnością należy zachować i chronić dla przyszłych pokoleń. Centra miast, a także pojedyncze, często poprzemysłowe obiekty ulegają przekształceniom dla potrzeb dzisiejszych mieszkańców. W artykule przedstawiono kilka przykładów takich działań z Danii i Holandii autorstwa znanych współczesnych architektów. Omówiono również przykład Centralnych Hal Paryskich, które wyburzono ze względów sanitarnych i natychmiast tego żałowano, ale dzięki temu inne XIX- i XX-wieczne obiekty w Europie zostały uratowane poprzez adaptację do nowych funkcji.

EN

The functional adaptation of many historical buildings in European cities is becoming a form of saving them from liquidation and demolition, proposing attractive, modern solutions. Cities are characterized by diversity, the layering of successive forms, shapes and styles over the ages. It becomes essential to preserve cultural separateness, which causes each city to have a unique atmosphere and a different identity. Buildings that have survived several decades constitute an authentic substance, which must surely be preserved and protected for posterity. City centers, as well as individual and often post-industrial buildings, undergo adaptation to the needs of modern-day residents. This paper presents a number of examples of such projects from Denmark and the Netherlands by well-known contemporary architects. The case of Paris’s Les Halles, which had been demolished because of sanitary considerations, a decision that was quickly regretted, allowed other nineteenth- and twentieth-century buildings in Europe to be saved via adaptive reuse.

Słowa kluczowe

PL

dziedzictwo postindustrialne; adaptacja do nowych funkcji

EN

post-industrial heritage; adaptive reuse

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 62
• Strony: 85--96
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., fot.

Twórcy

autor

Węcławowicz-Gyurkovich Ewa

• Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

Bibliografia

• 1. Dietzfelbinger Eckart, Fascination and Terror, Documentation Centre Nazi Party Rally Grounds Nuremberg, Nuremberg 2006, s. 16–23.
• 2. Gadamer Hans Georg, Aktualność piękna, Warszawa 1993.
• 3. Gyurkovich Mateusz, 22@Barcelona – Miasto Cywilizacji Wiedzy, „Czasopismo Techniczne” 2012, nr 4-A, s. 25–56.
• 4. Janicka-Świerguła Katarzyna, The belly of Budapest – the hungarian central market hall from the end of the 19th century against the backdrop of selected european objects with this function, „Technical Transactions” 2019, vol. 12, s. 31–44. Wiadomości Konserwatorskie • Journal of Heritage Conservation • 62/2020 95
• 5. Jodidio Philip, Architecture Now! 6, Hongkong–Köln–London–Los Angeles–Madrid–Paris–Tokyo 2009, s. 232–239.
• 6. Lemoine Barbara, Les Halles de Paris, L’Equerre, Paris 1980 (passim).
• 7. Levene Richard C., Márques Cecilia Fernando, Towards an improbable architecture, Madrid 1998, s. 36–47.
• 8. Márques Cecilia Fernando, Levene Richard C., Herzog &de Meuron 1998–2002 The Nature of Artifice, Madrid 2002.
• 9. Peltason Ruth, Ong-Yan Grace, Architect – The Pritzker Prize Laureates in Their Own Words, London 2010, s. 120–123.
• 10. Stettner-Stefańska Barbara, Paryż po polsku, Warszawa 2001.
• 11. Węcławowicz-Gyurkovich Ewa, Architektura najnowsza w historycznym środowisku miast europejskich, Kraków 2013, s. 17–54.
• 12. Wowrzeczka Bogusław, Jagiełło Marzanna, Churches from former factories – conversions and controversies, „Technical Transactions” 2019, vol. 11, s. 99–120.
• 13. Zola Emil, Brzuch Paryża, tłum. Nina Gubrynowicz, Warszawa 1957.
• Źródła elektroniczne / Electronic sources
• 14. architektura.muratorplus.pl/projekty/forum-des-halles_232.html.
• 15. architektura.muratorplus.pl/technika/muzeum-tirpitz-w-danii_7948.htlml.
• 16. lazurowy przewodnik.pl/muzeum-orsay/.
• 17. mojaniderlandia.pl/czytelnia/tilburg-urokliwe-miasteczko-z-historia-i-holenderska-stolica-wlokiennictwa-3497.html.
• 18. swiatbibliotek.pl/lochal-biblioteka-publiczna-w-tilburgu-de-bibliotheek-lochal/.
• 19. vivelacuisine.pl/artykul/312-hale.
• 20. www.architektura.info/index.php/architektura/polska_i_swiat/narodowe_muzeum_morza_w_danii.
• 21. www.architekturaibiznes.pl/lochal,1719.html.
• 22. www.sbp.pl/artykul/?cid=21959&prev=1.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).