Inżynieria odwrotna z wykorzystaniem zaawansowanych technik wytwarzania

• Autorzy: Hylewski D.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca przedstawia usystematyzowane podejście do realizacji procesu inżynierii odwrotnej, na przykładzie trzech wybranych przedmiotów o rożnej złożoności kształtu. Powstaniu rozwiązania systemowego sprzyjało przyjęcie identycznych sposobów realizacji poszczególnych faz inżynierii odwrotnej, dla każdego z nich. Faza akwizycji danych pomiarowych, realizowana z wykorzystaniem współrzędnościowej maszyny pomiarowej ZEISS C400 była prowadzona na trzy sposoby. Faza modelowania CAD z wykorzystaniem oprogramowania CATIA V5 realizowana była na pięć sposobów. Faza wytwarzania realizowana była z wykorzystaniem technik: obróbki ubytkowej na 5-osiowym centrum frezarskim i szybkiego prototypowania. Celem pracy było określenie optymalnego, pod względem kryteriów czasu realizacji procesu inżynierii odwrotnej i dokładności odtworzenia kształtu przedmiotu, rozwiązania dla każdego przedmiotu. Cel pracy został osiągnięty. Oprócz realizacji poszczególnych faz inżynierii odwrotnej dla wybranych przedmiotów praca obejmuje dodatkowe badania i testy, które miały na celu usprawnienie i poprawę możliwości ich praktycznego wykonania. Na szczególną uwagę, zdaniem autora, zasługuje sformułowane przez niego twierdzenie dotyczące kierunku digitalizacji powierzchni oraz opracowana przez niego metoda doboru parametrów digitalizacji powierzchni. Są one jego największymi osiągnięciami.

EN

The dissertation presents a systematized approach to the process of reverse engineering using the ехатріе of three selected objects representing various complexity of shape. The development of the systematized solution was facilitated by the adoption of identical ways to execute particular stages of reverse engineering that were used for every object. The stage of data acquisition, which took the advantage of а coordinate measuring machine ZEISS C400, was concluded in three ways. CAD modeling phase, which involved CATIA V5 software was executed in five ways. The manufacturing phase relied on two techniques machining, with 5-axis milling center and rapid prototyping. The goal of the dissertation was to determine the optimum time-span of the reverse engineering process and the precision of the reproduced shape for every object. The aim was successfully achieved. Apart from presenting particular stages related to reverse engineering, the dissertation includes some additional scientific research and tests, which were meant to facilitate and improve feasibility of their realization. The author whishes to draw attention particularly to his claim referring the direction of surface digitalization as well as the method for selecting parameters of surface digitalization that has been developed by him. So far these can be considered as the author's biggest achievements.

Słowa kluczowe

PL

inżynieria odwrotna; techniki wytwarzania; geometryczne cechy konstrukcyjne; akwizycja danych pomiarowych; odtworzenie przedmiotu

EN

reverse engineering; techniques for production; geometric design features; data acquisition system; creating physical model

• Wydawca: Katedra Budowy Maszyn. Politechnika Śląska
• Czasopismo: Prace Naukowe Katedry Budowy Maszyn / Politechnika Śląska
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 1
• Strony: 3--204
• Opis fizyczny: Bibliogr. 130 poz.

Twórcy

autor

Hylewski D.

• Politechnika Śląska

Bibliografia

• [1] D. Hylewski: Inżynieria odwrotna z wykorzystaniem zaawansowanych technik wytwarzania. Praca doktorska, Politechnika Śląska, Katedra Budowy Maszyn, Gliwice. 2013.
• [2] E. J. Chikovsky, J. II. Cross II: Reverse Engineering and Design Recovery: and Тахопоту. IEEE, 1990, No. 1, Vol. 7, s. 13-17.
• [3] T. Sobh, J. Owen: A Sensing Strategy for the Reverse Engineering of Machined Parts. Journal of Intelligent & Robotic Systems, 1995, No. 3, Vol. 14, s. 323-340.
• [4] M. J. Milroy, D. J. Weir, C. Bradley, G. W. Vickers: Reverse engineering employing a 3D laser scanner: A case study. The International Journal of Advanced Manufacturing Technology, 1994, No. 2, Vol. 12, s. 111-121.
• [5] Hong-Tzong Yau: Reverse engineering of engine intake ports by digitization and surface approximation. International Journal of Machine Tools and Manufacture, 1997, No. 6, Vol. 37, s. 855-871.
• [6] E. Chlebus: Innowacyjne metody inżynierskie w zintegrowanym rozwoju produktu i procesów wytwarzania. Mechanik, 2003, No. 1, s. 5-І 1.
• [7] V. Raja, K. J. Fernandes: Reverse Engineering. An Industrial Perspective. Springer Series in Advanced Manufacturing, 2008, s. 71.
• [8] J. Dietrych: Projektowanie i konstruowanie. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1974.
• [9] K. N. Otto: K. L. Wood: Product Design: Techniques in Reverse Engineering and New Product Development. Prentice Hall, 2000 s. 22.
• [10] D. C. Dennett: Cognitive Science as Reverse Engineering: Several Meanings of "Top-Down" and "Bottom-Up". The 9th International Congress of Logic, Methodology and Philosophy of Science, North-Holland, Studies in Logic and the Foundations of Mathematics, Volume 134, 1995, s. 679-689.
• [11] B. Sarkar, C-H. Menq: Smooth-surface Approximation and Reverse Engineering. Computer-Aided Design, 1991, No. 9, Vol. 23, s. 623-628.
• [12] W. Wang: Reverse engineering: Technology of Reinvention. CRC Press, Taylor & Francis Group, 2011.
• [13] J. S. Albus: A model of computation and representation in the brain. Information Sciences, 2010, No. 9, Vol. 180, s. 1519-1554.
• [14] T. Várady, R. R Martin, J. Сох: Reverse engineering of geometric models – an introduction. Computer-Aided Design, 1997, No. 4, Vol. 29, s. 255-268.
• [15] E. Chlebus: Techniki komputerowe CAx w inżynierii produkcji. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2000.
• [16] E. Chlebus: Integrated Product and process development using CAx methods. Prace Naukowe Instytutu Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej. Konferencje, 2004, No. 42, Vol. 85, s. 55-64.
• [17] www.zeiss.pl - Carl Zeiss Sp. z o. o. (2011 г.).
• [18] 11 Ratajczyk: Ramiona pomiarowe - budowa, parametry techniczne, zastosowanie. Mechanik, 2008, No. 12, s. 1051-1054.
• [19] Die Bibliothek der technik, Koordinaten-mess technik im industriellen Einsatz. Verlag Moderne Industrie, Carl Zeiss, 2000, No. 203.
• [20] www.konicaminolta.com - KONICA MINOLTA (2011 г.).
• [21] E. Chlebus, К. E. Oczoś, B. Dybała, T. Boratyński: Nowoczesne technologie w rozwoju wyrobu. Prace Naukowe Instytutu Technologii Maszyn i Automatyzacji Politechniki Wrocławskiej. Konferencje, 2000, No. 36, Vol. 78, s. 79-106.
• [22] www.skyskan.be - SkySean (2011 г.).
• [23] Р. Benkő, R. R. Martin, T. Várady: Algorithms for reverse engineering boundary representation models. Computer-Aided Design, 2001, No. 4,Vol. 33, s. 839-851.
• [24] E. Chlebus, T. Boratyński, B. Dybała: Modelowanie geometryczne CAD w projektowaniu i zintegrowanym rozwoju produktu. Mechanik, 2003, No. 8-9, s. 529-533.
• [25] Saeid Motavalli, Bopaya Bidanda: A part image reconstruction system for reverse engineering of design modifications. Journal of Manufacturing Systems, 1991, No. 5, Vol. 10, s. 383-395.
• [26] P. N. Chivate, A. G. Jablokow: Solid-model generation from measured point data. Computer-Aided Design, 1993, No. 9, Vol. 25, s. 587-600.
• [27] Yasser Ilosni. Labiche Ferreira: Laser based system for reverse engineering. Computers & Industrial Engineering, 1994, No. 2, Vol. 26, s. 387-394.
• [28] T. Sobh, J. Owen, M. Dekhil: A dynamic recursive approach for autonomous inspection and reverse engineering. Robotics and Autonomous Systems, 1994. No. 3, Vol. 13, s. 153-171.
• [29] R. Abella, J. Daschbach. L. Pawlicki: Human skill interface in reverse engineering. Computers & Industrial Engineering, 1991, No. 1-4, Vol. 21, s. 495-499.
• [30] N. V. Puntambekar, A. G. Jablokow, II. J. Sommer III: Unified review of 3D model generation for reverse engineering. Computer Integrated Manufacturing Systems, 1994, No. 7, Vol. 7, s. 259-268.
• [31] Bopaya Bidanda, Yasser A. Ilosni: Reverse engineering and its relevance to industrial engineering: A critical review. Computers & Industrial Engineering, 1994, No. 2, Vol. 26, s. 343-348.
• [32] D. Kochan: Intelligent production technology future-oriented vision or industrial reality. Computers in Industry, 1995, No. 1, Vol. 28, s. З-10.
• [33] P Gu, X Yan: Neural network approach to the reconstruction of freeform surfaces for reverse engineering. Computer-Aided Design, 1995, No. 1, Vol. 27, s. 59-64.
• [34] Y.Y. Cai, A.Y.C. Nee, H.T. Loli: Geometric Feature Detection for Reverse Engineering Using Range lmaging. Journal of Visual Communication and Image Representation, 1996, No. 3, Vol. 7, s. 205-216.
• [35] A. Limaiem, A. Nassef, H. A. El-N4araghy: Data Fitling Using Dual Kriging and Genetic Algorithms Original Research. ArticleCIRP Annals - Manufacturing Technology, 1996, No. 1, Vel. 45, s. 129-134.
• [36] P. N Chivate, A. G. Jablokow: Review of surface representations and fitting for reverse engineering. Computer Integrated Manufacturing Systems, 1995, No. 3, Vol. 8, s. 193-204.
• [37] Menq, F.L, Chen: Curve and surface approximation from CMM measurement data. Computers & Industrial Engineering, 1996, No. 2, Vol. 30, s. 211-225.
• [38] Y.II. Chen, C.T. Ng: Integrated reverse engineering and rapid prototyping. Computers & Industrial Engineering, 1997, No. 3-4, Vol. 33, s. 481-484.
• [39] Liang-Chia Chen, Grier CI. Lin: A vision-aided reverse engineering approach to reconstructing free-form surfaces. Robotics and Computer-Integrated Manufacturing, 1997, No. 4, Vol. 13, s. 323-336.
• [40] C.-K. Song, S.-W. Kim: Reverse engineering: Autonomous digitization of free-formed surfaces on a CNC coordinate measuring machine. International Journal of Machine Tools and Manufacture, 1997, No. 7, Vol. 37, s. 1041-1051. [41] B.E. Hirsch, K.D. Thoben, X. Sheng, M. Joppe: Reconstruction of volume boundary from layers by triangulation Journal of Manufacturing Systems, 1997, No. 4. Vol. 16, s. 249-259.
• [42] A. P Rockwood, J. Winget: Three-dimensional object reconstruction from two-dimensional images. Computer-Aided Design, 1997, No. 4, Vol. 29, s. 279-285.
• [43] С. Т. Lim, М. Т. Ensz, М. A. Ganter, D. W. Storti: Object reconstruction from layered data using implicit solid modeling. Journal of Manufacturing Systems, 1997, No. 4, Vol. 16, s. 260-272.
• [44] P. Veron, JC. Leon: Static polyhedron simplification using error measurements. Computer-Aided Design, 1997, No. 4, Vol. 29, s. 287-298. [45] Qing Jin Peng, M. Loftus: A new approach to reverse engineering based on vision information. International Journal of Machine Tools and Manufacture, 1998, No. 8, Vol. 38, s. 881-899.
• [46] D. W. Eggert, A. W. Fitzgibbon, R. B. Fisher: Simultaneous Registration of Multiple Range Views for Use in Reverse Engineering of CAD Models. Computer Vision and Image Understanding, 1998, No. 3, Vol. 69, s. 253-272.
• [47] А. C. Lin, Shou-Yee Lin: Computer-aided mold engraving: from point-data smoothing, NC machining, to accuracy checking. Journal of Materials Processing Technology, 1998, No. 1-3. Vol. 86, s. 101-114.
• [48] S Liu, W Ma: Seed-growing segmentation of 3-D surfaces from CT-contour data. Computer-Aided Design, 1999, No. 8, Vol. 31, s. 517-536.
• [49] M. Yang, E. Lee: Segmentation of measured point data using a parametric quadric surface approximation. Computer-Aided Design, 1999, No. 7, Vol. 31, s. 449-457.
• [50] P. N. Chivate, N. V. Puntambekar, A. G Jablokow: Extending surfaces for reverse engineering solid model generation. Computers in Industry, 1999, No. 3, Vol. 38, s. 285-294.
• [51] Chih-Young Lin, Chung-Shan Liou, Jiing-Yih Lai: A Surface-lofting Approach for Smooth-surface Reconstruction from 3D Measurement Data. Computers in Industry, No. 34, s. 73-85.
• [52] ST Tuohy. T. Maekawa, G. Shen, NM Patrikalakis: Approximation of measured data with interval B-splines. Computer-Aided Design, 1997. No. 11, Vol. 29, s. 791-799.
• [53] Weiyin Ma, Peiren He: B-spline surface local updating with unorganized points. Computer-Aided Design, 1998, No. 11, Vol. 30, s. 853-862.
• [54] J.-P. Kruth. A. Kerstens: Reverse engineering modelling of free-form surfaces from point clouds subject to boundary conditions. Journal of Materials Processing Technology, No. 1-3, Vol. 76, s. 120-127.
• [55] Ming Chang, Р. P. Lin: On-line free form surface measurement via a fuzzy-logic controlled scanning probe. International Journal of Machine Tools and Manufacture, No. 4, Vol. 39, s. 537-552.
• [56] Kwan H Lee, II Woo: Direct integration of reverse engineering and rapid prototyping. Computers & Industrial Engineering, 2000, No. 1, Vol. 38, s. 21-38. [57] P. Benkő, R. R. Martin, T. Várady: Algorithms for reverse engineering boundary representation models. Computer-Aided Design, 2001, No. 11, Vol. 33, s. 839-851. [58] L.A. Piegi. W. Tiller: Parametrization for surface fitting in reverse engineering. Computer-Aided Design, 2001, No. 8, Vol. 3.3, s. 593-603.
• [59] Yin Zhongwei, Jiang Shouwei: Iso-phote based adaptive surface fitting to digitized points and its applications in region-based tool path generation, slicing and surface triangulation. Computers in Industry, 2004, No. 1, Vol. 55, s. 15-28. [60] W. Sun, C. Bradley, Y.F. Zhang. H.T. Loh: Cloud data modelling employing a unified, non-redundant triangular mesh. Computer-Aided Design, 2001, No. 2, Vol. 33, s. 183-193.
• [61] Seok-IIee Lee, Ho-Chan Kim, Sung-Min Hur, Dong-Yol Yang: STL file generation from measured point data by segmentation and Delaunay triangulation. Computer-Aided Design, 2002, No. 10, Vel. 34, s. 691-704.
• [62] CII. Gao, F.C Langbein, A.D. Marshall. R.R. Martin: Local topological beautification of reverse engineered models. Computer-Aided Design, 2004, No. 13, Vol. 36, s. 1337-1355.
• [63] Yin Zhongwei, Li ChunLi: Methodologies of discrete patches filling in reverse engineering and rapid prototyping. Journal of Manufacturing Systems, 2004, No. 4, Vol. 23, s. 292-298.
• [64] II. Aoyama, Yuu Suzuki: Autonomous measurement of physical model shape for reverse engineering. Journal of Manufacturing Systems, 2001, No. 6, Vol. 19, s. 375-382.
• [65] V.H. Chan, С Bradley, G.W. Vickers: A multi-sensor approach to automating co-ordinate measuring machine-based reverse engineering. Computers in Industry, 2001, No. 2, Vol. 44, s. 105-115.
• [66] Xie Zexiao, Zhang Qiumei, Zhang Guoxiong: Modeling and calibration of a structured-light-sensor-based five-axis scanning system. Measurement, 2004, No. 2,Vol. 36, s. 185-194.
• [67] Xie Zexiao, Wang Jianguo, Zhang Qiumei: Complete 3D measurement in reverse engineering using a multi-probe system. International Journal of Machine Tools and Manufacture, 2005, No. 12-13, Vol. 45, s. 1474-1486.
• [68] J. Williams, M. Bennamoun: Simultaneous Registration of Multiple Corresponding Point Sets. Computer Yision and Image Understanding, 2001, No. 1, Vol. 81, s. 117-142.
• [69] Les A. Piegl, W. Tiller: Algorithm for finding all к nearest neighbors. Computer-Aided Design, 2002, No. 2, Vol. 34, s. 167-172.
• [70] L.M. Galanlucci, G. Percoco, R. Spina: An artificial intelligence approach to registration of free-form shapes. C1RP Annals - Manufacturing Technology, 2004, No. 1, Vol. 53, Issue 1,8. 139-142.
• [71] Z.Q Xu, S.H Ye, G.Z Fan: Color 3D reverse engineering. Journal of Materials Processing Technology, 2002, No. 1-3, Vol. 129, s. 495-499.
• [72] II. Woo, E. Kang, Semyung Wang, Kwan II. Lee: A new segmentation method for point cloud data. International Journal of Machine Tools and Manufacture. 2002, No. 2, Vol. 42, s. 167-178.
• [73] G. Ambrogio, L. De Napoli, L. Filice, F. Gagliardi, M. Muzzupappa: Application of Incremental Forming process for high customised medical product manufacturing. Journal of Materials Processing Technology, 2005, Vol. 162-163, s. 156-162.
• [74] Sören Larsson. J.A.P. Kjellander: Motion control and data capturing for laser scanning with an industrial robot. Robotics and Autonomous Systems, 2006, No. 6, Vol. 54, s. 453-460.
• [75] Sören Larsson, J.A.P. Kjellander: Path planning for laser scanning with an industrial robot. Robotics and Autonomous Systems, 2008, No. 7, Vol. 56, Issue 7, s. 615-624.
• [76] Sang C. Park, Minho Chang: Reverse engineering with a structured light system. Computers & Industrial Engineering, 2009, No. 4. Vol. 57, s. 1377-1384. [77] Yinling Ke, Shuqian Fan, Weidong Zhu, An Li, Fengshan Liu, Xiquan Shi: Feature-based reverse modeling strategies. Computer-Aided Design, 2006. No. 5, Vol. 38, s. 485-506.
• [78] Ilongwei Lin, Wei Chen, Hujun Bao: Adaptive patch-based mesh fitting for reverse engineering. Computer-Aided Design, 2007, No. 12, Vol. 39, s. 1134-1142. [79] Yunbao Huang, Xiaoping Qian: Dynamic B-spline surface reconstruction: Closing the sensing-and-modeling loop in 3D digitization. Computer-Aided Design, 2007, No. 11, Vol. 39, s. 987-1002.
• [80] Akemi Gálvez, Andrés Iglesias: Particle swarm optimization for non-uniform rational B-spline surface reconstruction from clouds of 3D data points. Information Sciences, 2010, Vol. 192, s. 174-192.
• [81] Erkan Ülker, Ahmet Arslan: Automatic knot adjustment using an artificial immune system for B-spline curve approximation. Information Sciences, 2009, No. 10, Vol 179. s. 1483-1494.
• [82] Eyiip Bagci: Reverse engineering applications for recovery of broken or worn parts and re-manufacturing: Three case studies. Advances in Engineering Software, 2009, No. 6, Vol.40,s. 407-418.
• [83] Oguzhan Yilmaz, Nabil Gindy, Jian Gao: A repair and overhaul methodology for aeroengine components. Robotics and Computer-Integrated Manufacturing, 2010, No. 2, Vol. 26, s. 190-201.
• [84] F. Javidrad, R. Rahmati: An integrated re-engineering plan for the manufacturing of aerospace components. Materials & Design, 2009, No. 9, Vol. 30, s. 1524-1532.
• [85] G. Colombo, S. Filippi, C. Rizzi, F. Rotini: A new design paradigm for the development of custom-fit soft sockets for lower limb prostheses. Computers in Industry, 2010, No. 6, Vol. 61, s. 513-523.
• [86] E. Vezzetti: Pitch function comparison methodology for supporting a smart 3D scanner selection. Precision Engineering, 2010, No. 2, Vol. 34, s. 327-337.
• [87] T. Będza: Opracowanie hybrydowej metody rekonstrukcji obiektów fizycznych w inżynierii odwrotnej. Rozprawa doktorska, Politechnika Wrocławska, Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji, Wrocław, 2009.
• [88] J. Park, G. N. DeSouza: 3-D Modeling of Real-World Objects Using Range and Intensity Images. Machine Learning and Robot Perception, 2005, Vol. 7, s. 203-264.
• [89] www.siggraph.org - ACM SIGGRAPII (2011 г.); В. Curles: 3-D Photography, Overviev of Active Vision Techniques.
• [90] E. Trucco, A. Verri: Introductory Techniques for 3-D Computer Vioios. Prentice Hall PTRUpper SaddleRiver, 1998. [91] G. Bradshaw: Non-Contact Surface Geometry Measurement Techniques. MSc project, California Institute of Technology, Pasadena, 1999.
• [92] Jean-Yves Bouguet: Visual Methods for Three-Dimensional Modeling. Ph.D. project, California Institute of Technology, Pasadena, 1999.
• [93] M. Heljak, J. Jaroszewicz, W. Święszkowski, K. J. Kurzydłowski: Mikrotomografia Rentgenowska jako Metoda Obrazowania w Inżynierii Materiałowej. Materiały konferencyjne Krajowa Konferencja Badań Radiograficznych „Popów 2009", 2009.
• [94] R. Cierniak: Tomografia Komputerowa. Budowa Urządzeń CT. Algorytmy Rekonstrukcyjne. Exit, 2005.
• [95].J. A. Bosh: Coordinate Measuring Machines and Systems. Marcel Dekker, 1995.
• [96] E. Ratajczyk: Współrzędnościowa Technika Pomiarowa. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2005.
• [97] W. Jakubiec, J. Malinowski: Metrologia Wielkości Geometrycznych. WNT, Warszawa 2004.
• [98] E. Ratajczyk: Pomiary skaningowe w technice współrzędnościowej. Pomiary, Automatyka, Robotyka, 2009, No. 5, Vol. 13, s. 5-11.
• [99] A. Woźniak, M. Cote, R. Mayer: Problemy związane z korekcją promienia końcówki pomiarowej podczas skaningowych pomiarów współrzędnościowych. Pomiary, Automatyka, Kontrola, 2007, No. 9bis, s. 485-488.
• [100] E. Ratajczyk, A. Woźniak: Nowe trendy w budowie stykowych głowic pomiarowych stosowanych w maszynach współrzędnościowych. Mechanik, 2005, No. 12, s. 797-803.
• [101] A. Woźniak, M. Dobosz: Stanowisko do sprawdzania dokładności impulsowych sond współrzędnościowych maszyn pomiarow7ch. Pomiary, Automatyka, Robotyka, 2004, No. l, s. 12-17.
• [102] J. Sładck, W. Jakubiec: Advances In Coordinate Metrology. Materiały konferencyjne IV Międzynarodowa Konferencja Naukowa Współrzędnościowa Technika Pomiarowa, Bielsko-Biała 2010.
• [103] Norma PN-EN ISO 10360-1:2003: Specyfikacja geometrii wyrobów (GPS) - Badania odbiorcze i okresowe współrzędnościowych maszyn pomiarowych (CMM). Część 1: Terminologia.
• [104] Norma PN-EN ISO 10360-2:2003: Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS) – Badania odbiorcze i okresowe współrzędnościowych maszyn pomiarowych (CMM), Część 2: CMM stosowane do pomiaru wymiarów.
• [105] Norma PN-EN ISO 10360-3:2003: Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS) – Badania odbiorcze i okresowe współrzędnościowych maszyn pomiarowych (CMM), Część 3: CMM z osią stołu obrotowego jako czwarta osią.
• [106] Norma PN-EN ISO 10360-4:2003: Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS) – Badania odbiorcze i okresowe współrzędnościowych maszyn pomiarowych (CMM), Część 4: CMM stosowane w trybie pomiaru skaningowego.
• [107] Norma PN-EN ISO 10360-5:2003: Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS) – Badania odbiorcze i okresowe współrzędnościowych maszyn pomiarowych (CMM), Część 5: CMM z zespołem głowic pomiarowych wielotrzpieniowych.
• [108] Norma PN-EN ISO 10360-6:2003: Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS) – Badania odbiorcze i okresowe współrzędnościowych maszyn pomiarowych (CMM), Część 6: Szacowanie błędów przy wyznaczaniu elementów skojarzonych metodą najmniejszych kwadratów (Gaussa).
• [109] Z. Humienny: Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Podręcznik europejski. WNT, Warszawa 2004.
• [110] S. Adamczak: Struktura geometryczna powierzchni. Cz. 5. Przyrządy pomiarowe. Współrzędnościowe pomiary zarysów okrągłości i walcowości. Mechanik, 2008, No. 10, s. 848-854.
• [111] J. M. Juran, Frank M. Gryna, Jr.: Jakość. Projektowanie, analiza. WNT, Warszawa 1974.
• [112] D. Hylewski: Zastosowanie metody doboru parametrów digitalizacji przy odtwarzani powierzchni do postaci ciągłej powierzchni typu NURBS. Prace Naukowe Katedry Budowy Maszyn, 2010, No. 1, Vol. 30, s. 241-254.
• [113] W. Volk: Statystyka stosowana dla inżynierów. WNT, Warszawa 1973.
• [114] J. Kosmol: Wybrane zagadnienia metodologii badań. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2010.
• [115] D. Hylewski: Próba weryfikacji metody dobom parametrów digitalizacji powierzchni swobodnej do celów inżynierii odwrotnej w systemie CATIA V5. Prace Naukowe Katedry Budowy Maszyn, 2010, No. 1, Vol. 30, s. 255-280.
• [116] D. Hylewski: Weryfikacja metody doboru parametrów digitalizacji powierzchni swobodnych dla celów inżynierii odwrotnej w warunkach rzeczywistego pomiaru na współrzędnościowej maszynie pomiarowej. Prace Naukowe Katedry Budowy Maszyn, 2011, No. 2. Vol. 32, s. 59-76.
• [117] H. James de St. Germain, S. R. Stark, W. B. Thompson, Т. C. Henderson: Feature-Based Reverse Engineering of Mechanical Parts. IEEE Transactions on Robotics and Automation, 1999, No. 1, Vol. 15, s. 57-66.
• [118] www.3ds.com - Dassault Systémes (2012 г.).
• [119] В. I. Mills, F. С. Langbein, A. D. Marshall, R. R. Martin: Estimate of Frequencies of Geometric Regularities for Use in Reverse Engineering of Simple Mechanical Components. Technical Report GVG 2001-1, Cardiff University. 2001.
• [120] P. Benkő, G. Kós, T. Varady, L. Andor, R. R. Martin: Constrained fitting in reverse engineering. Computer Aided Geometric Design, No. 3, Vol. 19, 2002, s. 173-205.
• [121] V. Weiß: Reverse Engineering Free-Form Shapes. Ph.D. Dissertation, Faculty of Mechanical Engineering University of Technology and Economics, Budapest and Computer and Automation Research Institute Hungarian Academy of Sciences, 2001.
• [122] J. Kosmol: Automatyzacja Obrabiarek i Obróbki Skrawaniem. WNT, Warszawa 2000.
• [123] К. E. Oczoś: Rozwój kształtowania przyrostowego. Mechanik, 2007, No. 2, s. 65-73.
• [124] D. Hylewski, G. Dyrbuś, M. Kaźmierczak. A. Kolka, J. Kosmol: Laboratorium z Inżynierii Odwrotnej (Reverse Engineering). Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2010.
• [125] www.dmg.com - GLIDEMEISER (2012 г.).
• [126] www.rp-tech.pl - RP-TECH (2012 г.).
• [127] D. Hylewski: Reprezentacja krzywych w systemach CAD. Część I - krzywe Bćziera. Prace Naukowe Katedry Budowy Maszyn, 2009, No. 1, Vol. 29, s. 273-282.
• [128] D. Hylewski, A. Kolka: Inżynieria odwrotna w praktyce. Część I. Prace Naukowe Katedry Budowy Maszyn. 2008, No. 3, Vol. 28. s. 131-144.
• [129] D. Hylewski, A. Kolka: Inżynieria odwrotna w praktyce. Część 11. Prace Naukowe Katedry Budowy Maszyn, 2008, No. 3, Vol. 28, s. 145-152.
• [130] www.stratasys.com - Stratasys (2011 r.).