O trwaniu tożsamości miasta - Tykocin

• Autorzy: Żarnowiecka J. C.

Warianty tytułu

EN

About lasting identity of the town - Tykocin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

O niepowtarzalnym klimacie miasta, jego tożsamości, w znacznym stopniu decyduje ukształtowanie urbanistyczno-architektoniczne placu rynkowego. Tykocin jest najstarszym zespołem urbanistycznym historycznego Podlasia. Założony został w 1425 roku. Podstawą barokowej kompozycji przestrzennej był plan zachowany z czasów pomiary włócznej z regularnym układem placów i ulic. Miasteczko rozwijało się harmonijnie, jednak w wyniku działań II wojny światowej zostało w znacznym stopniu zniszczone. Zachowała się jednak urbanistyczna kompozycja planu miasta. Głównym jej elementem jest plac rynkowy w formie wydłużonego prostokąta. Wschodnią pierzeję zajmuje murowany barokowy kościół. Pierzeja północna zabudowana jest rytmicznie - na całej długości - charakterystycznymi podlaskimi domami. W zabudowie przeciwległej pierzei występują domy o różnej wielkości, prezentujące zróżnicowany charakter architektoniczny, nie tworzące harmonijnej pierzei, także z powodu istniejących w zabudowie luk. W artykule zaprezentowano prace studialne zmierzające do ustalenia zapisów planistycznych, umożliwiających osiągnięcie pożądanego rozwiązania architektoniczno-urbanistycznego historycznego rynku w Tykocinie.

EN

The urban and architectural composition of the market square, to a large extent, determines an unrepeatable, unique atmosphere and identity of the town. In the historical development of cities, the market fulfilled many functions. Now normally acts as so-called “city living room”. Tykocin is the oldest urban development of the historic Podlasie. It was founded in 1425. The basis of the spatial composition of baroque plan was preserved from the times of land reform (pomiara włóczna) with the regular system of squares and streets. The town had developed smoothly, but as a result of World War II, it has been substantially destroyed. In case of Tykocin the urban composition of the town plan has been preserved. The main element of the plan is the market square in the form of an elongated rectangle. The eastern frontage of the square is occupied by the baroque church made of masonry. Northern frontage is built rhythmically - throughout the entire length - with the characteristic Podlasie houses. The frontage of the opposite side is composed of houses varying in size and architectural character. The disharmonious character of the frontage is intensified by the gaps between the buildings. The paper presents study aimed to determine the planning guidelines, allowing to achieve the desired architectural and urban solution for the Tykocin historic market.

Słowa kluczowe

PL

tożsamość miasta; Tykocin

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka
• Rocznik: 2014
• Tom: Z. 31
• Strony: 57--65
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys.

Twórcy

autor

Żarnowiecka J. C.

• Wydział Architektury Politechniki Białostockiej

Bibliografia

• [1] Czapska A., Zasady sytuowania założeń barokowych w miasteczkach podlaskich od połowy wieku XVII po wiek XVIII, Rocznik Białostocki, t. IX, Białystok 1970.
• [2] Bielawska-Roepke P., Ciesielski M., Systemy planowania przestrzennego jako bariera powstania tożsamości polskich miast, w: Stadtheimaten. Deutsch-polnische Ein-blicke/Miejskie Ojczyzny. Niemiecko-polskie punkty widzenia, Jovis Verlag, Berlin 2012.
• [3] Czarnecki B., Plac rynkowy współczesnego małego miasta w Polsce na przykładzie białostocczyzny, WSFiZ, Białystok 2003.
• [4] Dziak M., Rogowska K., Sadzikowska N., Studium krajobrazu na przykładzie rynku w Tykocinie, projekt wykonany pod kierunkiem J. C. Żarnowieckiej w roku akademickim 2010/2011.
• [5] Golka M., Oblicza wielokulturowości, w: U progu wielokulturowości, red. M. Kempny, A. Kapciak, S. Łodziński, Oficyna Naukowa, Warszawa 1997.
• [6] Krier L., Architektura - wybór czy przeznaczenie, Arkady, Warszawa 2001.
• [7] Tykocin, w: Miasta polskie w tysiącleciu, t. 1, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław -Warszawa - Kraków 1965, s. 290-292.
• [8] Wejchert K., Elementy krystalizujące i ich rola w strukturze miast polskich, w: Przyszłość a jutro miasta, Warszawa 1977.
• [9] Wroczyńska E., Zabytki Tykocina, Muzeum w Tykocinie, Tykocin 1988.
• [10] Żórawski J., O budowie formy architektonicznej, Arkady, Warszawa 1973.