Hydrogeologiczne i hydrologiczne warunki eksploatacji torfu metodą frezowania oraz rekultywacji wyrobisk w Polsce północnej

• Autorzy: Jurys L.

Warianty tytułu

EN

Hydrogeological and hydrological conditions of peat exploitation using grinding method and excavation sites reclamation in northern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Torfowiska, szczególnie torfowiska wysokie, uznawane są za niezwykle cenne przyrodniczo obszary. Dlatego przemysłowa eksploatacja torfu, w praktyce głównie z torfowisk wysokich, poddawana jest silnej krytyce. Za szczególnie szkodliwe uznaje się odwadnianie wyrobisk, które ma jakoby prowadzić do bardzo niekorzystnych zmian stosunków wodnych w okolicy. Pogląd ten w świetle praktyki i wyników badań nie znajduje potwierdzenia. Eksploatowane torfowiska wysokie posiadają autonomiczne warunki hydrogeologiczne i hydrologiczne. Stan ten nie zmienia się istotnie w wyniku eksploatacji, co radykalnie ogranicza jej oddziaływanie na otoczenie. W artykule przedstawione są warunki wodne w różnych torfowiskach wysokich, w zależności od położenia w typowych sytuacjach geologicznych, oraz zmiany warunków wodnych wywołane eksploatacją torfu.

EN

Bogs, especially raised bogs are recognized as environments of extreme natural value. This is why peat industrial exploitation, in fact mainly from the areas of raised bogs, comes across strong criticism. Drainage of peat excavation sites is considered to affect the adjacent water regime negatively. Such an outlook, in the light of current praxis and results of researches, is not confirmed. Raised bogs possess autonomic hydrogeological and hydrological systems. They are not likely to change during the exploitation which limits the interaction radically. Water regimes within raised bogs are described in this article. Their local geological conditions and water regime variation due to exploitation has been investigated.

Słowa kluczowe

PL

warunki hydrogeologiczne; warunki hydrologiczne; torfowisko wysokie; eksploatacja torfu; rekultywacja wyrobisk

EN

hydrogeological conditions; hydrological conditions; raised bog; peat excavation; excavation site reclamation

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 54, nr 2
• Strony: 85--94
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Jurys L.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy Oddział Geologii Morza, Gdańsk

Bibliografia

• [1] Frankiewicz J.K., Surowce mineralne świata Torf. WG. Warszawa, 1980
• [2] Gorski D., Czarne bagno w świetle nowych badan geomorfologicznych. Praca magisterska, Uniwersytet Gdański Katedra Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska, 1999
• [3] Hałas S., Słowiński M., Lamentowicz M., Relacje między czynnikami meteorologicznymi i hydrologią małego torfowiska mszarnego na Pomorzu. Studia Limnologica et Telmatologica Vol. 2 nr 1, 2008.
• [4] Ilnicki P., Ekspertyza: Wpływ kopalni torfu Żelazkowo na środowisko przyrodnicze. Maszynopis. Poznań, 1990
• [5] Ilnicki P., Torfowiska torf. Wyd. AR. Poznań, 2002.
• [6] Jasnowski M. Torfowiska województwa słupskiego. Stan, zasoby, znaczenie, zasady gospodarowania, ochrona. Nauka – Praktyce. Akademia Rolnicza Szczecin, 1990
• [7] Jurys L. Żmuda J., Geologiczne i górnicze warunki rekultywacji wyrobisk po eksploatacji dużych złóż torfu. Górnictwo Odkrywkowe 2. Wrocław, 2005
• [8] Jurys. L., Cechy torfów w nadkładzie złóż kredy jeziornej na Pomorzu. Górnictwo Odkrywkowe 1. Wrocław, 1999
• [9] Jurys L., Ekosystemy zwałowisk i wyrobisk po eksploatacji złóż kruszywa naturalnego, torfu i kredy jeziornej oraz ich znaczenie dla rekultywacji. Górnictwo Odkrywkowe 2. Wrocław, 2011.
• [10] Kuntze H., Eggelsmann R., Zur Schutzfähigkeit nordwestdeutscher Moore. Telma 11. Hannover, 1981
• [11] Lidzbarski M., Pruszkowska E., Mapa hydrogeologiczna Polski w skali 1 : 50 000 arkusz Lębork. PIG-PIB. Warszawa 1997
• [12] Myślińska E., Grunty organiczne i laboratoryjne metody ich badania. PWN. Warszawa, 2001
• [13] Mioduszewski W., Regulowanie zwierciadła wód gruntowych w dolinach małych rzek nizinnych. Biblioteczka Wiadomości IMUZ 73,. Warszawa 1989
• [14] Pawłat H., Ocena oddziaływania projektowanej eksploatacji torfu i rekultywacji potorfi obiektu „Józefowo” na środowisko przyrodnicze. Maszynopis. Warszawa, 1996
• [15] Pawłat H., Ocena oddziaływania projektowanej eksploatacji torfu i rekultywacji potorfi obiektu „Rucianka” na środowisko przyrodnicze. Maszynopis. Warszawa, 1996
• [16] Wojciechowski I., Warunki funkcjonowania ekosystemów torfowiskowych i wodno-torfowiskowych w Polsce, w Problemy aktywnej ochrony ekosystemów wodnych i torfowiskowych w polskich parkach narodowych. Wyd. UMC-S. Lublin 1999