Litologiczny wskaźnik przemieszczeń materiału skalnego jako element oceny podatności stoków na osuwanie

• Autorzy: Wódka Marcin

Identyfikatory

DOI

10.7306/2022.23

Warianty tytułu

EN

Lithological displacement index as an element of landslide susceptibility assessment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The use of multi-temporal LIDAR data in the study of landslides gives many possibilities. The increasing-over-time availability of ALS data encouraged research on development of landslides using Differential Digital Terrain Models. An important passive factor that determines the development of landslides (especially in the Carpathians) is lithology. The author propose a new lithological displacement index, that dscribes the volume of displaced ground (m³ ) per area of 1 m² of a given lithological unit. The example of the test area of Rożnowskie Lake has shown that lithological displacement index can assess the landslide susceptibility, which is variable and depends on the amount of rainfall. During periods of heavy rainfall, large volumes of displaced rock masses were recorded in the thick-bedded formations. In dry periods, the trend is reversed.

Słowa kluczowe

PL

litologiczny wskaźnik przemieszczeń; osuwisko; Cyfrowy Model Terenu; DTM; wielookresowy LIDAR

EN

lithological displacement index; landslide; Digital Terrain Model; DTM; multi-temporal LIDAR

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 70, nr 9
• Strony: 695--700
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz., map., tab.

Twórcy

autor

Wódka Marcin

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Centrum Geozagrożeń, ul. Skrzatów 1, 31-560 Kraków

• https://orcid.org/0000-0003-1591-3980

Bibliografia

• 1. ALLEMAND P., DELACOURT Ch., GASPERINI D., KASPERSKI J., POTHERAT P. 2011 - Thirty Years of Evolution of the Sedrun Landslide (Swisserland) from Multitemporal Orthorectified Aerial Images, Diffe¬rential Digital Terrain Models and Field Data. Inter. J. Remote Sens. Appl., 5: 30-36.
• 2. BOBER L. 1984 - Rejony osuwiskowe w polskich Karpatach fliszowych i ich związek z budową geologiczną regionu. Biul. Inst. Geol., 340: 115-158.
• 3. BOBER L., ZABUSKI L. 1993 - Flysch slope classification from view-point of the landslide prediction. [W]: Anafnostopoulos A. i in. (red.), Geotechnical Engineering of Hard Soils - Soft Rocks. Proceedings of an International Symposium under the auspices of the International Society for Soil Mechanics and Foundation Engineering, the International Association of Engineering Geology and International Society for Rock Mechanics, 20-23 September 1993, Athens, Greece: 1065-1072.
• 4. BONHAM-CARTER G.F., AGTERBERG F.P., WRIGHT D.F. 1989 - Weights of Evidence Modeling: A New Approach to Mapping Mineral Potential. [W]: Agterberg F.P., Bonham-Carter G.F. (red.), Statistical Applications in the Earth Sciences. Canad. Govern. Publ. Centre, Ottawa: 171-183.
• 5. BORKOWSKI A., PERSKI Z., WOJCIECHOWSKI T., WÓJCIK A. 2012 - LiDAR and SAR Data Application for Landslide Study In Carpathians Region (Southern Poland). Proceedings of the XXII Congress of the International Society of Photogrammetry and Remote Sensing. Melbourne, 25 August-1 September 2012.
• 6. BURNS W., COE J.A., KAYAB.S. 2010 - Analysis of Elevation Change Detected from Multi-Temporal LiDAR Surveys in Forested Landslide Terrain in Western Oregon. Environ, Eng. Geosci., 4: 315-341.
• 7. BURTAN J., CIESZKOWSKI M., ŚLĄCZKA A., ZUCHIEWICZ W. 1991 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, ark. Męcina (1018). Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 8. BURTAN J., SKOCZYLAS-CISZEWSKA K. 1964 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1 : 50 000, ark. Męcina (bez utworów czwartorzędowych) wydanie tymczasowe. Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 9. CIESZKOWSKI M. 1992 - Strefa Michalczowej-nowa jednostka strefy przedmagurskiej w Zachodnich Karpatach Fliszowych i jej geologiczne otoczenie. Wydaw. AGH, Kraków.
• 10. CIESZKOWSKI M., KOSZARSKI A., LESZCZYŃSKI S., MICHALIK M., RADOMSKI A., SZULC J. 1987 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1 : 50 000, ark. Ciężkowice. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 11. DAEHNE A., CORSINI A. 2012 - Kinematics of active earthflows revealed by digital image correlation and DEM subtraction techniques applied to multi-temporal LiDAR data. Earth Surf. Processes Landf., 38: 640-654.
• 12. DŁUGOSZ M. 2011 - Podatność stoków na osuwanie w polskich Karpatach fliszowych. Pr. Geogr., 230. IGiPZ PAN.
• 13. GIL E. 1997 - Meteorological and hydrological conditions of landslides, Polish Flysch Carpathians. Stud. Geomorph. Carpath.-Balcan., 31: 143-157.
• 14. JABOYEDOFF M., OPPIKOFER T., ABELLÁN A. i in. 2012 - Use of LIDAR in landslide investigations: a review. Nat. Hazards, 61: 5-28.
• 15. KAMIENIARZ S. 2021 - Predykcja zagrożenia osuwiskowego miasta Krakowa z wykorzystaniem sztucznych sieci neuronowych i metod geostatystycznych. Rozprawa doktorska. Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 16. KAMIŃSKI M. 2012 - Mapa podatności osuwiskowej w skali regionalnej - przykłady z doliny Sanu na Pogórzu Dynowskim. Biul. Państw. Inst. Geol., 452: 109-118.
• 17. KAMIŃSKI M., ZIENTARA P. 2017 - Geophysical Model and Displacement of Active Landslide - an example from Jastrzębia Góra Cliff (Northen Poland). [W]: Mikoś M., Arbanas Ż, Yin Y., Sassa K. (red.), Advancing Culture of Living with Landslides: Vol. 3. Springer International Publishing, Switzerland.
• 18. KARWACKI K., WOJCIECHOWSKI T. 2014 - Ruchy masowe w świetle danych LiDAR. Osuwiska pod Lupą. Geodeta, 10: 26-28.
• 19. LATO M.J., HUTCHINSON D.J., GAUTHIER D., EDWARDS T., ONDERCIN M. 2014 - Comparison of airborne laser scanning, terrestrial laser scanning, and terrestrial photogrammetry for mapping differential slope change in mountainous terrain. Canad. Geotech. J., 52: 1-12.
• 20. MARGIELEWSKI W. 2001 - O strukturalnych uwarunkowaniach rozwoju głębokich osuwisk - implikacje dla Karpat fliszowych. Prz. Geol., 49 (6): 515-525.
• 21. MARGIELEWSKI W. 2004 - Typy przemieszczeń grawitacyjnych mas skalnych w obrębie form osuwiskowych polskich Karpat fliszowych. Prz. Geol., 52 (7): 603-614.
• 22. MARSHALL M.S. 2016 - Slope Failure Detection through Multi-temporal Lidar Data and Geotechnical Soils Analysis of the Deep Seated Madrone Landslide, Coast Range, Oregon. Dissertations and Theses. Paper, 2656.
• 23. MORA O.E., LENZANO M.G., TOTH Ch.K., GREJNER-BRZEZINSKA D.A., FAYNE J.2018 - Landslide Change Detection Based on Multi-Temporal Airborne LiDAR-Derived DEMs. Geosciences, 8: 1-19.
• 24. MROZEK T. 2013 - Zagrożenie i ryzyko osuwiskowe w rejonie Szymbarku (Beskid Niski). Pr. Państw. Inst. Geol., 199: 5-40.
• 25. OZIMKOWSKI W., RUBINKIEWICZ J., ŚMIGIELSKI M., KONON A. 2010 - Metodyka prac analitycznych i kartograficznych w problematyce osuwisk karpackich w Polsce. Wydaw. Liber, Warszawa.
• 26. PERSKI Z., WOJCIECHOWSKI T., WÓJCIK A., BORKOWSKI A. 2014 - Monitoring of landslide dynamics with LIDAR, SAR interferometry and photogrammetry case study of Kłodne Landslide, Southern Poland. Proceedings of World Landslide Forum, 3, 2-6 June 2014, Beijing 4: Discussion Session: 200-204.
• 27. RYCIO E. 2018 - Geologiczne uwarunkowania rozwoju osuwisk w rejonie Krynicy-Zdroju. Prz. Geol., 66: 294-302.
• 28. STARKEL L. 1996 - Geomorphic role of extreme rainfalls in the Polish Carpathians. Stud. Geomorph. Carpath.-Balcan., 30: 31-38.
• 29. THIEL K. 1980 - Mechanika skał w inżynierii wodnej. PWN, Warszawa.
• 30. VENTURAG., VILARDO G., TERRANOVAC., BELLUCCI SESSAE. 2013 - 4D Monitoring of Active Landslides by Multi-Temporal Airborne LiDAR Data [W]: Margottini C., Canuti P., Sassa K. (red.), Landslide Science and Practice Vol. 2: Early Warning, Instrumentation and Monitoring. Springer Berlin Heidelberg.
• 31. VERBOVSEK T., KOCEVAR M., BENKO I., MACEK M., PETKOVSEK A. 2017 - Monitoring of the Stogovce Landslide Slope Movements with Geasense GNSS Probes, SW Slovenia [W]: Mikoś M., Arbanas Ż., Yin Y., Sassa K. (red.), Advancing Culture of Living with Landslides: Vol. 3. Springer International Publishing, Switzerland.
• 32. WOJCIECHOWSKI T., BORKOWSKI A., PERSKI Z., WÓJCIK A. 2012 - Dane lotniczego skaningu laserowego w badaniu osuwisk - przykład osuwiska w Zbyszycach (Karpaty zewnętrzne). Prz. Geol., 60 (2): 95-102.
• 33. WOJCIECHOWSKI T., PERSKI Z., WÓJCIK A., NESCIERUK P., BORKOWSKI A. 2013 - Monitoring of Landslide Dynamics with SAR Interferometry and LiDAR. Case Study of Klodne Landslide (Southern Poland), Living Planet Symposium, Edinburgh, 9-13 September 2013.
• 34. WOJCIECHOWSKI T., PYRC R. 2016 - Czynniki wpływające na aktywność osuwisk rejonu Gródka nad Dunajcem w 2010 roku. III Polski Kongres Geologiczny. Mat. konf., 432-434.
• 35. WOJCIECHOWSKI T., WÓJCIK A. 2015 - Podatność i zagrożenia osuwiskowe na fragmencie wschodniego obrzeżenia Jeziora Rożnowskiego w świetle analiz różnicowych LIDAR. Ogólnopolska Konferencja Osuwisko 19-22 maja 2015, Wieliczka. Mat. konf., 79-81.
• 36. WÓDKA M. 2020a - Ocena aktywności wybranych osuwisk w rejonie Jeziora Rożnowskiego w świetle badań terenowych oraz analiz różnicowych modeli terenu. Prz. Geol., 68 (1): 60-68.
• 37. WÓDKA M. 2020b - Uwarunkowania rozwoju osuwisk w rejonie Jeziora Rożnowskiego w świetle danych z lotniczego skaningu laserowego (ALS). Rozprawa doktorska. Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 38. WÓDKA M. 2022 - Conditions of landslide development during the last decade in the Rożnów Dam-Lake region (Southern Poland) based on Airborne Laser Scanning (ALS) data analysis. Geol. Quart., 66: 4.
• 39. WÓJCIK A. 1997 - Osuwiska w dorzeczu Koszarawy - strukturalne i geomorfologiczne ich uwarunkowania (Karpaty Zachodnie, Beskid Żywiecki). Biul. Państw. Inst. Geol., 376: 5-42.
• 40. WÓJCIK A., PERSKI Z., WOJCIECHOWSKI T. 2012 - Kłodne. [W]: Chowaniec J., Wójcik A. (red.), Osuwiska w województwie małopolskim. Atlas - przewodnik. Departament Środowiska, Rolnictwa i Geodezji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, Zespół Geologii, Kraków.
• 41. WÓJCIK A., ZIMNAL Z. 1996 - Osuwiska wzdłuż doliny Sanu między Bachórzcem a Rzeczpolem (Karpaty, Pogórze Karpackie). Biul. Państw. Inst. Geol., 374: 71-92.
• 42. ZABUSKI L., THIEL K., BOBER L. 1999 - Osuwiska we fliszu Karpat polskich: Geologia, modelowanie, obliczenia stateczności. Wydaw. IBW PAN, Gdańsk.
• 43. ZIĘTARA T. 1974 - Rola osuwisk w modelowaniu Pogórza Rożnow¬skiego (Zachodnie Karpaty fliszowe). Stud. Geomorph. Carpath.-Balcan., 8: 115-133.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2024)