Zarządzanie zagrożeniem metanowym w kopalniach węgla kamiennego

• Autorzy: Badura H. , Łukaszczyk Z.

Warianty tytułu

EN

Managing methane threat in hard coal mines

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono problemy związane z eksploatacją złóż węglowych w warunkach zagrożenia metanowego. Omówiono sposoby identyfikacji poziomu zagrożenia w okresie rozpoznawania geologicznego złóż i projektowania eksploatacji. Przedstawiono wpływ warunków zalegania pokładu na zagrożenie metanowe oraz możliwości oddziaływania na poziom zagrożenia przez dobór sposobu przewietrzania rejonu ściany. Wskazano na istotną role pomiarów automatycznych i ręcznych stężenia metanu na identyfikację poziomu zagrożenia. Omówiono wykorzystanie odmetanowania w celu obniżenia zagrożenia metanowego i jednocześnie przedstawiono korzyści ekonomiczne z zagospodarowania metanu. Wskazano, że poprawa efektywności odmetanowania jest najlepszym sposobem obrony przed wydzielaniem się metanu do atmosfery.

EN

The article presents problems related with exploitation of hard coal beds in the conditions of methane threat. There were discussed methods of identification of the levels of threat during the geological exploration works and designing of prospective exploitation. There was also presented the impact of conditions of retention of the bed on methane threat and possibilities of influencing the level of threat by appropriate selection of the method of ventilation of the wall’s neighbourhood. The role of automated and manual measurements and its impact on the level of threat was indicated. There was also discussed the use of waste gas (methane) in order to lower the level of the threat and simultaneous gaining economic profit from it. It was indicated that the increase of efficiency of the methane drainage is the best method of preventing its escape to the atmosphere.

Słowa kluczowe

PL

zagrożenie metanowe; sposoby przewietrzania; odmetanowanie; utylizacja

EN

methane threat; hard coal mines; methods of ventilation; methane drainage; methane utilisation

• Wydawca: STE GROUP
• Czasopismo: Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 6, iss. 7
• Strony: 33--44
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz.

Twórcy

autor

Badura H.

• Politechnika Śląska. Wydział Górnictwa i Geologii. ul. Akademicka 2, 44-100 Gliwice

autor

Łukaszczyk Z.

• Politechnika Śląska. Wydział Organizacji i Zarządzania, ul. Roosevelta 26, 41-800 Zabrze

Bibliografia

• 1. K. Baris. „Assessing ventilation air methane (VAM) mitigation and utilization opportunities: A case study at Kozlu Mine, Turkey.” Energy for Sustainable Develoupment 2013, 17, pp 13-23.
• 2. A. Gonet, S. Nagy, Cz. Rybicki, J. Siemek, S. Stryczek, R. Wiśniowski. „Technologia wydobycia metanu z pokładów węgla (CBM).” Górnictwo i Geologia, t. 5, z. 3, str. 5-25. Wydawnictwo Polit. Śl., Gliwice 2010.
• 3. Grubengasabsaugung. Handbuch fuer den Steinkohlenbergbau der Europaeischen Gemeinschaft. Verlag Glueckauf GmbH. Essen 1980.
• 4. A. Koteras, J. Kabiesz, R. Patyńska. „Zagrożenia naturalne w podziemnym górnictwie węgla w Polsce na tle wybranych krajów Europy i świata.” Przegląd Górniczy nr 1, 2015.
• 5. B. Kozłowski, Z. Grębski. Odmetanowanie górotworu w kopalniach. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 1982.
• 6. E. Krause, K. Łukowicz. Dynamiczna prognoza metanowości bezwzględnej ścian (Poradnik techniczny). GIG KD "Barbara". Katowice-Mikołów, 2000.
• 7. C.W. Mallett, S. Su. “Program in developing ventilation air methane mitigation and utilisation technologies.” CSIRO Explorattion and Mining. Technology Court, Pullenvale, Australia.
• 8. S. Nawrat, Z. Kuczera, R. Łuczak, P. Życzkowski, S. Napieraj, K. Gatnar. Utylizacja metanu z pokładów węgla w polskich kopalniach węglowych. Kraków: Uczelniane Wydawn. Nauk.-Dydakt. 2009.
• 9. S. Nawrat, S. Napieraj. „Badania instalacji utylizacji metanu z kopalń IUMK-100 w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. w kopalni „Jas-Mos”. Górnictwo i Geologia, Z. 4, t. 7, 2012.
• 10. Norma PN-ISO 31000 2012. Zarządzanie ryzykiem – Zasady i wytyczne.
• 11. J. Roszkowski, N. Szlązak. Wybrane problemy odmetanowania kopalń węgla kamiennego. Kraków: Uczelniane Wydawn. Naukowo-Dydaktyczne, 1999.
• 12. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych.
• 13. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych.
• 14. J. Somers. „Ventilation Air Methane (VAM) Utilization Technologies.” US EPA Coalbed Methane Outreach Program, Technical Options Series, September 2009.
• 15. K. Sztekler, T. Wójcik. „Wykorzystanie powietrza wentylacyjnego z kopalń na cele energetyczne.” Konf. naukowo-techniczna "Pozyskiwanie i utylizacja metanu z pokładów węgla, Jastrzębie-Zdrój, 15-16 maja 2014.
• 16. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze - Obwieszczenie Mar-szałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 lipca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy (Dz. U. poz. 1131).
• 17. Wikipedia. Ryzyko. Pobrano z: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ryzyko [Dostęp: 28.02.-2017].
• 18. „Zasady prowadzenia ścian w warunkach zagrożenia metanowego.” GIG. Seria Instrukcje. Instrukcja nr 17, Katowice 2014.
• 19. „Zasady zaliczania wyrobisk w polach metanowych w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny do stopni niebezpieczeństwa wybuchu metanu.” GIG. Seria Instrukcje. Instrukcja nr 18. Katowice 2007.
• 20. Zwalczanie zagrożenia metanowego w ścianach w aspekcie sposobu ich przewietrzania. WUG. Katowice 2001.

Uwagi

PL

Opracowanie w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018)