Porównanie krajobrazów dźwiękowych wsi tradycyjnej i podmiejskiej

• Autorzy: Malec M. , Klatka S. , Kruk E. , Ryczek M.

Warianty tytułu

EN

Comparsion of soundscape of traditional and suburban villages

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszej pracy jest porównanie i ocena krajobrazu dźwiękowego dwóch małopolskich wsi różniących się przede wszystkim sposobem użytkowania i trybem życia ich mieszkańców. Badania zostały przeprowadzone w jednej porze roku (jesień) na terenie tradycyjnej wsi Zdynia oraz podmiejskiej wsi Zielonki. Na terenie obu obiektów badawczych przeprowadzono pomiar poziomu hałasu oraz dokonano inwentaryzacji charakterystycznych dźwięków. Poniższe badania wskazują, jak ogromne różnice występują pomiędzy krajobrazem dźwiękowym wsi tradycyjnej i podmiejskiej. Pod względem natężenia hałasu największe różnice można zaobserwować pomiędzy wartościami średnimi i maksymalnymi. Wartości średnie na terenie wsi Zielonki są wyższe odpowiednio – w ciągu dnia o 23,2 dB, wieczorem 18,0 dB i w nocy 10,6 dB. W przypadku wartości maksymalnych zmierzonych w obu wsiach największą różnicę obserwuje się w porze dziennej, gdzie w jednym z punktów pomiarowych we wsi Zielonki zanotowano 102,3 dB – co było największą uzyskaną wartością. Dla porównania w Zdyni największa wartość w porze dziennej to zaledwie 46,2 dB, co daje aż 56,1 dB różnicy. Podobne różnice można dostrzec w samej sferze fonicznej – w Zielonkach najczęściej słyszane są dźwięki z grupy antropogenicznych (56 zdarzeń z 57 to dźwięki komunikacyjne – głównie samochody). Z kolei wieś Zdynia jesienią jest bardzo uboga w dźwięki antropogeniczne, przeważają te o charakterze przyrodniczym.

EN

The aim of the work is comparison and evaluation of sound of two Little Poland villages differing first of all in land use and lifestyle of residents. Investigations were carried out during one season (autumn) on the area of “traditional” village Zdynia and suburban village Zielonki. On the area of both research objects the measurements of noise and inventory-making of characteristic noises were carried out. The investigations show how severe differences occurs between sound landscape of “traditional” and suburban villages. village and Regarding noise intensity the highest differences may be observed between mean and maximum values. Mean values for the Zielonki village are higher adequately during day of 23.2 dB, and during night of 10.6 dB. In the case of maximum values in both villages the most severe difference was observed during day, where in one measuring point in the Zielonki village the value 102.3 dB was recorded, what was the highest obtained value. For comparison in Zdynia the highest value during day was 46.3 dB, what consists as many as 46.2 dB of difference. Similar differences was observed in sound transmission sphere, where in Zielonki most often are heard sounds from the anthropogenic group (56 of 57 that are communication sounds, mainly cars). As opposed in the Zdynia village in autumn season the sound landscape is poor as far as anthropogenic sounds are concerned, prevail the ones of natural character.

Słowa kluczowe

PL

decybel; dźwięk; hałas; krajobraz dźwiękowy; krajobraz kulturowy; wieś podmiejska; wieś tradycyjna

EN

cultural landscape; decibel; noise; sound; soundscape; suburban village; traditional village

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 17, z. 3
• Strony: 71--84
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys. kolor.

Twórcy

autor

Malec M.

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, al. Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Klatka S.

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska

autor

Kruk E.

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska

autor

Ryczek M.

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji, Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska

Bibliografia

• BERGLUND B., LINDVALL T., SCHWEL D.H. 1999. Guidelines on community noise. WHO. Genewa ss. 141.
• BERNAT S. 2010. Problemy oceny uciążliwości dźwiękowych i zapachowych w zrównoważonym rozwoju [Problems of evaluation of sound and smell discomfort in sustainable development]. Problemy Ekorozwoju. Vol. 5. No 1 s. 139–144.
• BOHATKIEWICZ J. 2005. Wytyczne wykonywania pomiarów hałasu przy drogach krajowych prowadzonych w trakcie generalnego pomiaru ruchu [Guidelines for making noise measurements on national roads conducted during general traffic measurement] [online]. Kraków. Biuro Ekspertyz i Projektów Budownictwa Komunikacyjnego „EKKOM” Sp. z o.o. [Dostęp 06.01.2017]. Dostępny w Internecie: http://www.gddkia.gov.pl
• BRAUN K. 2008. Fonosfera tradycyjnej wsi rolniczej w ciągu jednego dnia. Casus Kurpie. W: Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań interdyscyplinarnych [Soundsphere of traditional village. The case of the Kurpie region. In: Sound in the landscape as a subject of interdisciplinary research]. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego. T. 11 s. 301–307.
• DREGER S., MEYER N., FROMME H., BOLTE G. 2015. Environmental noise and incident mental health problems: A prospective cohort study among school children in Germany. Environmental Research. Vol. 143. P. A s. 49–54.
• DZIEKANOWSKA M. 2015. Przemiany audiosfery życia codziennego wsi [Transformation of audiosphere in everyday life of the village]. Przestrzeń Społeczna. Nr 2 (10) s. 43–60.
• Gmina Uście Gorlickie niedatowane. Informacje [Informations] [online]. [Dostęp 10.04.2017]. Dostępne w Internecie: http://www.usciegorlickie.pl
• Gmina Zielonki niedatowane. Informacje [Informations] [online]. [Dostęp 10.04.2017]. Dostępne w Internecie: http://www.zielonki.pl
• HERZFELD M. 2004. Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie [Anthropology: Theoretical practice in culture and society]. Kraków. Wydaw. UJ. ISBN 83-233-1871-9 ss. 500.
• Kancelaria Senatu 2012. Zagrożenie hałasem. Wybrane zagadnienia [Noise hazard. Selected issues]. Opracowanie tematyczne OT-612. Warszawa. Biuro Analiz i Dokumentacji. Zespół Analiz i Opracowań Tematycznych ss. 25.
• KHAIWAL R., SINH T., TRIPATHY J.P., MOR S., MUNJAL S., PETRO B., PANDA N. 2016. Assessment of noise pollution in and around a sensitive zone in North India and its non-auditory impacts. Science of the Total Environment. Vol. 566-567 s. 981–987.
• KING R.P., DAVIS J.R. 2003. Community noise: Health effects and management. International Journal of Hygiene and Environmental Health. Vol. 206 s. 123–131.
• KOWALCZYK A. 2008. Preferencje dźwięków w krajobrazie. W: Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań interdyscyplinarnych [Sound preferences in landscape. In: Sound in the landscape as a subject of interdisciplinary research]. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego. T. 11 s. 36–43.
• LEBIEDOWSKA B. 2009. Silence as a competitive tourist product. Polish Journal of Sport and Tourism. No. 16 s. 176–183.
• MODR niedatowane. Informacje [Informations] [online]. [Dostęp 10.04.2017]. Dostępny w Internecie: http://www.modr.pl/zp.php?pid=5&mb=146&t=54
• NIK 2013. Informacja o wynikach kontroli „Ochrona mieszkańców dużych miast przed hałasem” [Information on the results of the inspection “Protection of residents of large cities against noise”]. LBI-4101-11-00/2013. Nr ewid. 23/2014/P/13//134/LBI. Warszawa ss. 45.
• ONGEL A., SEZGIN F. 2016. Assessing the effects of noise abatement measures on health risks: A case study in Instanbul. Environmental Impact Assessment Review. Vol. 56 s. 180–187.
• RODZIK J. 2008. Genetyczna klasyfikacja dźwięków i struktura warstwy dźwiękowej w subpolarnym krajobrazie Spitsbergenu. W: Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań interdyscyplinarnych [Genetic classification of souand and structure of the sound layer in subpolar landscape of Spitsbergen. In: Sound in the landscape as a subject of interdisciplinary research]. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego. T. 11 s. 74–85.
• ROGOWSKI M. 2008. Próba określenia kryteriów do mapy krajobrazów dźwiękowych szlaku turystycznego (na przykładzie szlaku niebieskiego Karpacz Biały Jar–Mały Staw–Droga Jubileuszowa w Karkonoszach). W: Dźwięk w krajobrazie jako przedmiot badań interdyscyplinarnych [Attempt to determine principles of the soundscapemap of trail (for example the trail in Karkonosze Mountain). In: Sound in the landscape as a subject of interdisciplinary research]. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego. T. 11 s. 63–73.
• SCHAFER R.M. 1977. The tuning of the world. New York. Random House. ISBN 0771079656 ss. 301.
• SCHAFER R.M. 1982. Muzyka środowiska [The music of the environment]. Tłum. D. Gwizdalanka. Res Facta. Nr 9 s. 289–315.
• STAWARCZYK H., DAROCHA R., DŁUGOSZ G. 2012. Plan rozwoju sieci dróg wojewódzkich w Małopolsce do roku 2020 [Plan of development of the regional road network in Małopolska until 2020] [online]. Kraków. Zarząd Dróg Wojewódzkich. [Dostęp 04.03.2017]. Dostępny w Internecie: http://www.prs.zdw.krakow.pl