Determinanty efektywności w kopalniach węgla kamiennego w Polsce w aktualnych uwarunkowaniach rynkowych i geologiczno-górniczych

• Autorzy: Jonek-Kowalska I. , Turek M.

Warianty tytułu

EN

Determinants of Efficiency in Hard Coal Mines in Poland in the Current Market and Geological-Mining Conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Głównym celem artykułu jest przeprowadzenie analizy porównawczej efektywności wydobycia w wybranych kopalniach węgla kamiennego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym (GZW) oraz identyfikacja kluczowych determinant tej efektywności w kontekście aktualnych uwarunkowań rynkowych i geologiczno-górniczych. Ocenę efektywności przeprowadzono w latach 2005-2015 w czterech wybranych kopalniach GZW wykorzystując marżę brutto na sprzedaży oraz opisowe charakterystyki uwarunkowań geologiczno-górniczych. W rezultacie przeprowadzonych badań stwierdzono, że efektywność w badanych kopalniach w części kosztowej zależy przede wszystkim od elastyczności kosztów produkcji oraz częściowo od uwarunkowań geologiczno-górniczych, z kolei w części przychodowej klasycznie kształtuje ją cena rynkowa i wielkość wydobycia.

EN

The main objective of the paper is to perform a comparative analysis of mining effectiveness in the selected hard coal mines in the Upper-Silesian Coal Basin (GZW) as well as to identify the key determinants of effectiveness in the context of current market and geological-mining conditions. The effectiveness assessment was conducted in years 2005–2015 in four selected GZW mines, using gross margin on sales and descriptive characteristics of geological-mining conditions. In result of the research conducted it may be stated that effectiveness in the examined mines, in the cost side, mostly depends on production cost flexibility and partly on geological-mining conditions, in turn in the revenue side, it is shaped by market price and excavation volume.

Słowa kluczowe

PL

efektywność wydobycia węgla; Polska; determinanty efektywności; górnictwo węgla kamiennego

EN

efficiency of coal extraction; Poland; determinants of effectiveness; hard coal mining

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
• Czasopismo: Inżynieria Mineralna
• Rocznik: 2016
• Tom: R. 17, nr 2
• Strony: 81--90
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Jonek-Kowalska I.

• Wydział Organizacji i Zarządzania, Instytut Ekonomii i Informatyki, Politechnika Śląska, Gliwice, Poland

autor

Turek M.

• Wydział Organizacji i Zarządzania, Instytut Ekonomii i Informatyki, Politechnika Śląska, Gliwice, Poland

Bibliografia

• 1. Michalak A., Jonek-Kowalska I., Finansowanie inwestycji rozwojowych w górnictwie węgla kamiennego a wartość przedsiębiorstw górniczych, PWN, Warszawa 2011.
• 2. Michalak A., Finansowanie inwestycji w teorii i praktyce, PWN, Warszawa 2007.
• 3. Zieliński M., Korzyści z wdrożenia koncepcji CSR w zarządzaniu zasobami ludzkimi, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria: Organizacja i Zarządzanie 2014, z. 74, s. 653-663.
• 4. Zieliński M., Profitability of CSR from the perspective of HRM, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria: Organziacja i Zarządzanie 2015, z. 81, s. 155-165.
• 5. Michalak A., Turek M., The influence of performance funding strategy on capital cost of mining enterprises in Poland, [w:] Technical and geoinformational systems in mining, edited by: G. Pivnyak, V. Bondarenko, I. Kovalewska, Taylor & Francis Group, Ukraine 2011, s. 61-69.
• 6. Turek M., Techniczna i organizacyjna restrukturyzacja kopalń węgla kamiennego, Główny Instytut Górnictwa, Katowice 2007.
• 7. Wodarski K., Popczyk P., Zagrożenia naturalne jako źródło ryzyka operacyjnego w przedsiębiorstwie górniczym, [w:] Jonek-Kowalska I., Turek M. (red.), Zarządzanie ryzykiem operacyjnym w przedsiębiorstwie górniczym, PWN, Warszawa 2011, s. 85-106.
• 8. Turek M., System zarządzania kosztami w kopalni węgla kamiennego w cyklu życia wyrobiska wybierkowego, Difin, Warszawa 2013.
• 9. Sierpińska M., Jachna T., Metody podejmowania decyzji finansowych, PWN, Warszawa 2015.
• 10. Gliszczyński G., Diagnoza systemów zarządzania przedsiębiorstwami w górnictwie węgla kamiennego. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2013.
• 11. Przybyłka A., Węgiel kamienny a bezpieczeństwo energetyczne Polski, „Zarządzanie i Finanse” – „Journal of Management and Finance” 2014, Vol. 12, No. 3/1, s. 349-358.
• 12. Kustra A., Mróz C., Decyzja o zamknięciu projektu geologiczono-górniczego wspomagana rachunkiem opcji rzeczywistych, ,,Przegląd Górniczy” 2014, t. 70 nr 5, s. 86-90.
• 13. Bator A., Fuksa D., Ślósarz M., Metody szacowania kosztów stałych i zmiennych - dokładność i przydatność w podejmowaniu decyzji ekonomicznych. „Przegląd Górniczy” 2012, s. 18-21.
• 14. Wolny M., Ocena wyrobisk wybierkowych kopalni węgla kamiennego z uwzględnieniem nieporównywalności kryteriów. [w:] Biolik J., Iskra D. (red.), Metody matematyczne i ekonometryczne w finansach i ubezpieczeniach. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Studia Ekonomiczne, nr 206, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2014, s. 111-121.
• 15. Przybyła H., Korban Z., Pozyskanie i efektywne wykorzystanie zasobów węgla kamiennego, a problem bezpieczeństwa energetycznego kraju, „Wiadomości Górnicze” 2014, nr 2, s. 99-102.
• 16. Gorczyńska A., Zarządzanie kosztami w przedsiębiorstwie w świetle badań literaturowych. Jonek-Kowalska I. (red.), Zarządzanie kosztami w przedsiębiorstwach górniczych w Polsce. Stan aktualny i kierunki doskonalenia, Difin, Warszawa 2013, s. 13-21.
• 17. Trojnar A., Więckol-Ryk A., Niemiec B.: Koszty profilaktyki zagrożenia tąpaniami w kopalniach węgla kamiennego. „Wiadomości Górnicze” 2014, nr 4, s. 209-221.
• 18. Sojda A., Jakowska-Suwalska K., Wielokryterialna metoda oceny przedsiębiorstwa górniczego, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria: Organizacja i Zarządzanie 2014, z. 74, s. 147-157.
• 19. Magda R., Możliwości obniżania cen zbytu węgla w zależności od przyjętego poziomu średniej akumulacji jednostkowej ze sprzedaży, „Wiadomości Górnicze” 2014, nr 1, s. 47-52.
• 20. Trojnar A., Więckol-Ryk A., Niemiec B.: Koszty profilaktyki zagrożenia metanem w kopalniach węgla kamiennego, „Wiadomości Górnicze” 2014, nr 5, s. 410-416.
• 21. Gaschi-Uciecha A., Zakłócenia w procesach logistycznych przedsiębiorstw produkcyjnych - badania literaturowe, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria: Organizacja i Zarządzanie 2015, z. 78, s. 131-141.
• 22. Paszcza H., Ocena stanu zasobów węgla kamiennego w Polsce z uwzględnieniem parametrów jakościowych i warunków zalegania w aspekcie zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju, „Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energii Polskiej Akademii Nauk” 2012, nr 83.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.