The role of a court expert in the field of geodesy in the establishment of an easement of way

• Autorzy: Zgórski Kacper , Hanus Paweł

Identyfikatory

DOI

10.15576/GLL/210756

Warianty tytułu

PL

Rola biegłego sądowego z zakresu geodezji w ustanawianiu służebności drogi

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

According to Article 285 of the Civil Code [Ustawa 1964], a land servitude is a limited property right that encumbers a servient estate owned by another person, allowing the use of that estate to the extent specified by the type and content of the servitude in order to increase the utility of the dominant estate. A specific type of servitude is the easement of way (right of way). It is established by designating a passage leading to a public road through an adjacent property for the benefit of an estate lacking direct access to a public road or if such access is insufficient. This is a unique case because the owner of a property deprived of public road access is entitled to file a claim against neighboring property owners for the establishment of a right of way [Ustawa 1964]. The process of establishing an easement of way, despite its complexity, is becoming increasingly important in the context of residential construction development. Additionally, the constant evolution of judicial rulings in this area may facilitate future procedures. The primary objective of this article is to discuss the role and responsibility of a court-appointed expert in geodesy in proceedings related to the establishment of a right of way. The author highlights the time-consuming and complex nature of preparing expert opinions and examines whether pursuing the status of a court expert in this field is worthwhile, considering the remuneration for the work performed as well as the required knowledge and commitment.

PL

Zgodnie z art. 285 Kodeksu cywilnego [Ustawa z 1964 r.] służebność gruntowa to ograniczone prawo rzeczowe obciążające cudzą nieruchomość służebną, umożliwiające korzystanie z tej nieruchomości w zakresie określonym rodzajem i treścią służebności, w celu zwiększenia użyteczności nieruchomości władnącej. Szczególnym rodzajem służebności jest służebność drogi (prawo przejazdu). Ustanawia się ją przez wyznaczenie drogi publicznej przez nieruchomość sąsiednią na rzecz nieruchomości nieposiadającej bezpośredniego dostępu do drogi publicznej lub gdy dostęp ten jest niewystarczający. Jest to wyjątkowy przypadek, gdyż właściciel nieruchomości pozbawionej dostępu do drogi publicznej ma prawo wystąpić przeciwko właścicielom nieruchomości sąsiednich z roszczeniem o ustanowienie służebności drogi [Ustawa z 1964 r.]. Proces ustanawiania służebności drogi, mimo swojej złożoności, nabiera coraz większego znaczenia w kontekście rozwoju budownictwa mieszkaniowego. Ponadto ciągła ewolucja orzecznictwa w tym zakresie może usprawnić przyszłe procedury. Głównym celem niniejszego artykułu jest omówienie roli i odpowiedzialności biegłego sądowego z zakresu geodezji w postępowaniach związanych z ustanowieniem służebności drogi. Autor zwraca uwagę na czasochłonność i złożoność sporządzania opinii biegłych oraz analizuje, czy warto ubiegać się o status biegłego sądowego w tej dziedzinie, biorąc pod uwagę wynagrodzenie za wykonywaną pracę oraz wymaganą wiedzę i zaangażowanie.

Słowa kluczowe

EN

easement by necessity; right of way; land servitude; civil law; geodetic expert; court expert

PL

służebność z konieczności; prawo drogi; służebność gruntowa; prawo cywilne; ekspert geodezyjny; biegły sądowy

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
• Czasopismo: Geomatics, Landmanagement and Landscape
• Rocznik: 2025
• Tom: no. 3
• Strony: 205--213
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., rys.

Twórcy

autor

Zgórski Kacper

• Department of Integrated Geodesy and Cartography, Faculty of Geo-Data Science, Geodesy and Environmental Engineering, AGH University of Krakow

• https://orcid.org/0009-0005-5580-8626

autor

Hanus Paweł

• Department of Integrated Geodesy and Cartography, Faculty of Geo-Data Science, Geodesy and Environmental Engineering, AGH University of Krakow

Bibliografia

• Adamczyk T., Bieda A. 2011. Problematyka ustanawiania służebności drogi koniecznej. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, Polska Akademia Nauk. Oddział w Krakowie. Komisja Technicznej Infrastruktury Wsi, 203–211.
• Balwicka-Szczyrba M. 2021. O funkcjach służebności – de lege lata i de lege ferenda. Nieruchomości@, Ministerstwo Sprawiedliwości, 47–60.
• Benduch P. 2016. The assessment of the influence of average errors of parcels’ surface areas on the final result of land properties’ valuation process. Geomatics and Environmental Engineering, 10, 4, 27–38.
• Grela J. 2021. Przesłanka nabycia przez zasiedzenie służebności drogi w postaci istnienia trwałego i widocznego urządzenia. Nieruchomości@, Ministerstwo Sprawiedliwości, 127–148.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. ‒ Kodeks cywilny (Dz.U. 2024 poz. 1061 – t.j. z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. ‒ Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 2024 poz. 1568 – t.j. z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. 2023 poz. 1984 – t.j. z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2024 poz. 1130 – t.j. z późn. zm.).
• Warciński M. 2013. Służebności gruntowe według Kodeksu Cywilnego. Wolters Kluwer.
• Warciński M. 2019. Pojęcie odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub budynków gospodarskich według art. 145 § 1 k.c. Nieruchomości@, Ministerstwo Sprawiedliwości, 59–72.
• Zalewski M. 2020. Providing land properties with access to public roads through the establishment of easements – selected issues within civil and administrative law. Prawo i Więź, Spółdzielczy Instytut Naukowy, 24–39.
• Zwolak S. 2017. Warunek dostępu do drogi publicznej w celu realizacji inwestycji. Przegląd Prawno-Ekonomiczny. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Zamiejscowy Prawa i Nauk o Społeczeństwie w Stalowej Woli, no. 39, 170–179.
• Zwolak S. 2020. Uzyskanie dostępu do drogi publicznej na etapie ustalenia warunków zabudowy nieruchomości. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 2 sierpnia 2017 r., sygn. II SA/Gd 348/17. Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis, 9(1), 155–165.