Geotermia na przykładzie tarnowskich term w Tarnowie Podgórnym

• Autorzy: Trzepierczyński Janusz

Warianty tytułu

EN

Geothermics on the example of tarnowskie termy in Tarnowo Podgórne

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Polska posiada największe zasoby energii geotermalnej względem innych rodzajów energii odnawialnej. Energia geotermalna jest niezależna od warunków klimatycznych i atmosferycznych. Z końcem ubiegłego wieku w naszym kraju rozpoczęto prace badawcze poszukiwania i oszacowania zasobów wód geotermalnych, wskazano perspektywy ich wykorzystania oraz rozpoczęto budowę zakładów geotermalnych. Autor artykułu opracował możliwości pozyskania energii wód geotermalnych dla celów rekreacyjno-balneologicznych dla Tarnowa Podgórnego w Wielkopolsce. Na podstawie badań geologicznych autora wykonano projekt wiercenia, następnie dokumentację hydrogeologiczną, zaprojektowano i wybudowano ośrodek rekreacyjny Tarnowskie Termy otwarty w maju 2015 r. W artykule wskazano na rolę wyprzedzających badań geologicznych dla efektów poszukiwania wód geotermalnych. W Tarnowie Podgórnym nawiercono w utworach dolnojurajskich na głębokości 810-1170 m p.p.t. wodę geotermalną o wydajności 220m3/h, temperaturze 44°C i mineralizacji 80g/l. Tarnowskie Termy to 2 baseny geotermalne wewnętrzny i zewnętrzny, basen rekreacyjny oraz basen sportowy i do nauki pływania. Woda chlorkowo-sodowa z zawartością pierwiastków: J, Ba, Mg, Ca, F, Cu, Fe stwarza perspektywy do rozwoju balneologii. Dziennie w Tarnowskich Termach przebywa około 1500 ludzi. Obecnie po pewnym zastoju nastąpił w naszym kraju wzrost zainteresowania wykorzystaniem energii geotermalnej dla ciepłownictwa, rekreacji a nawet produkcji energii elektrycznej. Przełamano zastój budowy zakładu geotermalnego w Toruniu oraz zatwierdzono do realizacji wykonanie odwiertów geotermalnych na Podhalu, w Kole, Lądku Zdroju, Sochaczewie i Sieradzu. Problematykę wykorzystania energii geotermalnej powinno się również reaktywować w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym.

EN

Great resources of geothermal energy in relation to other types of renewable energy there are in Poland. Geothermal energy is independent of climate and weather conditions. At the end of the past century, research for geothermal water condition and construction of geothermal plants were started in our country and then, their resources were estimated and the options of their use were determined. Possibilities for acquisition of geothermal water energy for recreation and balneology purposes in Tarnowo Podgórne in Wielkopolska Region of Poland were presented in this article. On the basis of the author's geological research, project of drilling and hydrogeological documents were prepared and then, the recreation centre "Tarnowskie Termy" was designed and built. Opening of the centre took place in May 2015. The article points out the role of leading geological research for the effects of searching for geothermal water. Geothermal water with the flow rate of 220m3/h, 44°C of temperature and 80g/l mineralization was extracted in Tarnowo Podgórne in Lower J urassic formations at the depth of 810-1170 m b.g.l. Tarnowskie Termy consist of 2 geothermal pools - an indoor and an outdoor pool, a pool for recreation swimming, a competition pool and a pool for learning swimming. Sodium chloride water with I, Ba, Mg, Ca, F, Cu, Fe elements provides perspectives for development of balneotherapy. Each day, 1,500 people spend time in Tarnowskie Termy. Currently, after some stagnation, a growth of interest in using geothermal energy for heat engineering, recreation and even electrical energy production has been observed in our country. The construction of geothermal plant in Toruń was resumed, and drilling of geothermal boreholes in Podhale, Koło, Lądek Zdrój, Sochaczew and Sieradz was accepted for accomplishment. The question of geothermal energy use should be also revived in Upper Silesian Coal Basin.

Słowa kluczowe

PL

geotermia; dolna jura; basen sportowo-rekreacyjny; perspektywy geotermii

EN

geothermics; Lower Jurassic; competition and recreation swimming pool; perspectives

• Wydawca: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Technicznej w Katowicach
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 10
• Strony: 49--63
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Trzepierczyński Janusz

• Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach

Bibliografia

• [1] Sokołowski J., Makoudi S., Płytycz Z., Pawlik E., Ludwikowski B.: Informator o zakładzie geotermalnym na Podhalu. PGA, PAN, Kraków 1995.
• [2] Pawlik E.: Ważniejsze dokonania w minionym 15-leciu z zakresu geosynoptyki i geotermii. W: TPGGiG nr 6, Kraków 2001
• [3] Sokołowski J.: Wody geotermalne szansą zrównoważonego rozwoju Polski i godnego życia jej mieszkańców. Energia geotermalna w kopalniach podziemnych. Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, nr 17. Sosnowiec 2002, s. 11-19. ISBN 83-87431-39-7.
• [4] Trzepierczyński J.: Geological Setting of the Geothermal Water In the Łódź Trough (Central Poland). W: Proceedings World Geothermal Congress
• [5] Trzepierczyński J.: Polska geotermia na tle obrad Światowego Kongresu Geotermalnego. Ogólnopolskie Forum OZE, XI konf. nauk. -techn. Ministerstwo Gospodarki: materiały konferencyjne, 28-30 listopada 2005. Turcja, Antalya, 2005, s. 33 - 44.
• [6] Trzepierczyński J.: Studium warunków geologicznych pozyskania energii wód geotermalnych dla celów rekreacyjno - balneologicznych w Tarnowie Podgórnym. GEOSILESIA, Katowice 2009
• [7] Jaskowiak-Schoeneichowa M.: Budowa geologiczna niecki szczecińskiej i bloku Gorzowa. Prace Instytutu Geologicznego. XCVI, 1979.
• [8] Dadlez R., Marek S., PokorskiJ.: Mapa geologiczna Polski bez utworów kenozoiku, 1: 1 000 000, PIG, 2001.
• [9] Dokumentacje geologiczne otworów poszukiwawczych: Bytyń 2, Ceradz Dolny 2, Jankowice 1, Jankowice 2, Jankowice 3k, Jankowice 4, Jankowice 5, Kalwy 1, Kalwy 3k, Lusówko 1, Młodasko 1, Młodasko 4, Poznań GN 1, Swadzim 1. Centralne Archiwum Geologiczne PIG.
• [10] Downarowicz S.: Geotermika złoża rud miedzi monokliny przedsudeckiej. Prace IG CVI, 1983.
• [11] Heliasz Z., Ostaficzuk S.: Możliwości i sposoby wykorzystania w Polsce ciepła odpadowego i energii geotermalnej do odśnieżania i odladzania - koncepcje i problemy. W: Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, nr 17. Sosnowiec 2002, s. 243-256. ISBN 83-87431-39-7.
• [12] Karwasiecka M.: Atlas geologiczny Górnośląskiego Zagłębia Węglowego: Część I - Mapy geotermiczne. Wyd. Geol. Warszawa 1980.
• [13] Karwasiecka M.: Atlas geotermiczny Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. PIG, Warszawa 1996.
• [14] Karwasiecka M.: Pole cieplne Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Energiageotermalnaw kopalniach podziemnych. W: Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego nr 17. Sosnowiec 2002, s. 53-62. ISBN 83-87431-39-7.
• [15] Małolepszy Z.: Zasoby energii geotermalnej w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Energia geotermalna w kopalniach podziemnych. W: Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, nr 17. Sosnowiec 2002, s. 63-87. ISBN 83-87431-39-7.
• [16] Trzepierczyński J.: Możliwości i uwarunkowania pozyskania energii geotermalnej z głębokich otworów wiertniczych w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Energia geotermalna w kopalniach podziemnych. W: Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, nr 17. Sosnowiec 2002, s. 139-150. ISBN 83-87431-39-7.
• [17] Ostaficzuk S.: Podziemne magazynowanie energii cieplnej. Energia geotermalna w kopalniach podziemnych. W: Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, nr 17. Sosnowiec 2002, s. 163-174. ISBN 83-87431-39-7.
• [18] Sidło A.: Możliwości wykorzystania energii cieplnej wnętrza Ziemi w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym na przykładzie otworu Goczałkowice IG-1. Praca dyplomowa magisterska wykonana pod opieką naukową dra J. Trzepierczyńskiego. Uniwersytet Śląski WNoZ Katedra Geologii Podstawowej, Sosnowiec 2008.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).