15-minute city – Genesis – inspiration – realisation. Introduction to research in a form of overview

• Autorzy: Fronczak Monika

Identyfikatory

DOI

10.37705/PUA/1/2023/10

Warianty tytułu

PL

Miasto piętnastominutowe – geneza, inspiracja, realizacja. Wstęp do badań w formie przeglądu

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article serves as an introductory review to research on the concept of the fifteen-minute city, accompanied by the author’s commentary. It discusses the origins of the idea, rooted in the sustainable design movement and the New Urbanism. It presents inspirations stemming from technological advancements and socio-economic transformations. The author analyzes pilot implementations of the concept in European cities and highlights the need for further exploration in the development of the idea.

PL

Artykuł stanowi wstęp do badań nad koncepcją miasta piętnastominutowego w formie przeglądu opatrzonego komentarzem autorki. Omawia genezę pomysłu, którego korzenie sięgają nurtu projektowania zrównoważonego i Nowego Urbanizmu. Przedstawia inspiracje wynikające z rozwoju technologicznego czy przemian społeczno-gospodarczych. Autorka analizuje pilotażowe formy wdrożenia idei w miastach europejskicho oraz wskazuje na potrzebę dalszych poszukiwań w zakresie rozwoju idei.

Słowa kluczowe

EN

15-minute city; smart cities; sustainability; urban processes

PL

miasto piętnastominutowe; procesy miastotwórcze; urbanistyka; zrównoważony rozwój

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: PUA Przestrzeń Urbanistyka Architektura
• Rocznik: 2023
• Tom: Vol. 1
• Strony: 139--155
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., il.

Twórcy

autor

Fronczak Monika

• Bulanda Architekci

• https://orcid.org/0000-0003-3700-7188

Bibliografia

• 1. Allam, Z., Bibri, S.E., Jones, D.S., Chabaud, D., Moreno, C. (2022). Unpacking the '15-Minute City’ via 6G, IoT, and Digital Twins: Towards a New Narrative for Increasing Urban Efficiency, Resilience, and Sustainability. Sensors 2022, 22, 1369.
• 2. Barbieri, L., D’Autilia, R., Marrone, P., Montella, I., Graph, I. (2023). Representation of the 15-Minute City: A Comparison between Rome, London, and Paris. Sustainability, 15(4), 3772.
• 3. Beim, M. (2021). Teoretyczne podstawy koncepcji miasta piętnastominutowego w kontekście debaty o związkach planowania przestrzennego i polityki transportowej. Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG 2021, 21(1), 58-62.
• 4. Bibri, S., Krogstie, J., Kärrholm, M. (2020). Compact City Planning and Development: Emerging Practices and Strategies for Achieving the Goals of Sustainability. Developments in the Built Environment, 4, 100021.
• 5. Bortolotti, A. (2022). How is the urban governance changing in response to the pandemic? The case of Milan. Studia z Polityki Publicznej, 9, 29-46.
• 6. C40 Cities Climate Leadership Group, C40 Knowledge Hub. (2021). 15‐minute Cities: How to Create Connected Places. Retrieved from: https://www.c40knowledgehub.org/s/article/15-minute-cities-How-to-create-connected-places?language=en_US [access: 01.03.2023].
• 7. Cycling Embassy of Great Britain. (2020). Modal Filter. Retrieved from: https://www.cycling-embassy.org.uk/dictionary/modal-filter [access: 10.03.2023].
• 8. Cysek-Pawlak, M.M. (2022). Model ewaluacji procesu rewitalizacji w aspekcie przestrzennym i funkcjonalnym w oparciu o zasady Nowego Urbanizmu. Łódź: Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej.
• 9. Drozda, Ł. (2017). Uszlachetniając przestrzeń. Jak działa gentryfikacja i jak się ją mierzy. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
• 10. Gondek, S., Ostrowski, K. (2017). Metoda obliczania przepustowości dróg dwupasowych Dwukierunkowych - stan obecny. Autobusy: technika, eksploatacja, systemy transportowe, 18(12), 1705-1714.
• 11. Gongadze, S., Maassen, A. (2023). Paris’ Vision for a '15‐Minute City’ Sparks a Global Movement. World Resources Institute. Retrieved from: https://www.wri.org/insights/paris-15-minute-city [access: 10.03.2023].
• 12. Khavarian-Garmsir, A.R., Sharifi, A., Hajian Hossein Abadi, M., Moradi, Z. (2023). From Garden City to 15-Minute City: A Historical Perspective and Critical Assessment. Land, 12, 512.
• 13. Larsen, M.L. (2023). 15‐minute city plans cause controversy. Oxford Student. Retrieved from: https://www.oxfordstudent.com/2023/01/25/15-minute-city-plans-cause-controversy/ [access: 10.03.2023].
• 14. Moreno, C., Allam, Z., Chabaud, D., Gall, C., Pratlong, F. (2021). Introducing the "15-Minute City": Sustainability, Resilience and Place Identity in Future Post-Pandemic Cities. Smart Cities, 4, 93-111.
• 15. Moreno, C., Chabaud, D., Pratlong, F. (2021). A collection dedicated to the 15‐minute city.
• 16. Raport techniczny. Publication on a website Chair ETI Sorbonne Business School in Paris. Retrieved from: https://chaire-eti.org/wp-content/uploads/2021/01/15-minute-city-collection.pdf [access: 01.03.2023].
• 17. Niedźwiecka-Filipiak, I. (2022). Miasta 15-minutowe: utopia czy realna szansa na nową jakość życia? Zieleń Miejska, 1, 10-12.
• 18. Noworól, A., Kopyciński, P., Hałat, P., Salamon, J., Hołuj, A. (2022). The 15-Minute City-The Geographical Proximity of Services in Krakow. Sustainability, 14, 7103.
• 19. Palej, M. (2010). Hybrydy - Nowe Elementy w Strukturze Miast. Czasopismo Techniczne. Architektura, 6‐A, 57-64.
• 20. Pozoukidou, G., Chatziyiannaki, Z. (2021). 15-Minute City: Decomposing the New Urban Planning Eutopia. Sustainability, 13, 928.
• 21. Salat, S., Ollivier, G. (2017). Transforming the Urban Space through Transit‐Oriented Development; Transforming the Urban Space through Transit‐Oriented Development: The 3V Approach. Washington, DC: World Bank.
• 22. Sicignano, J., Caljé, L. (2022). Longread - Milan before and after: citywide placemaking. The City At Eye Level. Retrieved from: https://thecityateyelevel.com/stories/longread-milan-before-and-after-citywide-placemaking/ [access: 01.03.2023].
• 23. Solarek, K. (2011). Współczesne koncepcje rozwoju. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 56(4), 51-71.
• 24. Stanford, C. (2023). The 15‐Minute City: Where Urban Planning Meets Conspiracy Theories. New York Times Website. Retrieved from: https://www.nytimes.com/2023/03/01/world/europe/15-minute-city-conspiracy.html [access: 10.03.2023].
• 25. Stangel, M. (2013). Kształtowanie współczesnych obszarów miejskich w kontekście zrównoważonego rozwoju. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej.
• 26. Tricarico, L., De Vidovich, L. (2021). Proximity and post-covid-19 urban development: Reflections from Milan, Italy. Journal of Urban Management, 10(3), 302-310.
• 27. Urban Transport Committee. (2014). Gothenburg 2035. Transport Strategy For a close‐knit city. Urban Transport Administration. reg. no. 0894/11. Gotheburg: City Executive Board. Węcławowicz-Bilska, E. (2012). Miasto przyszłości - tendencje, koncepcje, realizacje. Czasopismo Techniczne. Architektura, 1, 328.
• 28. Węcławowicz-Bilska, E. (2015). The concept of ecological city. Czasopismo Techniczne Architektura, 12‐A(27), 49-74.
• 29. Willsher, K. (2020). Paris mayor unveils '15‐minute city’ plan in re‐election campaign. The Guardian. Retrieved from: https://www.theguardian.com/world/2020/feb/07/paris-mayor-unveils-15-minute-city-plan-in-re-election-campaign [access: 10.03.2023].
• 30. Żyro, M. (2023). Miasto 15‐minutowe, czyli projekt do dopracowania. Nowy Ład Website, Retrieved from: https://nlad.pl/miasto-15-minutowe-czyli-projekt-do-dopracowania/ [access: 16.03.2023].

Uwagi

1. Sekcja "Urbanistyka"

2. Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).