Zawartość metali ciężkich w osadach antropogenicznych z obszaru starego miasta Szczecina

• Autorzy: Chudecka J. , Tomaszewicz T.

Warianty tytułu

EN

Content of heavy metals in anthropogenic sediments from area of old town Szczecin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy scharakteryzowano osady antropogeniczne z obszaru Starego Miasta Szczecina (Placu Orła Białego), których warstwa osiąga grubość ok. 4 m, a materiały w niej zawarte wzbogacone są w materię organiczną, w tym próchnicę. Osady te zawierają ogromną ilość zanieczyszczeń mechanicznych, wśród których dominują odpady gruzu budowlanego tworzące, w zasięgu warstwy antropogenicznej, 3-metrową ciągłą warstwę typowo gruzową. Gruz budowlany wzbogacił grunty w węglan wapnia i spowodował ich alkalizację, nawet do poziomu pH_KCl=8,7. Spowodował także bardzo wyraźny wzrost zawartości ołowiu i cynku, wyraźny - miedzi i w niewielkim stopniu wzbogacił osady w kadm. Nie potwierdzono wpływu domieszek na zawartość niklu. Maksymalne zawartości Zn, Cu, Pb i Cd wynosiły odpowiednio: 685, 146, 716 i 1,7 mg x kg^-1 i były to ilości przekraczające dopuszczalny poziom dla I grupy gruntów: siedmiokrotnie w od-niesieniu do ołowiu i dwukrotnie w przypadku cynku według Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 roku [Dz.U. 2016 nr 0 poz. 1395].

EN

In this work the anthropogenic sediments from area of Old Town Szczecin (Square of Orła Białego) were characterized. It was found that layer of these sediments had thickness of approx. 4 m and materials contained therein were enriched in organic matter, including humus. These sediments contained a huge amount of mechanical deposits which were dominated by building rubble that formed of 3-meter continuous rubble layer within the anthropogenic layer. Building rubble enriched materials in calcium carbonate and caused their alkalinisation even to level pH_KCl=8.7. These deposits caused also a very clear increase of lead and zinc contents, clear increase of copper content and slightly enrichment of materials in cadmium. Not confirmed the effect of mechanical deposits on nickel content. The maximum content of Zn, Cu, Pb and Cd were respectively: 685, 146, 716 and 1.7 mg x kg^-1. These amounts were higher than acceptable level for I group of grounds: seven times in respect of lead, twice in case of zinc according Regulation of Minister of Environment from 1 September 2016 [Dz.U. 2016 nr 0 poz. 1395].

Słowa kluczowe

PL

grunty miejskie; osady antropogeniczne; zanieczyszczenia mechaniczne; uziarnienie; pH; materia organiczna; metale ciężkie

EN

urban grounds; anthropogenic sediments; mechanical deposits; texture; pH; organic matter; heavy metals

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 165 (45)
• Strony: 15--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab.

Twórcy

autor

Chudecka J.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Gleboznawstwa, Łąkarstwa i Chemii Środowiska

autor

Tomaszewicz T.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Gleboznawstwa, Łąkarstwa i Chemii Środowiska

Bibliografia

• 1. BIAŁECKI T.: 1992. Historia Szczecina - zarys dziejów miasta od czasów najdawniejszych do 1980 roku. Ossolineum, Wrocław.
• 2. BUCKSTRUP M., BASSUK N. L.: 2003. Recommended urban trees: a Cornell Campus Walk. Urban Hort. Inst., Ithaca, New York.
• 3. CHUDECKA J.: 2009. Charakterystyka substratu glebowego w warstwie antropogenicznej najstarszej części Szczecina. Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie.
• 4. CZARNOWSKA K., KOZANECKA T.: 2001. Rozpuszczalne formy metali ciężkich w glebach antropogenicznych z terenu Warszawy. Rocz. Glebozn. 52(3/4), 45-51.
• 5. DUSZA-DOBEK A.: 2012. Badania geochemiczne gleb w wybranych parkach Warszawy. Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 450, 35-46.
• 6. GREINERT A.: 2003. Studia nad glebami obszaru zurbanizowanego Zielonej Góry. Oficyna Wydawnicza Uniw. Zielonogór., Zielona Góra.
• 7. GREINERT A.: 2011. Ekosystemy terenów zabudowanych. [W:] Rośliny do zadań specjalnych. (Red. nauk. E. Drozdek). ISBN: 978-83-60792-17-9, Wydaw. Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie, 283-302.
• 8. HARRACH T., WEGENER H. R.: 1995. Bodenökologie [in: Natur- und Umweltschutz - Ökologische Grundlagen, Methoden, Umsetzung]. Gustav-Fischer-Verlag, Jena Stuttgart, 100-133.
• 9. HILLER D. A.: 1996. Schadstoffeinträge in urbane Böden. [in: Urbaner Bodenschutz]. Springer, 45-58.
• 10. JIM C. Y.: 1998. Urban soil characteristics and limitations for landscape planting in Hong Kong. Landscape and Urban Planning 40(4), 235-249.
• 11. KABATA-PENDIAS A., PENDIAS H.: 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. 2 zmienione, PWN Warszawa, 398 ss.
• 12. KABATA-PENDIAS A., PIOTROWSKA M., MOTOWICKA-TERELAK T., MALISZEWSKA-KORDYBACH B., FILIPIAK K., KRAKOWIAK A., PIETRUCH C.: 1995. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb. Metale ciężkie, siarka i WWA. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 34 ss.
• 13. KALBE U., SMETTAN U.: 1995. Beziehungen zwischen Schwermetallge-halten und - verfügbarkeiten in Berliner Trümmerschuttböden. Mitteilungen der Deutschen Bodenkundlichen Gesellschaft 76, 305-308.
• 14. MEUSER H.: 1996. Schadstoffpotential technogener Substrate in Boden urban-industrieller Verdichtungsräume. Z. Pflanzenernähr. Bodenkd. 159, 621-628.
• 15. PALM V., ÖSTLUND C.: 1996. Lead and zinc flows from technosphere to biosphere in a city region. Sci. Total Environ. 192, 95-109.
• 16. PIETSCH J., KAMIETH H.: 1991. Stadtböden. Eberhard-Blottner-Verlag.
• 17. PTG.: 1989. Systematyka gleb Polski. Rocz. Glebozn. 40(3/4), 150 ss.
• 18. PTG.: 2008. Klasyfikacja uziarnienia gleb i utworów mineralnych. Dokument elektroniczny: http://www.ptg.sggw.pl/images/Uziarnienie_PTG_2008.pdf.pdf
• 19. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 roku w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi. Dz.U. 2016 nr 0 poz. 1395.
• 20. SADY W., LIS-KRZYŚCIN A.: 2005. Gleba w terenach miejskich jako miejsce rozwoju roślin. [W:] Pielęgnacja i ochrona zieleni miejskiej. (Red. Wiech K., Śliwa P.). Oficyna Wydawnicza „TEXT”, Kraków, 37-40.
• 21. SMETTAN U., EHRIG C.: 1995. Transfer von Schwermetallen und PAK von urbanen Schuttböden in anstehende Sedimente? Mitteilungen der Deutschen Bodenkundlichen Gesellschaft 76, 453-456.
• 22. WILCKE W., MÜLLER S., KANCHANAKOOL N., ZECH W.: 1998. Urban soil contamination in Bangkok: heavy metal and aluminium partitioning in topsoils. Geoderma 86(3/4), 211-228.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017)