1,1,2-Trichloroetan

• Autorzy: Bystry K , Stetkiewicz J
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

1,1,2-Trichloroetan (1,1,2- TCE) jest bezbarwną, niepalną cieczą o słodkim zapachu, zbliżonym do zapachu chloroformu. Jest stosowany jako rozpuszczalnik: tłuszczów, wosków, naturalnych żywic i alkaloidów oraz wielu innych materiałów organicznych, a także jako produkt pośredni (półprodukt) w produkcji: chlorku winylidenu, rurek teflonowych i klejów. Powyżej 95% tego związku produkowanego w USA zużywa się do produkcji chlorku winylidenu. Według danych Głównej Inspekcji Sanitarnej w Polsce na 1,1,2- -trichloroetan nie było w 2010 r. narażonych pracowników powyżej wartości NDS (45 mg/m3). Mediana dawki śmiertelnej 1,1,2-trichloroetanu dla szczurów po podaniu do żołądka (DL50) wynosi – 837 mg/kg, po narażeniu inhalacyjnym (CL50) – 9000 mg/m3. U królików wartość DL50 wynosi 5,38 g/kg po podaniu przez skórę. Substancja działa drażniąco na: skórę, oczy, górne drogi oddechowe oraz żołądek. W badaniach na zwierzętach wykazano niewielkie właściwości immunomodulujące 1,1,2-trichloroetanu. Związek ten jest dobrze wchłaniany do organizmu wszystkimi drogami narażenia. 1,1,2-Trichloroetan jest metabolizowany głównie w wątrobie i wydalany z organizmu z: powietrzem wydychanym, moczem oraz kałem. 1,1,2-Trichloroetan nie wykazywał działania mutagennego dla szczepów Salmonella Typhimurium: TA1535, TA1537, TA1538, TA98, TA100 zarówno bez aktywacji metabolicznej, jak i z aktywacją metaboliczną. Działanie mutagenne 1,1,2-trichloroetanu wykazano u Saccharomyces cerevisiae. Związek ten powodował zwiększenie liczby mikrojąder w ludzkich limfocytach (w warunkach in vitro). Nie znaleziono danych wskazujących na działanie rakotwórcze 1,1,2-trichloroetanu na ludzi. Istnieją ograniczone dowody na potwierdzenie jego rakotwórczego działania na zwierzęta. 1,1,2-Trichloroetan podawany myszom B6C3F1 w dawkach 195 lub 390 mg/kg przez 78 tygodni wywołał raki wątroby. Chromochłonne nowotwory nadnerczy wykazano tylko po podaniu 1,1,2-trichloroetanu w dawce 390 mg/kg. U szczurów 1,1,2-trichloroetan nie powodował istotnego zwiększenia liczby nowotworów. W dostępnym piśmiennictwie i specjalistycznych bazach danych nie znaleziono informacji dotyczących działania embriotoksycznego, teratogennego i wpływu 1,1,2-trichloroetanu na rozrodczość ludzi. Nie wykazano również działania teratogennego 1,1,2-trichloroetanu na myszy. W IARC zaklasyfikowano 1,1,2-trichloroetan do grupy 3. związków kancerogennych (substancja nie może być sklasyfikowana pod względem działania rakotwórczego na ludzi). Wartość NOAEL dla 1,1,2-trichloroetanu ustalono na podstawie wyników 90-dniowych badań na samcach i samicach myszy, którym podawano związek w wodzie do picia. Skutkiem krytycznym było zwiększenie aktywności fosfatazy zasadowej w surowicy krwi u samic i samców myszy, którym podawano największą dawkę 1,1,2-trichloroetanu, tj. odpowiednio dla samic 384 oraz samców 305 mg/kg m.c./dzień. Zmian aktywności fosfatazy zasadowej w surowicy krwi samic nie obserwowano po podaniu dawki 44 mg/kg m.c./dzień związku, a samcom dawki 46 mg/kg m.c./dzień. Dawkę 44 mg/kg m.c./dzień wyznaczoną u samic przyjęto za wartość NOAEL i po zastosowaniu odpowiednich współczynników niepewności zaproponowano przyjęcie stężenia 40 mg/m3 za wartość NDS 1,1,2-trichloroetanu. Substancję należy oznaczyć literami: Carc. Cat. 3 – substancja o możliwym działaniu rakotwórczym na człowieka. Z uwagi na fakt, iż 1,1,2-trichloroetan jest wchłaniany przez skórę, należy wprowadzić dodatkowe oznaczenie literami „Sk”. Nie ma podstaw merytorycznych do ustalenia wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia chwilowego (NDSCh) oraz dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) 1,1,2-trichloroetanu.

EN

1,1,2-Trichloroethane (1,1,2 - TCE) is a colorless, inflammable liquid with a sweet odor, similar to the smell of chloroform. It is used as a solvent for fats, waxes, natural resins, alkaloids, and many other organic materials. It is also used as an intermediate in the production of vinylidene chloride, Teflon tubing and adhesives. Over 95% of the compound produced in the USA is used in the production of vinylidene chloride. According to the Chief Sanitary Inspectorate in Poland, 1,1,2-trichloroethane workers have not been exposed to values over the TWA (45 mg/m3). The median lethal dose of 1,1,2-trichloroethane for rats after administration to the stomach (LD50) is 837 mg/kg, after inhalation exposure (LC50) 9000 mg/m3. LD50 value for rabbits is 5.38 g / kg dose through the skin. The substance is irritating to the skin, eyes, upper respiratory tract and stomach. Animal studies showed slight immunomodulatory properties of 1,1,2-trichloroethane. This chemical compound is well absorbed into the body from all routes of exposure. 1,1,2-Trichloroethane is metabolized primarily in the liver and excreted from the body with the exhaled air, urine and faeces. 1,1,2-Trichloroethane was not mutagenic to Salmonella typhimurium TA1535, TA1537, TA1538, TA98, TA100, either with or without metabolic activation. Mutagenicity of 1,1,2-trichloroethane was found in Saccharomyces cerevisiae. This compound was shown to increase the number of micronuclei in human lymphocytes (in vitro). There is no evidence of carcinogenic activity of 1,1,2- -trichloroethane in humans. There is limited evidence of its carcinogenicity in animals. 1,1,2-Trichloroethane administered to B6C3F1 mice at doses of 195 or 390 mg/kg for 78 weeks caused liver cancer. Chromaffin adrenal tumors were observed only after administration of 1,1,2-trichloroethane at a dose of 390 mg/kg. In rats, 1,1,2-trichloroethane does not cause a significant increase in the number of cancers. Information about embryotoxic, teratogenic and reproductive toxicity of 1,1,2-trichloroethane for humans has not been found in the available literature and specialist databases. No teratogenic effects were found for 1,1,2-trichloroethane in mice, either. The IARC classified 1,1,2-trichloroethane to group 3 of carcinogenic compounds (a substance cannot be classified in terms of its carcinogenicity to humans). NOAEL for 1,1,2-trichloroethane was established on the basis of a 90-day study in male and female mice given the compound in drinking water. The critical effect was the increase in alkaline phosphatase in serum in male and female mice given the highest dose of 1,1,2-trichloroethane, respectively, for females and males, 384 and 305 mg/kg bw/day. No changes in alkaline phosphatase in the serum of females were observed after a dose of 44 mg/kg/day of the compound, or in the serum of females after a dose of 46 mg/kg bw/day. The dose of 44 mg/kg bw/day in females was taken as the NOAEL and after applying appropriate uncertainty factors it is proposed to adopt it for the value of 40 mg/m3 TWA 1,1,2-trichloroethane. The substance should be labeled Carc. Cat. 3 - a possible carcinogen to humans. As 1,1,2-trichloroethane is absorbed through the skin, the "Sk" notation should be used. There is no factual basis for determining the maximum instantaneous concentration (TWA) or the admissible concentration in biological material (DSB).

Słowa kluczowe

PL

1,1,2-trichloroetan; NDS; narażenie zawodowe

EN

1,1,2-trichloroethane; OEL; occupational exposure

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2012
• Tom: Nr 3 (73)
• Strony: 137--155
• Opis fizyczny: Bibliogr. 56 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bystry K

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

autor

Stetkiewicz J

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

Bibliografia

• 1.ACGIH (2001) Documentation of the TLVs and BEIs with other worldwide occupational exposure values. 1,1,2- Trichloroethane [komputerowa baza danych, on-line].
• 2.ATSDR, Agency for Toxic Substances and Disease Registry. Toxicological Profile for 1,1,2-Trichloroethane (1989) U.S. Public Health Service, U.S. Department of Health and Human Services, Atlanta, GA., 1999.
• 3.Carlson G.P (1973) Effect of phenobarbital and 3-methylcholanthrene pretreatment on the hepatotoxicity of 1,1,1-trichloroethane and 1,1,2-trichloroethane. Life Sci. 13, 67–73.
• 4.CPDB, Carcinogenic Potency Database [http:// potency.berkeley.edu/chempages/1%2C1%2C2-TRICHLOROETHANE. html].
• 5.CCRIS, Chemical Carcinogenesis Research Information System [komputerowa baza danych, on-line, http://toxnet. nlm.nih.gov/cgi-bin/sis/search].
• 6.CDC, Centers for Disease Control and Prevention, NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards [komputerowa baza danych, on-line, http://www.cdc.gov/niosh/ npg/npgd0628. html].
• 7.ChemIDplus Lite (2010) [komputerowa baza danych, on-line]. Cheminfo (2010) [komputerowa baza danych, on-line].
• 8.Dept Health & Human Services/Agency for Toxic Substances & Disease Registry (2007) Toxicological Profile for 1,1,2- Trichlorethane (1989) PB/90/196411/AS. Available from, as
• of December 26 [http://www.atsdr.cdc.gov/toxpro2. html#bookmark05].
• 9.ECB, European Chemical Bureau (2004) European Union Risk Assessment Report. 1,1,2- Trichloroethane [on-line].
• 10.Ellenhorn M.J., Barceloux D.G. (1988) Medical toxicology – diagnosis and treatment of human poisoning. New York, NY, Elsevier Science Publishing Co., Inc. 1988 [cyt. Za IARC 1991].
• 11.Elovaara E., Hemminki K., Vainio H. (1979) Effects of methylene chloride, trichloroethane, trichloroethylene, tetrachloroethylene and toluene on the development of chick embryos. Toxicology 12(2), 111–9.
• 12.EPA, Environmental Protection Agency (1984) U.S. Research and development health effects assessment for 1,1,2-trichloroethane.
• 13.EPA, Environmental Protection Agency (1999) U.S. Integrated Risk Information System (IRIS) on 1,1,2-trichloroethane. Washington, DC. National Center for Environmental Assessment, Office of Research and Development.
• 14.EPA (2010) [www.epa.gov/ttn/atw/hlthef/tri-etha.html]. ESIS (2010) European Chemical Substances Information System [http://ecb.jrc.ec.europa.eu/esis/].
• 15.Fiserova-Bergerova V., Pierce T., Droz P.O. (1993) Dermal absorption potential of industrial chemicals. Criteria for skin notation. Am. J. Ind. Med. 17, 617–635.
• 16.GIS, Głowny Inspektor Sanitarny (2010) Dane Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Bydgoszczy.
• 17.Gosselin R.E. i in. (1984) Clinical toxicology of commercial products. 5th ed., Williams & Wilkins, II-166, 376.
• 18.HSDB, Hazardous Substance Data Bank (2010) [komputerowa baza danych, on-line].
• 19.IARC (1979) Monographs on the evaluation of the carcinogenic risk of chemicals to man. Geneva, World Health Organization, International Agency for Research on Cancer. (Multivolume work) V20 537.
• 20.IARC (1991) Monographs on the evaluation of the carcinogenic risk of chemicals to man. Geneva, World Health Organization, International Agency for Research on Cancer. (Multivolume work) V71 1155.
• 21.IRIS, Integrated Risk Information System (2010) [komputerowa baza danych, on-line].
• 22.ITER, International Toxicity Estimates for Risk (2010) [komputerowa baza danych, on-line].
• 23.IUCLID, International Uniform Chemical Information Database (2000) 1,1,2-Trichloroethane.
• 24.Jakobson I., Holmberg B., Wahlberg J.E. (1977) Variations in the blood concentration of 1,1,2-trichloroethane by percutaneous absorption and other routes of administration in the guinea pig. Acta Pharmacol. Toxicol. 41, 497–506.
• 25.Kronevi T. i in. (1977) Morphological lesions in guinea pigs during skin exposure to 1,1,2-trichloroethane. Acta Pharmacol. Toxicol. 41(4), 298–305.
• 26.Liangfu X., Tianji Y. (1992) Study of the relationship between the hepatotoxicity and free radical induced by 1,1,2-trichloroethane and 1,1,1-trichloroethane in rat, biomedical and environmental sciences 5, 303–313.
• 27.Lundberg I., Ekdahl M., Kronevi T., Lidums V., Lundberg S. (1986) Relative hepatotoxicity of some industrial solvents after intraperitoneal injection or inhalation exposure in rats. Environ. Res. 40, 411–420.
• 28.MacDonald R. i in. (1982) Acetone potentation of 1,1,2- trichloroethane hepatotoxicity. Toxicol. Lett. 13, 57–67.
• 29.Mazullo M. i in. (1986) 1,1,2-Trichloroethane: evidence of genotoxicity from short-term tests. Japn. J. Cancer. Res. 77(6), 532–9.
• 30.Mitoma C., Tyson C.A., Riccio E.S. (1985) Investigation of the species sensitivity and mechanism of carcinogenicity of halogenated hydro- carbons final report EPA Contract 68-01-5079. EPA/OTS; Document #40-842-8424225 [cyt. za ATSDR 1989].
• 31.MSDS, Material Safety Data Sheet for 1,1,2-trichloroethane (2008).
• 32.NCI (National Cancer Institute: Bioassay of 1,1,2- Trichloroethane for Possible Carcinogenicity. CAS No.79-00-5. Carcinogenesis. Technical Report Series No. 74. DHEW (NIH) Pub. No. 78–1324. NTIS Pub. No. PB- 283-337. U.S. National Technical Information Service, Springfield, VA (1978).
• 33.NIOSH (2010) Pocket guide to chemical hazards, 1,1,2- trichloroethane [www.brown.edu/Administration/EHS/ resources/NPG/npgd06].
• 34.Norpoth K. i in. (1988) Investigations on metabolism and carcinogenicity of 1,1,2-trichloroethane. Journal Cancer. Res. Clin. Oncol. 114 (2), 158–62.
• 35.OECD, Organization for economic cooperation and development. Screening information data set for 1,1,2- trichloroethane. 79-00-5, 237 (2000). Available from, as of December 26, 2007 [http://www.chem.unep.ch/irptc/ sids/OECDSIDS/sidspub.html].
• 36.Patty's Industrial hygiene and toxicology (1981-1982) [Red.:] G.D. Clayton, F.E. Clayton. Vol. 2A, 2B, 2C: Toxicology. 3rd ed. New York, John Wiley & Sons, 3511. At the request of Frank Patty, George and Florence Clayton took over editorship of the ever-expanding Industrial Hygiene and Toxicology series for the Third Edition of Volume I, General Principles was published in 1978, and Volume II, Toxicology was published in 1981-1982. [http://www.wiley.com/legacy/products/subject/reference/ pattys_toc.html].
• 37.Patty's Industrial hygiene and toxicology (1981) [Red.:] T.R. Torkelson, V.K. Rowe, D. Clayton, F. Clayton. 3rd ed. New York, NY, John Wiley & Sons, Inc. 3586–3593.
• 38.Patty’s Toxicology (2001) [Red.:] E. Bingham, B. Cohrssen , Ch.H. Powell. 5th Ed., vol. 5&8, John Wiley & Sons, Inc., 130–135, 1235–6.
• 39.Prehled prumyslove toxikologie. Organicke Latky (1986) European Journal of Toxicology & Environmental Hygiene, 9, 171, 95 (1976) [cyt. za OECD 2000].
• 40.Reed N. R. i in. (1988) Health risk assessment of 1,1,2t (1,1,2-TCE) in California Drinking Water (UCD/ET-88/2; PB89-131999). Davis, CA, Department of Environmental Toxicology, University of California-Davis [cyt. za IARC 1991].
• 41.Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 2.09. 2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych. DZU nr 171, poz.1665 i 1666.
• 42.Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16.12.2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (zwanego rozporządzeniem GHS). Dz. Urz. UE z dnia 31.12. 2008 r., L 353.
• 43.Rozporządzenie Komisji (WE) nr 552/2009 z dnia 22.06. 2009 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) w odniesieniu do załącznika XVII. Dz. Urz. UE z dnia 26.06.2009 r., L 164/7.
• 44.RTECS, Registry of Tonic Effects of Chemical Substances (2010) [komputerowa baza danych, on-line].
• 45.Sanders V.M. i in. (1985) Humoral and cell-mediated immune status of mice exposed to 1,1,2-trichloroethane. Drug. Chetn. Toxicol. 8, 357–372 [cyt. za ATSDR 2008].
• 46.Seidenberg J.M., Anderson D.G., Becker R.A. (1986) Validation of an in vivo developmental toxicity screen in the mouse. Teratog. Carcinog. Mutagenesis 6, 361–374.
• 47.Sitting M. (1992) Handbook of toxic and hazardous chemicals and carcinogens. 1,1,2-Trichloroethane. 3rd ed. vol. 2, Noyes Publications 1590–1592.
• 48.Sigma-Aldrich Chemistry (2009), Handbook of Fine Chemicals, Prod. No. 466212, 2606, 2009–10.
• 49.Smyth H.F.Jr. i in. (1969) American Industrial Hygiene Association Journal 30, 470–476 [cyt. za OECD 2000]. Solvay S.A., Rue de Prince Albert 33, 1050 Bruxells, Belgium [cyt. za IUCLID 2000].
• 50.Story D.L. i in. (1986) Differences in rat liver enzymealtered foci produced by chlorinated aliphatics and phenobarbital. Toxicol. Ind. Health 2, 351–36 [cyt. za OECD 2000].
• 51.Tafazoli M., Kirsh-Volders M. (1996) In vitro mutagenicity and genotoxicity study of 1,2-dichloroethylene, 1,1,2- trichloroethylene, 1,3-dichloropropane, 1,2,3-trichloropropane and 1,1,3-trichloropropene, using the micronucleus test and the alkaline single cell gel electrophoresis technique (comet assay) in human lymphocytes. Mutation Research 371, 185–202.
• 52.Takahara K. (1986) Experimental study on toxicity of trichloroethane III. Changes in liver function of mice after exposure to 1,1,1- and 1,1,2-trichloroethane. Okayama Igakki Zassi 98, 1099–1109 (Japan) [cyt. Za ATSDR 1989].
• 53.Thomas R. i in. (1982) An exposure and risk assessment for trichloroethanes l,l,l-trichloroethane, 1,1,2- trichloroethane. EPA 440/4-85-018, 180 [cyt. za ATSDR 1989].
• 54.Tsurata H. (1975) Percutaneous absorption of organic solvents. 1) Comparative study of the in vitro percutaneous absorption of chlorinated solvents in mice. Ind. Health 13, 227–136.
• 55.Weisburger E.K. (1977) Carcinogenicity studies on halogenated hydrocarbons. Environ. Health Perspeet. 21, 7–16.
• 56.White K.L. i in. (1985) Toxicology of 1,1,2-trichloroethane in mouse. Drug. Chem. Toxicol. 8(5), 333–55.