Miasta na prawach powiatu w województwie śląskim : w perspektywie członków elity politycznej : studium przypadku zakresu bezpieczeństwa ekonomicznego

• Autorzy: Cukier-Syguła Monika

Identyfikatory

DOI

10.34752/hchc-an69

Warianty tytułu

EN

Cities with county rights in the Silesian Voivodeship : from the perspective of members of the political elite : a case study in the field of economic security

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedmiotem badania zaprezentowanego w niniejszym artykule jest ocena funkcjonowania miast na prawach powiatu w województwie śląskim z perspektywy urzędującej elity politycznej w ramach bezpieczeństwa ekonomicznego. Celem badania jest próba weryfikacji odpowiedzi na pytanie czy w obliczu przyjętej w 1998 roku reformy samorządowej, miasta na prawach powiatu w województwie śląskim (mającym charakter aglomeracji) są finansowane w sposób prawidłowy w perspektywie członków elity politycznej? Biorąc pod uwagę historycznoadministracyjno-polityczne aspekty powołania miast na prawach powiatu w struktury samorządu terytorialnego, a także ich wyjątkowy charakter, autorka badania postanowiła zweryfikować, jak członkowie elity politycznej, a więc osoby bezpośrednio zarządzające, oceniają ich działalność w aglomeracji śląskiej, i jakie zagrożenia dostrzegają dla ich prawidłowego funkcjonowania? W niniejszym artykule zaprezentowano część wyników badań empirycznych przeprowadzonych za pomocą autorskiego kwestionariusza ankiety. W badaniu wykorzystano: analizę instytucjonalno-prawną, analizę historyczną, analizę porównawczą oraz ankietę. Na podstawie przeprowadzonego badania, a zatem opinii samorządowców, możemy dowodzić, iż wnioski, prezentowane wcześniej przez Andrzeja Borodo, w których ujęto słabości miast na prawach powiatu wynikających z formy finansowania powiatów, są właściwie. Należy zwrócić również szczególną uwagę na zagrożenia wynikające z powziętych rozwiązań, które mają znaczący wpływ na funkcjonowanie tej jednostki samorządu terytorialnego.

EN

The subject of the study presented in this article is an assessment of the functioning of cities with county rights in the Silesian Voivodeship from the perspective of the incumbent political elite regarding economic security. The aim of the author of the study is to verify the answer to the question whether, in the face of the local government reform adopted in 1998, cities with county rights in the Silesian Voivodeship (having the character of an agglomeration) are financed correctly from the perspective of members of the political elite? Taking into account the historical, administrative and political aspects of establishing cities with county rights in the structures of local government, as well as their unique nature, the author of the study decided to verify how members of the political elite, i.e. people directly in charge, assess the activities of such cities in the Silesian agglomeration and what threats they perceive to their proper functioning. This article presents some of the results of empirical research conducted using an original survey questionnaire. The research was based on: institutional and legal analysis, historical analysis, comparative analysis and a survey. Based on the conducted research and, therefore, the opinions of local government officials, we can prove that the conclusions presented earlier by Andrzej Borodo regarding the weaknesses of cities with county rights resulting from the form of financing counties are correct. Particular attention should also be paid to the threats resulting from the solutions adopted, which have a significant impact on the functioning of this local government unit.

Słowa kluczowe

PL

zarządzanie publiczne; miasto na prawach powiatu; bezpieczeństwo; finansowanie miasta na prawach powiatu; elita polityczna; bezpieczeństwo ekonomiczne miasta; organy miasta

EN

public management; city with county rights; security; financing city with county rights; political elite; economic security of the city; city authorities

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 4
• Strony: 80--104
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys.

Twórcy

autor

Cukier-Syguła Monika

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach, Katowice, Polska

• https://orcid.org/0000-0001-6211-3500

Bibliografia

• Borodo A., Zagadnienia prawne systemu dochodów samorządu powiatowego i propozycje jego reformy, Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu 2015, nr 2(3) DOI: http://dx.doi.org/10.12775/PBPS.2015.011, online: https://repozytorium.umk.pl/bitstream/handle/item/2820/PBPS.2015.011%2CBorodo.pdf?sequence=1s.12 (dostęp 1.08.2021).
• Cukier-Syguła M., Samorządowe elity polityczne miast na prawach powiatu w województwie śląskim po wyborach 2018 roku, 2022, Uniwersytet Śląski w Katowicach, nieopublikowana rozprawa doktorska.
• Cukier-Syguła, M., Circulation of the Silesian Political Elite - Case Study, Lex localis - Journal of Local Self-Government, Vol. 21 No. 1 (2023), DOI: 10.4335/21.1.143-159(2023).
• Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Wolters Kluwer, wyd. 4, Warszawa 2009.
• Dziekański P., Bezpieczeństwo ekonomiczne wyzywaniem współczesnego regionu – próba oceny syntetycznej, Kultura Bezpieczeństwa. Nauka-Praktyka-Refleksje, Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego „Apeiron” w Krakowie, 2014.
• Frączkiewicz-Wronka A., Ćwiklicki M.,(red), Zarządzanie publiczne. Perspektywa teorii i praktyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, (ebook), 2023.
• Lewkowicz A., Majer T. (red.), Bezpieczeństwo społeczności lokalnej, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wydział Prawa i Administracji, Olsztyn 2012.
• Liskowski, P., Jednostki podziału terytorialnego w regulacjach ustawy o samorządzie powiatowym, [w:] Materiały z konferencji z okazji 15-lecia samorządu terytorialnego w III Rzeczypospolitej Polskiej, Wrocław 7–8 marca 2005 r., red. J. Korczak, Wrocław 2005.
• Matusiewicz Z., Politologiczna koncepcja samorządu terytorialnego (w oparciu o polskie doświadczenia po 1989 r.), w: XX lat odrodzonego samorządu terytorialnego, red. Ewa Jasiuk, Wyższa Szkoła Handlowa w Radomiu, Kraków 2011.
• Michałowski S., Społeczno-polityczne aspekty funkcjonowania powiatów w Polsce, w: 25 lat samorządu terytorialnego w Polsce. Bilans doświadczeń, red. S. Michałowski, M. Sidor, J. Wasil, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016.
• Mońko K., Czy miasto na prawach powiatu jest gminą czy powiatem?, „Wspólnota 2000, nr 6 (517).
• Raszkowski A., Laszczyński Ł., Wyzwania dla samorządu terytorialnego w czasach pandemii. https://przetargowa.pl/wyzwania-dla-samorzadu-po-pandemii/ (dostęp: 10.10.2022).
• Rożek T., Aglomeracja Śląska, czyli Polska Dolina Krzemowa, portal: Nauka lubię to, https://naukatolubie.pl/aglomeracja-slaska/ (dostęp: 25.10.2022).
• Sienkiewicz-Małyjurek K., Skuteczne zarządzanie kryzysowe, Difin SA, 2015.
• Sołtysiak M., Ryzyko w działalności jednostek samorządu terytorialnego w opiniach społecznych, Zeszyty Naukowe PWSZ w Płocku, Nauki Ekonomiczne, t.XXIV, 2016.
• Szubrycht T., Współczesne aspekty bezpieczeństwa państwa, Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej, rok XLVII NR 4 (167) 2006, http://www.amw.gdynia.pl/library/File/ZeszytyNaukowe/2006/Szubrycht_
• Wierzbica A., Miasto na prawach powiatu – zagadnienia wybrane, Studia Prawno-Ekonomiczne 2006, nr 74.
• Wierzbic A., Wybrane problemy statusu prawnego jednostek organizacyjnych miasta na prawach powiatu, Zeszyty Naukowe Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego, Zeszyt Naukowy Katedry Prawa i Administracji, z. 32 red. A. Bisztygi, Katowice 2007.
• Wróbel S, Nowe elity polityczne na scenie lokalnej, w: Elity w procesie transformacji społeczno-gospodarczej i politycznej Polski, red. J. Sztumski, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 1995.
• Żmuda-Matan K., Aspekty finansowe gospodarowania nieruchomościami skarbu państwa w miastach na prawach powiatu, Wyższa Szkoła Humanitas, Sosnowiec 2017.
• ŹRÓDŁA
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (Dz. U. nr 62 poz.631, ze zm.).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 roku w sprawie utworzenia powiatów (Dz.U.1998, nr 103, poz. 652).
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 maja 2001 roku w sprawie utworzenia, ustalenia granic i zmiany nazw powiatów oraz zmiany siedzib władz powiatu (Dz.U. nr 62, poz. 631 ze zm.).
• Tomasz Rożek, Nauka. To lubię., Mieszkam w polskiej Dolinie Krzemowej: https://www.youtube.com/watch?v=XMjaEbQ4dZ4&t=1s (dostęp: 21.02.2024).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).