Early Piast dynasty (10–11th century) stone architecture in western Poland in a geological context

• Autorzy: Skoczylas J.

Identyfikatory

DOI

10.7306/gq.1376

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

There is no consistency in reporting the stone material used to construct the first structures in the early Piast dominion (10–11th century) in Poland. The role and importance of the type of the stone building material used at that time has been underappreciated if not completely ignored. It has been stated that glacial erratics comprise the fundamental rock material used in the early Middle Ages for building, representing up to 98% of construction material. The remaining rocks used in building construction included local calcareous sinter, bog iron ores, Jurassic limestone from the Piechciny-Barcin region and gypsum from a salt dome in the village of Wapno in western Poland, while Miocene sandstone excavated at the inception of the Polish state in the Brzeźno Quarry near Konin has received significant attention. There appear to have been distinct phases of use of the various types of rock material. There was likely a link between the development of tillage and the development of monumental stone architecture from the Middle Ages. Deforestation resulting from the development of agriculture helped expose the glacial erratics used in the stone architecture of the first Piast rulers.

Słowa kluczowe

EN

glacial erratic; mortar; quartzite sandstone; gypsum; limestone; early Piast monumental architecture

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Geological Quarterly
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 61, No. 4
• Strony: 765--770
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., rys.

Twórcy

autor

Skoczylas J.

• Adam Mickiewicz University in Poznań, Institute of Geology, Bogumiła Krygowskiego 10, 61-680 Poznań, Poland

Bibliografia

• 1. Budkiewicz, M., 2010. Brzeźno (in Polish). Mariusz Budkiewicz. Brzeźno.
• 2. Buko, A., 2011. Archeologia Polski średniowiecznej (in Polish). Wydawnictwo TRIO, Warszawa.
• 3. Dunin-Wąsowicz, T., 1970. Topografia wczesnośredniowiecznego regionu konińskiego w świetle badań hydrograficznych (in Polish). In: Z dziejów regionu konińskiego (ed. A. Kotuła): 57-75. Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• 4. Jochemczyk, L., Skoczylas, J., 1991. Petrographic studies of the bonding substances from early medieval building from Ostrów Lednicki (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 39: 345-349.
• 5. Kasprzak, M., 2006. Zróżnicowanie, pochodzenie i wykorzystanie piaskowców w romańskiej architekturze południowej Wielkopolski (in Polish). Ph.D. thesis. UAM Archive, Poznań.
• 6. Kóčka-Krenz, H., 2012. Na wyspie Ostrów, przy której, jest dziś Poznań (in Polish). Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, Poznań.
• 7. Kraczkowska, I., Rzepa, G., 2000. Charakterystyka rud darniowych ze ścian jednonawowego kościoła na Ostrowe Lednickim (in Polish). In: Przewodnik LXXI Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego (eds. J. Biernacka and J. Skoczylas): 278-281. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• 8. Krystek, M., 2010. Zróżnicowanie, wykorzystanie i pochodzenie piaskowców w budowlach regionu łódzkiego (in Polish). Ph.D. thesis. UAM Archive, Poznań.
• 9. Kurnatowska, Z., 1998. Poznańskie baptysterium (in Polish). Slavia Antiqua, 39: 51-69.
• 10. Labuda, G., 2002. Mieszko I (in Polish). Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków.
• 11. Łuszczkiewicz, W., 1891. Kościół romański we wsi Stare Miasto pod Koninem. Słup drogowy w Koninie. Kościół w Kazimierzu (in Polish). Sprawozdanie Komisji do badania historii sztuki w Polsce, 6: 23-33.
• 12. Pazdur, J., 1991. Rola cywilizacyjna kamienia w Polsce średniowiecznej (in Polish). In: Kultura średniowieczna i staropolska. Studia ofiarowane Aleksandrowi Gieysztorowi w 50-lecie pracy naukowej (ed. D. Gawinowa): 55-65. PWN, Warszawa.
• 13. Rodzińska-Chorąży, T., 1993. Baptysterium (in Polish). In: U progu chrześcijaństwa w Polsce. Ostrów Lednicki. Gutenberg, Kraków: 103-167.
• 14. Skoczylas, J., 1990. Użytkowanie surowców skalnych we wczesnym średniowieczu w północno-zachodniej Polsce (in Polish). Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Seria Geologia, (12).
• 15. Skoczylas, J., 1994. Użytkowanie surowców skalnych w początkach państwa polskiego w Wielkopolsce (in Polish). In: Użytkowanie surowców skalnych w początkach państwa polskiego (ed. J. Skoczylas): 63-84. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• 16. Skoczylas, J., 2003. Wykorzystanie piaskowca z Brzeźna we wczesnośredniowiecznym budownictwie (in Polish). In: FNP dla archeologii. Podsumowanie programów TRAKT i ARCHEO. Wydawnictwo UMCS, Lublin: 40-44.
• 17. Skoczylas, J., 2008. Słup na rewersie (in Polish). Świat kamienia, (52): 90.
• 18. Skoczylas, J., 2014. Gipsowe zaprawy murarskie w początkach państwa polskiego (in Polish). Slavia Antiqua, 55: 171-178.
• 19. Skoczylas, J., 2016. Kamień w państwie pierwszych Piastów (in Polish). Wydawnictwo Naukowe CONTACT/ABC, Gniezno.
• 20. Staszic, S., 1815. O ziemiorodztwie Karpatów i innych gór i równin Polski (in Polish). Reprint. Wyd. Geol., Warszawa, 1955.
• 21. Szczepaniak, M., 2015. Procesy diagenetyczne w wybranych piaskowcach Dolnego Śląska i ich znaczenie dla romańskiej architektury południowej Wielkopolski (in Polish). Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• 22. Świechowski, Z., 1950. Architektura granitowa Pomorza zachodniego w XIII wieku (in Polish). Prace Komisji Historii Sztuki, 2.
• 23. Świechowski, Z., 2000. Architektura romańska w Polsce (in Polish). Wydawnictwo DIG, Warszawa.
• 24. Świechowski, Z., 2009. Katalog architektury romańskiej w Polsce (in Polish). Wydawnictwo DIG, Warszawa.
• 25. Urbańczyk, P., 2008a. Trudne początki Polski (in Polish). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• 26. Urbańczyk, P., 2008b. Władza i polityka we wczesnym średniowieczu (in Polish). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• 27. Urbańczyk, P., 2012. Mieszko I the Mysterious (in Polish with English summary). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
• 28. Urbańczyk, P., 2013. Myśli o średniowieczu (in Polish). Wydawnictwo Templum, Wodzisław Śląski.
• 29. Urbańczyk, P., 2016. Co się stało w 966 roku? (in Polish). Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań.
• 30. Wędzki, A., 1979. Początki Konina (in Polish). Rocznik Koniński, 7: 9-41.
• 31. Wędzki, A., 1980. Konin w późnym średniowieczu (in Polish). Rocznik Koniński, 8: 7-37.
• 32. Wędzki, A., 1981. Przemiany przestrzenne Konina w czasach nowożytnych (in Polish). Rocznik Koniński, 9: 41-93.
• 33. Żurowska, K. ed., 1993-1994. U progu chrześcijaństwa (in Polish). Ostrów Lednicki, 1-2. Gutenberg, Kraków.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).