Formalnoprawne uwarunkowania przygotowań obronnych w Polsce, w kontekście zobowiązań sojuszniczych

• Autorzy: Kuliczkowski M.

Warianty tytułu

EN

Formal and legal considerations of defence preparations in Poland, in the context of alliance commitments

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Zapewnienie bezpieczeństwa swoim obywatelom jest jedną z najważniejszych funkcji każdego państwa. We współczesnych czasach bezpieczeństwo narodowe należy rozumieć jako jedną z podstawowych dziedzin funkcjonowania państwa, mającą zapewnić nie tylko możliwości przetrwania, ale przede wszystkim umożliwić rozwój i swobodę realizacji interesów narodowych w konkretnym środowisku bezpieczeństwa, poprzez podejmowanie wyzwań, wykorzystywanie szans, redukowanie ryzyka oraz przeciwdziałanie wszelkiego rodzaju zagrożeniom dla jego interesów. W oparciu o wydarzenia z ostatniej dekady ubiegłego wieku oraz o toczące się obecnie konflikty zbrojne, teza, że znacznie skuteczniej radzimy sobie w sytuacjach, do których jesteśmy przygotowani, niż w tych, które nas zaskakują, wydaje się prawdziwa. Należy mieć świadomość, że zagrożenia i wyzwania XXI wieku są różne od tych, w których wyrośliśmy w czasach zimnej wojny. Polska, działając w złożonym środowisku bezpieczeństwa międzynarodowego, musi pamiętać o budowaniu własnego bezpieczeństwa narodowego. Dla suwerennego i demokratycznego państwa oraz aktywnego podmiotu wielu organizacji międzynarodowych (ONZ, OBWE, NATO, UE), priorytetowym celem jest zapewnienie trwałego bezpieczeństwa narodowego. Uzyskanie przez Polskę w 1999 roku członkostwa w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego było jednym z najważniejszych wydarzeń w historii III Rzeczypospolitej. Proces integracji ze strukturami polityczno-militarnymi NATO jest długotrwały i wymaga stałego zaangażowania wszystkich struktur oraz instytucji państwa. Udział w kolektywnym tworzeniu siły obronnej państw-członków Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oznacza, zgodnie z art. 3 Traktatu, utrzymywanie i rozwijanie przez państwa członkowskie indywidualnej i zbiorowej zdolności do odparcia zbrojnej napaści. Zobowiązuje to między innymi Polskę do prowadzenia przygotowań obronnych w wymiarze narodowym. Wymaga to przygotowania warunków formalnoprawnych i organizacyjnych do funkcjonowania kraju w sytuacji podwyższania gotowości obronnej państwa, niezbędnych do wykonywania zadań w ramach obrony narodowej realizowanej na jego terytorium, a także na obszarze innych państw – będących członkami Sojuszu. Niniejsze opracowanie stanowi próbę przedstawienia formalnoprawnych uwarunkowań przygotowań obronnych w Polsce, w kontekście zobowiązań sojuszniczych.

EN

Ensuring the safety of citizens is one of the most important functions of each country. In modern times, national security must be understood as one of the basic areas of functioning of a country, designed to ensure not only the survival, but above all allow for the development and the freedom to pursue national interests in a particular security environment by taking challenges, grasping opportunities, reducing risks and preventing all kinds of threats to its interests On the basis of events of the 1990s, and the on-going armed conflict, the thesis that we are doing much better in situations for which we are prepared, than in those that surprise us seems to be true. You should be aware that the risks and challenges in the twenty-first century are different from those in which we grew up during the Cold War. Poland, acting in a complex environment of international security, must remember to build its own national security. For a sovereign and democratic state, and the active subject of many international organisations (UN, OSCE, NATO, EU), the main objective is to ensure sustainable national security. Membership of NATO, which was achieved in 1999, was one of the most important events in the history of the Third Republic. The process of integration with the politico – military NATO structures is long and requires the constant involvement of all structures and institutions of the state. Participation in the creation of collective forces of the countries - members of NATO =- means, in accordance with Art. 3 of the Treaty, Member States maintaining and developing individual and collective capacity to resist armed attack. This requires, inter alia, Poland to conduct defensive preparations on a national scale. This requires the preparation and formal - legal terms and organisational solutions for the functioning of the country in a situation of increasing state defence readiness necessary to perform the tasks of national defence on its territory, as well as on the territory of other countries who are members of the Alliance. This study is an attempt to present the formal and legal conditions of defence preparations in Poland, in the context of alliance commitments.

Słowa kluczowe

PL

Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego; NATO; system bezpieczeństwa narodowego; system obronny państwa; przygotowania obronne państwa; wsparcie przez państwo-gospodarza; HNS; planowanie obronne; zadania obronne

EN

NATO; national security system; state defence system; defence preparations; support by the host country; Host Nation Support; HNS; defence planning; defence tasks

• Wydawca: Akademia Sztuki Wojennej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe AON
• Rocznik: 2015
• Tom: nr 1(98)
• Strony: 5--34
• Opis fizyczny: Bibliogr. 46 poz.

Twórcy

autor

Kuliczkowski M.

• Akademia Obrony Narodowej

Bibliografia

• 1. Brzeziński Z., Polska musi być zdolna do samoobrony, Rzeczypospolita z dnia 19 września 2012 r.
• 2. Friedman G., Polska musi obronić się sama, Rzeczypospolita z dnia 26 września 2012 r.
• 3. Kitler W., Bezpieczeństwo Narodowe. Podstawowe kategorie, Uwarunkowania, System, Wyd. AON 2011, Sygn. AON 6033/11,
• 4. Kotarbiński T., Hasło dobrej roboty, wyd. 2, Wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1975.
• 5. Kownacki J., Wochna A., Programowanie pozamilitarnych przygotowań obronnych, Warszawa 2006.
• 6. Kuliczkowski M., Przygotowania obronne w Polsce. Uwarunkowania formalnoprawne, dylematy pojęciowe i próba systematyzacji. Wydawnictwo AON – Sygn. 6181/13, Warszawa 2013.
• 7. Kuliczkowski, M. Wojciszko (red. nauk.) Administracja publiczna w procesie przygotowań obronnych państwa – wybrane problemy. Wyd. AON, Warszawa 2012.
• 8. Kuliczkowski, M. Przygotowania obronne państwa polskiego w kontekście powinności konstytucyjnych oraz zobowiązań sojuszniczych [w] T. Kośmider (red.nauk.) Polityczno-wojskowe implikacje członkowstwa Polski w NATO. Wyd. AON – Sygn. AON 6213/AON, Warszawa 2014.
• 9. Marczak J., Bezpieczeństwo narodowe – pojecie, charakter, uwarunkowania, [w:] R. Jakubczak, J. Flis (red. nauk.), Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI wieku. Wyzwania i strategie, Wyd. Bellona, Warszawa 2006.
• 10. Moltke H.v., O Polsce, Warszawa 1996.
• 11. Nowak-Jeziorański J., Słoń i jeż, „Wprost” nr 29 z 19.07.1998 r.
• 12. Słownik terminów zakresu bezpieczeństwa narodowego, Wyd. AON, 2008 r.
• 13. Solana J., Unia Europejska i NATO, strategiczne partnerstwo, www.1.gazeta.pl (dostęp: 19.11.2002 r.).
• 14. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 2007 roku (Dz.U. z 2007 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
• 15. Ustawa z dnia 17 lutego 1999 r. o ratyfikacji Traktatu Północnoatlantyckiego, sporządzonego w Waszyngtonie dnia 4 kwietnia 1949 r. (Dz.U. z 1999 r. Nr 13, poz. 111).
• 16. Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP (Dz.U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416 z późn. zm.).
• 17. Ustawa z dnia 23 września 1999 roku o zasadach pobytu wojsk obcych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasadach przemieszczania się przez to terytorium (Dz.U. z 1999 r. Nr 93, poz. 1063, z późn. zm.).
• 18. Ustawa z 14 kwietnia 2000 roku o umowach międzynarodowych (Dz.U. z 2000 r. Nr 39, poz. 443, z późn. zm.).
• 19. Ustawa z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na rzecz obronności realizowanych przez przedsiębiorców (Dz.U. Nr 122, poz. 1320 z późn. zm.).
• 20. Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm.).
• 21. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 sierpnia 2000 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o umowach międzynarodowych (Dz.U. Nr 79, poz. 891).
• 22. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2004 roku w sprawie ogólnych zasad wykonywania zadań w ramach powszechnego obowiązku obrony (Dz.U. z 2004 r. Nr 16, poz. 152 z późn. zm.).
• 23. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie przygotowania systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym (Dz.U. z 2004 r. Nr 98, poz.978).
• 24. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 czerwca 2004 r. w sprawie warunków i trybu planowania i finansowania zadań wykonywanych w ramach przygotowań obronnych państwa przez organy administracji rządowej i organy samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2004 r. Nr 152, poz. 1599 z późn. zm).
• 25. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie gotowości obronnej państwa (Dz.U. z 2004 r. Nr 219, poz. 2218). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 lutego 2004 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania i wykorzystania transportu na potrzeby obronne państwa, a także ich ochrony w czasie wojny oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz.U. z 2004 r. Nr 34, poz. 294).
• 26. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 sierpnia 2004 r. w sprawie przygotowania i wykorzystania systemów łączności na potrzeby obronne państwa (Dz.U. z 2004 r. Nr 180, poz. 1855).
• 27. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie warunków i sposobu przygotowania oraz wykorzystania podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa oraz właściwości organów w tych sprawach (Dz.U. z 2012 r. poz. 741).
• 28. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2004 r. w sprawie szkolenia obronnego (Dz.U. z 2004 r. Nr 16, poz. 150).
• 29. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 stycznia 2004 r. w sprawie kontroli wykonywania zadań obronnych (Dz.U. z 2004 r. Nr 16, poz.151 Rozporządzenie z dnia 24 listopada 2009 r. w sprawie militaryzacji jednostek organizacyjnych wykonujących zadania na rzecz obronności lub bezpieczeństwa państwa (Dz.U. z 2009 r. Nr 210, poz. 1612).
• 30. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 8 maja 2002 roku w sprawie zwrotu podatków od towarów i usług siłom zbrojnym Państw Stron Traktatu Północnoatlantyckiego (Dz.U. z 2002 r. Nr 66, poz. 601).
• 31. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 27 sierpnia 2003 roku w sprawie zwolnień, zasad i trybu zwrotu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego od paliw, olejów i smarów używanych przez siły zbrojne Państw Stron Traktatu Północnoatlantyckiego oraz przez siły zbrojne Państw Stron Traktatu Północnoatlantyckiego uczestniczących w Partnerstwie dla Pokoju (Dz.U. 19. Nr 152, poz. 1485).
• 32. Uchwała Rady Ministrów nr 200/2005 z dnia 28 lipca 2005 roku w sprawie Porozumienia ogólnego między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Naczelnym Dowództwem Połączonych Sił Zbrojnych NATO w Europie oraz Kwaterą Naczelnego Dowódcy NATO do Spraw Transformacji w sprawie zapewnienia Wsparcia Państwa Gospodarza dla operacji NATO prowadzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
• 33. Uchwała Nr 67 Rady Ministrów z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie przyjęcia Strategii rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022 (MP z 2013 r. poz. 377).
• 34. Strategia rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022 –przyjęta uchwałą Nr 67 Rady Ministrów z dnia 9 kwietnia 2013 r. (MP z 2013 r. poz. 377).
• 35. Strategia bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 13 listopada 2007 r.
• 36. Strategia obronności Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 grudnia 2009 roku – Strategia sektorowa do Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.
• 37. Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej wydana w dniu 24 maja 2013 r.
• 38. Koncepcja Strategiczna NATO (przyjęta na szczycie NATO w Lizbonie, w dniu 19 listopada 2010 r.).
• 39. Bezpieczna Europa w Lepszym Świecie. Europejska Strategia Bezpieczeństwa (przyjęta na spotkaniu szefów rządów w Brukseli, w dniu 12 grudnia 2003 r.).
• 40. Doktryna wsparcia przez państwo-gospodarza DD/4.5, Szt. Gen. 1587/2005.
• 41. Umowa między Państwami-Stronami Traktatu Północnoatlantyckiego dotycząca statusu sił zbrojnych NATO – SOFA (Londyn, 19.06.1951 r.).
• 42. Umowa między Państwami-Stronami Traktatu Północnoatlantyckiego dotycząca statusu ich sił zbrojnych (Sporządzona w Londynie w dniu 19 czerwca 1951 r.) oraz jej protokół dodatkowy, sporządzony w Brukseli 19 czerwca 1995 r. (Dz.U. z 1998 r. Nr 97, poz. 605).
• 43. Umowa dotycząca statusu Organizacji traktatu Północnoatlantyckiego, przedstawicieli narodowych i personelu międzynarodowego (Ottawa, 20.09.1951 r.).
• 44. Umowa w sprawie statusu przedstawicielstw i przedstawicieli państw trzecich przy Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego (Bruksela, 14.09.1994 r.).
• 45. Protokół dotyczący statusu międzynarodowych dowództw wojskowych ustanowionych na podstawie Traktatu Północnoatlantyckiego (Paryż, 28.08.1952 r.).
• 46. Instrukcja „Uwarunkowania, założenia i procedury realizacji zadań wsparcia przez państwo-gospodarza – DD/4.5.1(A)” – Warszawa 2008, Szt. Gen. 1609/2008.