Floodpolis - powodziowe miasto przyszłości

• Autorzy: Twaróg B. , Kęsek Z.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rb.2015.84

Warianty tytułu

EN

Floodpolis - flood city of the future

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł akcentuje i zmierza do refleksji nad rolą wody w kształtowaniu przestrzeni publicznej. Podkreśla istnienie rozwiązań gospodarowania wodami w kontekście możliwości zabudowy obszarów wykluczonych poprzez otwarcie przestrzeni dla powodzi i środowiska. Zwraca uwagę na niekorzystne proporcje skutku do efektu w działaniach ochrony przed powodzią, zaburzone poprzez postęp techniczny i technologiczny, rewolucję przemysłową oraz wiarę w nieograniczone możliwości techniki, co z kolei prowadzi do zawłaszczenia obszarów dotąd zarezerwowanych dla wody. Rozwój demograficzny, trendy urbanizacji, rozwój oraz zmiany klimatyczne w ekspansywnym procesie rozwoju nasilają naturalne zagrożenia. Akcentuje konieczność strategicznego podejścia w działaniach ochronnych wymagając analiz wszystkich elementów ryzyka, eliminacji możliwych składników ryzyka oraz minimalizacji pozostałych składników ryzyka. Środki i siły angażowane w taki proces decyzyjny w większości przypadków, jak pokazuje historia ostatnich lat, okazują się niewystarczające, nieskuteczne a w skutkach zawodne. Fakty te skłaniają do zastanowienia się nad racjonalnością stosowania dotychczasowych środków zapobiegawczych. Skłania do stwierdzenia, że ta dysproporcja jest efektem braku równowagi w którym każde działanie ma swój udział w skutku (lub w efekcie), pojawia się ujemna synergia. Podkreśla, że ciągły rozwój infrastruktury przeciwpowodziowej czyni, paradoksalnie, ograniczoność oddziaływania na powódź. Skłania do stosowania takich rozwiązań, które ograniczą obszary zagrożenia powodziowego jednocześnie starając się możliwie skutecznie zatrzymywać wodę w zlewni. Podkreśla, że polaryzacja zjawisk katastrofalnych powoduje, że jedynym poprawnym podejściem jest holistyczne zarządzanie wodą z uwzględnieniem wszystkich potrzeb oraz ryzyk.

EN

The article emphasizes and seeks to reflect on the role of water in shaping public space. It highlights the availability of certain water management solutions within the context of the existing potential for land development in the areas presently excluded from construction due to having been either allocated to periodical containment of flood waters, or having openly been dedicated to natural environment. Attention is being drawn to a rather unfavourable ratio of the endeavours specifically undertaken with a view to creating effective flood control/flood defences to their anticipated end results. This in turn gives grounds to the belief that the disparity at issue might well be construed as the actual result of an imbalance in which every specific action has its share in the end result, whereby negative synergy comes into being. It further emphasizes that the on-going development of complex flood defence infrastructure, quite paradoxically, imposes tangible limitations upon the way any potential flooding could effectively be controlled. Consequently, it encourages the use of the solutions specifically aimed at reducing overall size of the areas most at risk of potential flooding, whilst at the same time attempting to have the flood waters retained as efficiently as possible within the original drainage area. It also points out that the polarization of various natural disaster phenomena actually makes the holistic water management the only viable approach, whilst taking into account all apparent requirements and attendant hazards.

Słowa kluczowe

PL

przestrzeń publiczna; kształtowanie przestrzeni; zagospodarowanie przestrzenne; powódź; ochrona przed powodzią; gospodarka wodna; podejście holistyczne

EN

public space; space shaping; land development; flood; flood control; water management; holistic approach

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture
• Rocznik: 2015
• Tom: z. 62, nr 2
• Strony: 553--564
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., il.

Twórcy

autor

Twaróg B.

• Politechnika Krakowska, Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej, Wydział Inżynierii Środowiska

autor

Kęsek Z.

• Politechnika Krakowska, Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego, Instytut Projektowania Urbanistycznego, Wydział Architektury

Bibliografia

• [1] Pociask-Karteczka J.: Święta woda, [w:] National Geographic. Polska. Raport specjalny, Woda nasz spragniony świat, kwiecień 2010 r.
• [2] Kosiński W.: Water in Townscape and in Cityscape – the great and Plura factor [w] Czasopismo Janucha-Szostak A.: (red.), Water in the Townscape, vol. 2, Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań 2009.
• [3] Janucha-Szostak A.: Kształtowanie miast wobec zagrożeń powodziowych w XXI wieku. Rotterdam-wodne miasto, Czasopismo techniczne Politechnika Krakowska 1-A/1/2012 zeszyt 1 rok 109.
• [4] Kołakowski L.: Pochwała kosmopolityzmu, Gazeta Wyborcza 23.10.1997, s. 14.
• [5] Kowalczyk P.: Wodne dylematy urbanizacji, Wyd. Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań 2011.
• [6] Dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodzi i zarządzania nim (tzw. Dyrektywa Powodziowa), Dziennik urzędowy unii Europejskiej L288/27, 6.11.207.
• [7] Rotterdam Waterstad 2035. International Architectuur Biënnale Rotterdam 2005. Episode publishers, Rotterdam 2005.
• [8] Twaróg B., Kęsek Z., Floodpolis, Projekt zgłoszony do NCBiR, styczeń 2014.
• [9] Twaróg B., Ochrona przeciwpowodziowa versus optymalna ochrona przeciwpowodziowa czyli subiektywizm działań optymalnych, Gospodarka Wodna, Wydawnictwo Sigma, maj 2014.
• [10] Twaróg B., Optymalna ochrona przed powodziami z uwzględnieniem ryzyka, Kraków, Politechnika Krakowska , marzec 2002.
• [11] http://www.isok.gov.pl/ [dostęp 15.05.2014 r.].
• [12] Dobrowolski A, Nowy paradygmat - nauczmy się żyć z powodzią. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 30.09.2010 , Warszawa.
• [13] Piontek F., Piontek B., Aksjologia, niezrelatywizowane wartości i paradygmaty a kształtowanie nierówności społecznych i ładu strukturalnego, Zeszyt nr 17, Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, UR, 2010.