The fluctuations in the style of German barracks complexes in reference to the national style on selected examples from the 1930s

• Autorzy: Rudnicka-Bogusz Marta M.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0053.6039

Warianty tytułu

PL

Przemiany w stylistyce niemieckich zespołów koszarowych w nawiązaniu do stylu narodowego na wybranych przykładach z lat 30

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The national-socialist movement widespread in Germany in the 1930s influenced all areas of life. Investments in facilities related to the military were of particular ideological significance. At the same time, regardless of the state ideology and propaganda, in the period following World War I, a huge transformation is taking place in the formation of barracks complexes. In terms of the distribution of rooms in accordance with cross ventilation and insolation requirements, as well as the urban arrangement on the plot, military architecture uses the achievements of residential architecture: social housing, patronage estates, prefabrication and functionalism. In formal terms, it is also influenced by the international style. For example, in Polish military architecture (during the Second Polish Republic), the use of cosmopolitan modernism progressed, being a manifestation of patriotic care for the modernization of the country in accordance with the example set by the world powers and Western countries. However, it didn’t take long before German military architecture diversified from this trend. The Third Reich, under the influence of the national-socialist movement, briefly before the outbreak of World War II, abandons modernism in favour of a specific local form of vernacular national style - Heimatstil. In the field of construction of government buildings, its nationalist variant prevails - "Heimatschutz" - which is a retreat to tendentious historical forms and regionalisms. This transformation is illustrated by three examples of barracks from 1935-1938. The historical barracks from the 1880s represent a style saturated with romanticism. They are multi-storey blocks full of gloomy interiors spanning deep from the corridor, which encompasses the building. At the beginning of the 1930s, they are being replaced by objects derived from the white modernism: ascetic, functional, cubist, with a functional layout solved with attention to ventilation and insolation. However, with the tightening of the rhetoric of the ruling NSDAP, evidenced by the exhibition of modern art under the depreciating title "Degenerated Art", organized in Munich in 1937, a strong nationalist course in Germany’s politics leads to the rejection of cosmopolitan patterns. This results in the return to the simplified vernacular style in the design of barrack complexes. This then gives way to objects in an approachable native style.

PL

Panujący w Niemczech w latach 30. ruch narodowo-socjalistyczny wpływał na wszystkie dziedziny życia. Szczególnie ważny wydźwięk światopoglądowy miały inwestycje w obiekty związane z wojskiem. Równocześnie, niezależnie od ideologii państwowej, w okresie następującym po I wojnie światowej dokonuje się ogromna przemiana w kształtowaniu zespołów koszarowych. W kwestii rozkładu pomieszczeń pod względem przewietrzania i nasłonecznienia oraz aranżacji urbanistycznej na działce architektura wojskowa korzysta ze wzorców budownictwa społecznego, osiedli patronackich, prefabrykacji i funkcjonalizmu. W kwestii formalnej wpływa na nią także styl międzynarodowy. O ile jednak np. w polskiej architekturze wojskowej (w okresie II Rzeczpospolitej) zastosowanie kosmopolitycznego modernizmu postępuje, będąc przejawem patriotyzmu: dbałości o modernizację kraju na wzór stosujących go potęg światowych i państw zachodnich, o tyle III Rzesza pod wpływem ruchu narodowo-socjalistycznego na krótko przed wybuchem II wojny światowej porzuca modernizm na rzecz specyficznej lokalnej formy wernakularnego stylu narodowego - „Heimatstil”. W obszarze budynków rządowych przeważa jego nacjonalistyczna odmiana - „Heimatschutz” - będąca odwrotem od tendencyjnych form historycznych i regionalizmów. Przemianę tę ilustrują trzy przykłady koszar z lat 1935-1938. Wyjściowo historyczne koszary z lat 80. XIX w. reprezentują styl przesycony romantyzmem, stanowią wielopiętrowe bloki złożone z wnętrz o głębokim trakcie w układzie korytarzowym. Z początkiem lat 30. XX w. zaczynają je zastępować obiekty w stylu białego modernizmu: ascetyczne, funkcjonalne, kubistyczne, o rozkładzie funkcjonalnym rozwiązanym z dbałością o przewietrzanie i insolację. Jednak wraz z zaostrzeniem retoryki rządzącej NSDAP, czego świadectwo stanowi urządzona w Monachium w 1937 r. wystawa sztuki nowoczesnej pod deprecjonującym tytułem Sztuka zdegenerowana, wyraźny kurs nacjonalistyczny prowadzi w Niemczech do odrzucenia wzorców kosmopolitycznych. Skutkuje to w projektowaniu zespołów koszarowych powrotem do uproszczonej stylistyki wernakularnej. Ta ustępuje następnie miejsca obiektom w tendencyjnej stylistyce rodzimej.

Słowa kluczowe

EN

nationalism; Heimatstil; Heimatschutz; military architecture; thirties

PL

nacjonalizm; Heimatstil; Heimatschutz; architektura wojskowa; lata trzydzieste

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2023
• Tom: R.27, nr 6
• Strony: 2--7
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., il.

Twórcy

autor

Rudnicka-Bogusz Marta M.

• Wrocław University of Science and Technology, Faculty of Architecture

• https://orcid.org/0000-0001-6137-5517

Bibliografia

• [1] Kizwalter T., Nacjonalizm, czyli o kłopotliwych pojęciach, [w:] Nacjonalizm w sztuce i historii sztuki 1789-1950, red. Konstantynow D., Pasieczny R., Paszkiewicz P.
• [2] Hobsbawm E.J., Nations and Nationalism since 1780. Programme, Myth, Reality, Cambridge 1992.
• [3] Gellner E., Narody i nacjonalizm, Warszawa 1991.
• [4] Beaully J., Nationalism and the state, New York 1982.
• [5] Libelt K., O miłości ojczyzny, [w:] Samowładztwo rozumu i objawy filozofii słowiańskiej, opracował i wstępem opatrzył A. Walicki, Warszawa 1967.
• [6] Smith A.D., Nacjonalizm, Warszawa 2007.
• [7] Gellner E., Narody i nacjonalizm, Warszawa 1991.
• [8] Renan E., Co to jest naród?, „Respublika Nowa” nr 1/2005.
• [9] Anderson B., Wspólnoty wyobrażone, Kraków 1997.
• [10] Hobsbawm E., Wprowadzenie. Wynajdywanie tradycji, [w:] Tradycja wynaleziona eds. Hobsbawm E., Ranger T., Kraków.
• [11] Górski K., Patriotyzm i nacjonalizm, Toruń 1988.
• [12] Achleitner F., Region, ein Konstrukt? Regionalismus, eine Pleite?, Basel 1997.
• [13] Dragsbo P., Architecture and regions, the case of Schleswig compared to other border regions in Europe, „In Situ”, 38, 2019.
• [14] Rudnicka-Bogusz M.M., The architecture and spatial disposition of 19th- and 20th-century military building complexes in Silesia: typology, design, regeneration - preliminary study, „Architectus”, 2/2015.
• [15] Rudnicka-Bogusz M.M., Key qualities of 19th-century barrack complexes on the example of Legnica’s Grenadier Barracks, „Czasopismo Techniczne = Technical Transactions”, 2020/038.
• [16] Kwiatkowski K., Style narodowe - architektura między apoteozą narodu a akceptacją współistnienia wspólnoty narodów, „Przestrzeń/Urbanistyka/Architektura”, 1/2020.
• [17] Bykowska S., Wokół unitarno-autorytarnej koncepcji integracji Europy, [w:] Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość.
• [18] Krakowski P., Nacjonalizm a sztuka patriotyczna, [w:] Nacjonalizm w sztuce i historii sztuki 1789-1950, red. Konstantynow D., Pasieczny R., Paszkiewicz P., Warszawa.
• [19] Bhabha H.K., Introduction: narrating the nation, [w:] Nation and Narration, red. Bhabha H.K., London.
• [20] Smith A.D., Kulturowe podstawy narodów, Kraków 2009.
• [21] Lewis C.S., Cztery miłości, Warszawa 1993.
• [22] Harbers G., Die neue Infanterie-Kaserne in Luzern, „Der Baumeister”, 33/1935.
• [23] Długosz M. Art Nouveau Designs and Weaving Work of Wanda Bibrowicz-Wislicenus, [w:] II Coup Defouet International Congress Breaking the Art Nouveau Glass Ceiling, red. Bosch L., Freixa M.
• [24] Alofsin A., When Buildings Speak: Architecture as Language in the Habsburg Empire and Its Aftermath, 1867-1933, Chicago 2006.
• [25] Rudnicka-Bogusz M.M., From dysfunction to functionalism: the evolution of military construction in the interwar period Poland, „Civil and Environmental Engineering Reports”, 32/2022.
• [26] Dittrich E., Ernst Sagebiel. Leben und Werk (1892-1970), Berlin 2005.
• [27] Harbers G., Die deusche Luftwaffe baut!, „Der Baumeister”, 35/1937.
• [28] Bauten der Ertüchtigung und Schulung, „Der Baumeister”, 36/1938.
• [29] Lehne A., Heimatstil. Zum Problem der Terminologie, „Österreichische Zeitschrift für Kunst und Denkmalpflege” 43/1989.
• [30] Kielmann A., Der Architekt Ferdinand Keilmann im Systemwandel des 20. Jahrhunderts, Diplomarbeit betreut durch Prof dr Wilhelm Bleek, Bochum, Mai 2001.
• [31] Troost G., Das Bauen im Neuen Reich, Beyreuth 1938.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"