Polibromowane etery difenylowe w środowisku

• Autorzy: Ćwiklak K. , Jabłońska M.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Polibromowane etery difenylowe (PBDE) zaliczane są do trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO). PBDE są dodawane do żywic i materiałów polimerowych jako związki zmniejszające ich palność. Znalazły szerokie zastosowanie w większości przedmiotów domowego użytku, takich jak: komputery, telewizory, meble, dywany, sprzęt elektryczny (aż: 90% sprzętu elektronicznego zawiera PBDE). Badania dowodzą, że stężenie PBDE w środowisku zwiększyło się w ostatnim dwudziestoleciu. Obecność tych związków stwierdza się w wielu elementach środowiska przyrodniczego na całym świecie, a także w organizmach żywych, m.in. ptaków oraz ssaków morskich, i tkankach ludzkich. Ze względu na właściwości fizykochemiczne mogą one negatywnie oddziaływać na układy: immunologiczny, dokrewny i nerwowy człowieka.

EN

Polybrominated diphenyl ethers (PBDEs) have been added to a variety of polymer resins and plastics to inhibit or suppress the combustion process. They are widely used in many common domestic products such as furniture, carpeting, electronic and electrical equipment. PBDEs are present in all kinds of environmental samples all over the world. Research studies have demonstrated that the concentration of PBDEs has been on the increase over the past twenty years in human tissues, sea birds and marine mammals. Due to its lipophilic properties, PBDE can have an impact on human health (the nervous and immunological systems).

Słowa kluczowe

PL

PBDE; polibromowane etery difenylowe; etery difenylowe; środowisko

EN

PBDE; polybrominated diphenyl ethers; diphenyl ethers; environment

• Wydawca: ELAMED Media Group
• Czasopismo: Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski
• Rocznik: 2008
• Tom: nr 9
• Strony: 10--14
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ćwiklak K.

• Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN w Zabrzu

autor

Jabłońska M.

• Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN w Zabrzu

Bibliografia

• 1. www.kopalniawiedzy.pl
• 2. http://ec.europa.eu/
• 3. Ericsson M.D., Kelner L., Bursey J., Rosenthal D., Zweidinger R.A., Pellizzari E.D.: Method for analysis of polybrominated biphenyls by gas chromatography mass spectrometry. "Biomed Mass Spectrom", 1980, 7, 99-104.
• 4. Di Carlo F.J. Seifert J., De Carlo V.J.: Assesment of the hazards of polybrominated biphenyls. "Environ Healt Pespect", 1978, 23, 351-365.
• 5. de Wit C.A.: An overview of brominated flame retardants in the environment. "Chemosphere", 46, 2002, 583-624.
• 6. www.mos.gov.pl
• 7. www.inchem.org
• 8. http://wwf.pl
• 9. Andersson O., Blomkvist G.: Polybrominated aromatic pollutants find in fish in Sweden. "Chemosphere", 1981, 10, 1051-1061.
• 10. Jones-Otazo H.A., Clarke J.P., Diamond M.L., Archbold J.A., Ferguson G., Harner T., Richardson G.M., Ryan J.J., Wilford B.: Environ.Sci. Techno. 2005, 39, 14, 5121-5130.
• 11. Stapleton H., Dodder N., Offenberg J., Schnatz M., Wise S.: Environ. Sci. Technol. 2005, 39, 925-931.
• 12. Sjödin A., Patterson D.G., Bergman A.: A review on human exposure to brominated flame retardants-particularly polybrominated diphenyl ethers. "Environment International", 2003, 29, 829-839.
• 13. Butte W., Heinzow B.: Rev Environ Contam Toxicol. 175:1-46, 2002.
• 14. Wilford, Bryony H., Thomas, Gareth O., Jones, Kevin C., Davison, Brian, Hurst, Debra K: Decabromodiphenyl ether(deca-BDE) commercial mixture components, and other PEDEs, in airborne particles. "Environment International", 2008, 34, 412-419.
• 15. Wilford B.H., Shoeib M., Harner T., Zhu J., Jones KC.: Polybrominated diphenyl ethers in indoor dust in Ottawa, Canada: implications for sources and exposure. "Environ Sci Technol.", 2005, 39, 7027-7037.
• 16. Stapleton M., Harner T., Shoeib M., Keller J., Schantz M.: Determination of polybrominated diphenyl ethers in indoor dust standard reference materials. "Analytical and Bioanalytical Chemistry", 2006, 384, 3, 791-800.
• 17. Jakobsson K., Thuresson K., Rylander L., Sjödin A., Hagmar L., Bergman A.: Exposure to polybrominated diphenyl ethers and tetrabromobisphenol-A among computer technicians. "Chemosphere", 46, 2002, 709-716.
• 18. Thomsen C., Lundanes E., Becher G.: Brominated flame retardants in plasma samples from three different occupational groups in Norway. "J. Environ. Monit.", 2001, 3, 366-370.
• 19. Wijesekera R., Halliwell C., Hunter S., Harrad S.: A preliminary assessment of UK human exposure to polybrominated diphenyl ethers. "Organohalogen Compounds", 2002, 55, 239-242.
• 20. Darnerud P.O.: Toxic effects of brominated flame retardants in man and in wildlife. "Environment International", 29, 2003, 841-853.
• 21. Main K.M., Kiviranta H., Virtanen H.E., Sundqvist E., Tuomisto J., et al.: Flame retardants in placenta and breast milk and cryptorchidism. "Newborn Boys Environ Health Perspect.", 2007, 115, 10, 1519-1526.
• 22. Lind Y., Aune M., Atuma S., Becker W., Bjerselius R., Glynn A., et al.: Food intake of the brominated flame retardants PBDEs and HECD in Sweden. "Organohalogen Compounds", 2002, 58, 181-184.
• 23. www.laboratoria.net
• 24. www.eduskrypt.pl
• 25. Hernik A., Góralczyk K., Czaja K., Strucinski P., Korcz W., Ludwicki J.: Polibromowane difenyloetery (PBDE) - nowe zagrożenia? "Rocz. Państ. Zakł. Hig.", 2007, 58, 2, 403-415.
• 26. Schecter A., Papke O., Harris T., Tung K.C., Musumba A., Olson J., Birnbaum L.: Polybrominated diphenyl ether (PBDE) levels in an expanded market basket survey of U.S. food and estimated PBDE dietary intake by ag and sex. "Environmental Health Perspectives", http://dx.doi.org/.
• 27. http://portalwiedzy.onet.pl