Budowa geologiczna terenów wodonośnych ujęcia infiltracyjnego we Wrocławiu

• Autorzy: Wojewoda J. , Kowalski A. , Gotowała R. , Sobczyk A.

Warianty tytułu

EN

Geology of the aquifer areas of an induced infiltration intake in the city of Wrocław

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań geologicznych terenów wodonośnych ujęcia infiltracyjnego MPWiK we Wrocławiu. Na podstawie danych z wierceń i płytkiej prospekcji geofizycznej (GPR) wykonano model 3D warstwy wodonośnej. Rozpoznano architekturę osadów tworzących warstwę. Z występujących na obszarze ujęcia osadów najkorzystniejsze parametry przestrzenno-hydrogeologiczne wykazują żwiry, zalegające bezpośrednio na nieprzepuszczalnym podłożu, najprawdopodobniej osady pre-Odry, które wypełniają kopalne struktury dolinne. Geologiczno-fizjograficzna mapa, wykonana na osnowie numerycznego modelu terenu LiDAR, ujawniła dwa najmłodsze systemy osadów dolinnych, odpowiadających dzisiejszym korytom Odry i Oławy. Osady te mają strukturę typową dla cyklotemów meandrowych, której wykorzystanie może istotnie poprawić efektywność infiltracji wód powierzchniowych do głównych osadów zbiornikowych ujęcia.

EN

The paper presents the results of geological research in the area of induced infiltration aquifer in the city of Wrocław. Based on drilling and geophysical prospection (GPR) data, a 3D model of the aquifer has been developed, showing the architecture of the aquifer-forming sediments. The best hydrogeological and spatial-related parameters are displayed by gravels directly overlying the impermeable basement represented most likely by pre-Odra River sediments and filling fossil valley structures. A geological-physiographic map, compiled based on the LiDAR digital elevation model, revealed two youngest sedimentary valley systems related to the recent channels of the Odra and Oława rivers. The structure of these deposits is typical of meandering river cyclothems. The use of its anisotropy can significantly improve the efficiency of infiltration of surface water into the water-bearing and conducting gravels that constitute the main usable aquifer.

Słowa kluczowe

PL

modelowanie 3D; LiDAR; GPR; optymalizacja zasilania; budowa geologiczna i architektura wodonośna

EN

aquifer geology and architecture; 3D modelling; LiDAR; GPR; optimalisation of water supply

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 466
• Strony: 323--341
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys.

Twórcy

autor

Wojewoda J.

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych, pl. Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

autor

Kowalski A.

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych, pl. Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

autor

Gotowała R.

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych, pl. Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

autor

Sobczyk A.

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych, pl. Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław

Bibliografia

• 1. BADURA J., CISZEK D., 2013 — Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski 1:50 000, ark. Wrocław (764). Reambulacja, 1014396 Inw. 1312/2014. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
• 2. BOWLING J.C., RODRIGUEZ A.B., HARRY D.L., ZHENG C., 2005 — Delineating alluvial aquifer heterogeneity using resistivity and GPR data. Ground Water, 43, 6: 890-903.
• 3. CBDH — Centralny Bank Danych Hydrogeologicznych HYDRO. PIG-PIB. Warszawa.
• 4. COBRA PLUG-IN GPR USER MANUAL, 2014 — Radar Team Sweden AB, Boden, Sweden.
• 5. DANIELS D., 2004 — Ground Penetrating Radar (2nd ed.). The Institution of Electrical Engineers, London.
• 6. DOETSCH J., LINDE N., PESSOGNELLI M., GREEN A.G., GUNTER T., 2012 — Constraining 3-D electrical resistance tomography with GPR reflection data for improved aquifer characterization. Journal of Applied Geophysics, 78: 68-76.
• 7. DOOLITTLE J.A., JENKINSON B., HOPKINS B., ULMER M., TUTTLE W., 2006 — Hydropedological investigations with ground-penetrating radar (GPR): Estimating water-table depths and local ground-water flow pattern in areas of coarse- textured soils. Geoderma, 131: 317-329.
• 8. ENDRES A.L., CLEMENT W.P., RUDOLPH D.L., 2000 — Ground penetrating radar imaging of aquifer during a pumping test. Ground Water, 38, 4: 566-576.
• 9. GAŃKO M., MIESZKOWSKI R., GAŃKO A., 2015 — Zastosowanie metody georadarowej do określania położenia swobodnego zwierciadła wód podziemnych w trakcie próbnego pompowania. Prz. Geol., 63, 10, 1: 721-726.
• 10. GESCHWENDT F., 1934 — Siedlungsgeschichtliche Beobachtungen im Oder-Weidetal bei Gross-Breslau. Altschlesisien, 4. Breslau.
• 11. GOLDSZTEJN J. (red.), 2009 — Baza danych geologiczno-inżynierskich wraz z opracowaniem Atlasu geologiczno-inżynierskiego aglomeracji wrocławskiej. Wrocław.
• 12. GOLDSZTEJN P., SKRZYPEK G., 2004 — Wykorzystanie metod interpolacji do numerycznego kreślenia map powierzchni geologicznych na podstawie nieregularnie rozmieszczonych danych. Prz. Geol., 52, 3: 233-236.
• 13. GRADZIŃSKI R., KOSTECKA A., RADOMSKI A., UNRUG R., 1986 — Zarys sedymentologii. Wydaw. Geol., Warszawa.
• 14. IGEL J., GUNTER T., KUNTZER M., 2013 — Ground-penetrating radar insight into a coastal aquifer: the freshwater lens of Borkum Island. Hydrol. Earth Syst. Sci., 17: 519-531.
• 15. KARCZEWSKI J., ORTYL Ł., PASTERNAK M., 2011 — Zarys metody georadarowej. Wyd. 2. Wydaw. AGH; Kraków.
• 16. KARTE des Deutschen Reiches, 424 Breslau, 1: 100 000. Abteilung der Konigl. Preuss. Landesaufnahme, 1889. Auflagedruck, 1912.
• 17. LECKEBUSCH J., 2007 — Pull-up/pull-down corrections for ground-penetrating radar data. Archaeological Prospection, 14: 142-145.
• 18. MANU E., PREKO K., WEMEGAH D.D., 2014 — Estimation of water table depths and local groundwater flow pattern using the Ground Penetrating Radar. Int. J. Sci. Res. Pub., 4, 8: 1-12.
• 19. MAPA TOPOGRAFICZNA 1: 10 000 Wrocław, arkusze: M-33-35- -C-a-4, M-33-35-C-b-3, M-33-35-C-c-2, M-33-35-C-d-1, PUWG92/19. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 1998.
• 20. NEAL A., 2004 — Ground-penetrating radar and its use in sedimentology: principles, problems and progress. Earth-Science Reviews, 66: 261 330.
• 21. NMT (Numeryczny Mode1 Terenu), format ASCII XYZ, układ współrzędnych PUWG92/19; zbiór pokrywający arkusze mapy: M-33-35-C-a-4-3, M-33-35-C-a-4-4, M-33-35-C-b-3-3, M-33-35-C-c-2-1, M-33-35-C-c-2-2, M-33-35-C-d-1-1 w skali 1: 5000. CODGiK Warszawa, 2015.
• 22. ORTOFOTOMAPA WROCŁAW, 2015 — System Informacji Przestrzennej Wrocławia – www.geoportal.wroclaw.pl.
• 23. SURFER®. User's Guide, 2002 — Contouring and 3D Surface Mapping for Scientists and Engineers. Golden Software Inc, Colorado.
• 24. TIETZE O., 1914 — Neue geologische Beobachtungen aus der Breslauer Gegend (Zur Geologie des Oderstromtales bei Breslau und Maltsch.). Jb. Preus. Geol Landesanst., 35,1: 311-315.
• 25. TOPOGRAPHISCHE KARTE 1:25000, 4968 Breslau Sud. Preuss. Landesaufnahme, 1886. Ausgabe 1942.
• 26. WCISŁO M., BUCZYŃSKI S., STAŚKO S., OLICHWER T., TARKA R., 2016 — Hydrogeologiczne uwarunkowania intensyfikacji poboru wód infiltracyjnych na potrzeby miasta Wrocławia. W: 3. Polski Kongres Geologiczny – Wyzwania Polskiej Geologii (red. J. Wojewoda), Wrocław 18-22.09.2016. Tom streszczeń: 419-423.
• 27. WENTWORTH C.K., 1922 — A scale of grade and class terms for clastic sediments. The Journal of Geology, 30, 5: 377-392.
• 28. WOJEWODA J., 1982 — Teksturalna anizotropia filtracji w niezdiagenezowanym osadzie piaszczystym. Prz. Geol., 353: 485-487.
• 29. ŻUK T., SMITH G.H.S., 2015 — Stratygrafia radarowa – metoda analizy danych georadarowych 3D w badaniu środowisk sementacyjnych na przykładzie osadów rzecznych. Prz. Geogr.; 87, 3: 439-456.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).