Zastosowanie metod elektromagnetycznych w rozpoznawaniu pułapek naftowych w płytkich strukturach fliszowych

• Autorzy: Stefaniuk M. , Cygal A. , Krzysztofik M. , Sada M. , Maj E.

Warianty tytułu

EN

Applications of electromagnetic methods in the exploration of petroleum traps in shallowburied flysch structures

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących wykorzystania metod elektromagnetycznych w prospekcji złóż węglowodorów oraz w rozpoznawaniu struktury i zróżnicowania litologicznego kompleksów fliszowych. W latach 2008–2014 wykonano serię badań elektromagnetycznych w rejonach wybranych karpackich złóż węglowodorów, m.in. w obszarze złoża ropy naftowej i gazu ziemnego Grabownica, złoża gazu ziemnego Strachocina oraz złóż ropnych Łodyna i Wańkowa. Zastosowane zostały metody: audiomagnetotelluryczna (AMT), audiomagnetotelluryczna z kontrolowanym źródłem (CSAMT), metoda polaryzacji wzbudzonej (IP) oraz metoda procesów przejściowych (TDEM). W niniejszej publikacji wykorzystano w charakterze przykładów wyniki badań wykonanych w rejonie złoża ropy naftowej Grabownica za pomocą metod magnetotellurycznych (AMT, CSAMT) oraz metody polaryzacji wzbudzonej (IP). Rezultaty badań potwierdzają przydatność metody magnetotellurycznej do wykrywania i rozpoznawania akumulacji węglowodorów. Parametry polaryzacji wzbudzonej wskazują na obecność złoża i pozwalają na określenie jego zasięgu. Anomalie generowane przez nasycenie węglowodorami są jednak trudne do odróżnienia od efektów związanych ze zróżnicowaniem litologii i/lub elementów struktury geologicznej.

EN

Results of a survey related to the application of electromagnetic methods for hydrocarbon deposits prospection and recognizing of the structure and lithological diversity of flysch complexes in the Polish Outer Carpathians are presented in the paper. Between 2008–2014 a series of electromagnetic research in selected areas of the Carpathian’s hydrocarbon deposits were carried out, inter alia on oil and natural gas “Grabownica”, natural gas reservoir “Strachocina” and oil fields: “Łodyna” and “Wańkowa”. The electromagnetic methods applied were the : audiofrequency magnetotelluric method (AMT), controlled source audiofrequency magnetotelluric method (CSAMT), method of induced polarization (IP) and time-domain electromagnetic method (TDEM). In this paper, as examples, the results of surveys carried out in the area of the “Grabownica” oil field with use of magnetotelluric methods (AMT, CSAMT) as well as the induced polarization method (IP) were presented. The presented results confirm the usefulness of a magnetotelluric method for discovering and recognizing hydrocarbon accumulations.The parameters of induced polarization indicates the presence of deposits and allow to specify its scope. However, anomalies generated by the saturation of hydrocarbons are often difficult to distinguish from effects associated with the lithology differentiation and/or geological structure.

Słowa kluczowe

PL

Karpaty zewnętrzne; złoża węglowodorów; struktury fliszowe; metody elektromagnetyczne

EN

Outer Carpathians; hydrocarbon deposits; flysch structures; EM methods

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 71, nr 9
• Strony: 691--699
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys.

Twórcy

autor

Stefaniuk M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków
• Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych Sp. z o.o. ul. Jagiellońska 76, 03-301 Warszawa

autor

Cygal A.

• Katedra Surowców Energetycznych, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska. Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Krzysztofik M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. St. Staszica w Krakowie Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska al. Mickiewicza 30 30-059 Kraków E-mail: krzysztofikmagda

autor

Sada M.

• Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych Sp. z o.o. ul. Jagiellońska 76, 03-301 Warszawa

autor

Maj E.

• Przedsiębiorstwo Badań Geofizycznych Sp. z o.o. ul. Jagiellońska 76, 03-301 Warszawa

Bibliografia

• [1] Berdicevski M. H.: Elektriceskaja razvedka metodom magnetotelluriceskogo profilirovania. Moskwa, Nedra, 1968, 253 s.
• [2] Constable S. C., Parker R. L., Constable C. G.: Occam’s inversion: A practical algorithm for generating smooth models from electromagnetic sounding data. Geophysics 1987, vol. 52, no. 3, s. 289–300.
• [3] Dadlez R., Jaroszewski W.: Tektonika. Warszawa, PWN, 1994, 743 s.
• [4] Davydycheva S., Rykhlinski N., Legeido P.: Electrical-prospecting method for hydrocarbon search using the induced-polarization effect. Geophysics 2006, vol. 71, no. 4, s. G179–G189.
• [5] Dzwinel J.: Geofizyczne podstawy bezposrednich poszukiwan naftowych. Geofizyka i Geologia Naftowa 1974, nr 9–12, s. 241–270.
• [6] Jankowski L., Probulski J.: Rozwoj tektoniczno-basenowy Karpat zewnętrznych na przykladzie budowy geologicznej zloz Grabownica, Strachocina i Lodyna oraz ich otoczenia. Geologia 2011, t. 37, s. 555–583.
• [7] Jankowski L., Rauch-Wlodarska M.: Proba interpretacji tektoniki w otoczeniu struktur zlozowych Grabownica, Strachocina i Lodyna. Inicjatywa Technologiczna I, projekt nr 13102, materiały niepublikowane, Kraków 2009.
• [8] Pirson S. J.: Physical and chemical signals around oil and gas traps. The Log Analyst 1978, vol. 19, issue 2, s. 18–23.
• [9] Stefaniuk M.: Metody elektromagnetyczne w prospekcji naftowej. Geologia 2011, t. 37, z. 1, s. 5–36.
• [10] Stefaniuk M. (red.).: Sprawozdanie z eksperymentalnych badan elektromagnetycznych w rejonie kopalni „Grabownica” i „Strachocina”. Inicjatywa Technologiczna I, 2010, projekt nr 13102, materiały niepublikowane, Kraków 2010.
• [11] Stefaniuk M., Farbisz J., Wojdyla M., Sito L.: Badania magnetotelluryczne na Dolnym Slasku – nowe mozliwosci wyko- rzystania metody magnetotellurycznej w geologii strukturalnej, zlozowej, poszukiwania wod mineralnych i termalnych. [W:] Zelazniewicz A., Wojewoda J., Ciezkowski W. (red.): Mezozoik i kenozoik Dolnego Slaska. 81 Zjazd Polskiego Towarzystwa Geologicznego, 2011, ISBN 978-83-924869-8-5, s. 169–193.
• [12] Stefaniuk M., Wojdyla M.: Badania magnetotelluryczne z zastosowaniem sztucznego zrodla pola pierwotnego. Geofizyka: Biuletyn Informacyjny 2007, nr 2, s. 7–23.
• [13] Sternberg B. K.: A review of some experience with the induced polarization – resistivity method for hydrocarbon surveys: Successes and limitations. Geophysics 1991, vol. 56, no. 10, s. 1332–1522.
• [14] Wdowiarz S.: Budowa geologiczna faldu Grabownicy 1:5000. Kopalnictwo Naftowe, Geolog Rejonu Sanok 1952, uaktualniono 1967.
• [15] Wdowiarz S.: Geologia faldu Grabownicy. Biuletyn Instytutu Geologicznego 1953, nr 120, s. 1–94.
• [16] Wight D. E.: MT/EMAP Data Interchange Standard. Revision 1.0: SEG, Tulsa 1988, 91 s.
• [17] Wojdyla M., Stefaniuk M., Sada M., Sito L.: Metoda polaryzacji wzbudzonej w prospekcji zloz weglowodorow. Geologia 2011, t. 37, z. 1, s. 63–88.