Polskie doświadczenia w identyfikacji i waloryzacji krajobrazu

Solecka, I.

doi:10.12912/23920629/65504

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Polskie doświadczenia w identyfikacji i waloryzacji krajobrazu

Autorzy

Solecka I.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/65504

Warianty tytułu

Polish experience in landscape identyfication and valorisation

Języki publikacji

Abstrakty

Celem artykułu jest analiza metod identyfikacji i waloryzacji krajobrazu autorstwa polskich naukowców na potrzeby wyznaczania jednostek krajobrazowych w skali lokalnej. Wykonano przegląd literatury tematu i najważniejsze metody zostały przedstawione w formie tabeli. Przeanalizowano metody identyfikacji krajobrazu pod kątem kryteriów wyznaczania jednostek i skali w jakiej stosowana jest metoda. Metody waloryzacji przeanalizowano ze względu na kryteria oceny wartości krajobrazu, skali oraz występowania elementów krajobrazu naturalnego i kulturowego. Z przeprowadzonych badań wynika, że holistyczne podejście do krajobrazu jest coraz bardziej popularne zarówno w metodach identyfikacji jak i waloryzacji. Większość metod jest dostosowana do skali regionalnej, a stosowane kryteria waloryzacji są trudno mierzalne. Zauważono brak metod stosowanych w skali lokalnej przy pomocy obiektywnych narzędzi oceny.

The aim of the article is to analyze the methods of landscape identification and valorisation developed by Polish researchers to identify landscape units in local scale. Literature review of the topic and the most important methods were presented in a form of a table. I analyzed the method of identifying the landscape in terms of the criteria for landscape units identification and the scale on which the method is used. I analyzed the valorisation methods due to the criteria for assessing the value of the landscape, scale and the presence of elements of natural and cultural landscape. The research shows that a holistic approach to landscape is becoming more and more popular, both in the methods of identification and valorisation. Most methods are adapted to the regional scale, and the used criteria of evaluation are difficult to measure. I noticed the lack of methods used at the local level with the help of objective assessment tools.

Słowa kluczowe

identyfikacja krajobrazu waloryzacja krajobrazu jednostki krajobrazowe kryteria waloryzacji krajobraz priorytetowy audyt krajobrazowy

landscape identyfication landscape valorization landscape units valorization criteria priority landscape landscape audit

Wydawca

Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej

Czasopismo

Inżynieria Ekologiczna

Rocznik

2016

Tom

Nr 50

Strony

223--231

Opis fizyczny

Bibliogr. 39 poz., tab.

Twórcy

autor

Solecka I.

iga.solecka@up.wroc.pl

Katedra Gospodarki Przestrzennej, Wydział Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. Grunwaldzka 55, 50-357 Wrocław

Bibliografia

1. Bogdanowski J., Łuczyńska-Bruzda M., Novák Z., Bańska M. 1973. Architektura krajobrazu. Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
2. Bogdanowski J. 1976. Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
3. Chmielewski T.J., Solon J. 1996. Podstawowe przyrodnicze jednostki przestrzenne Kampinoskiego Parku Narodowego: zasady wyróżniania i kierunki ochrony. Problemy ekologii krajobrazu, 2.
4. Chmielewski T.J. 2001, System planowania przestrzennego harmonizującego przyrodę i gospodarkę. Polit. Lubel., t 1, 2; 1–294 + 1–143.
5. Chmielewski T.J. 2012: Diagnozowanie i projektowanie stylu krajobrazu. Problemy Ekologii Krajobrazu 33, 43–71.
6. Chmielewski T.J. 2013. Systemy krajobrazowe: struktura-funkcjonowanie-planowanie. Wydawnictwo Naukowe PWN.
7. Chmielewski T.J., Myga-Piątek U., Solon J. 2015. Typologia aktualnych krajobrazów Polski= Typology of Poland’s current landscapes. Przegląd Geograficzny, 87(3), 377–408.
8. Dworniczak Ł. 2012. Identyfikacja charakteru krajobrazu jako nowa procedura wspomagająca proces planowania przestrzennego. Problemy Ekologii Krajobrazu, 32.
9. Europejska Konwencja Krajobrazowa, sporządzona we Florencji dnia 20 października 2000 r. (Dz.U. 2006 nr 14 poz. 98).
10. Forman R.T., Godron M. 1986. Landscape ecology. Wiley and Sons, New York, pp. 21–30.
11. Kistowski M. 2007. Metoda delimitacji i oceny wartości wizualno-estetycznej jednostek krajobrazowych i jej zastosowanie dla obszaru województwa pomorskiego. [w:] Znaczenie badań krajobrazowych dla zrównoważonego rozwoju. Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
12. Kistowski M. 2012. Prawne możliwości ochrony georóżnorodności i różnorodności krajobrazowej w warunkach polskich/Legal possibilities of geodiversity and landscape diversity conservation in Poland. Annales UMCS, Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, 67(2), 45–62.
13. Kondracki J., Richling A. 1983. Próba uporządkowania terminologii w zakresie geografii fizycznej kompleksowej. Przegląd Geograficzny, 55(1), 201–217.
14. Majchrowska A. 2014. Europejska Konwencja Krajobrazowa impulsem dla badań interdyscyplinarnych. The European Landscape Convention– the impulse for interdyscyplinary study. Problemy Ekologii Krajobrazu, 16(16).
15. Majchrowska A. 20156. Europejskie przykłady typologii krajobrazów kulturowych. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG, 27.
16. Mastalska-Cetera B., Krajewski P. 2014. Plany ochrony parku krajobrazowego jako narzędzie wspomagające zrównoważony rozwój.Problemy Ekologii Krajobrazu, 37.
17. Myga-Piątek U. 2014. Kryteria i metody oceny krajobrazu kulturowego w procesie planowania przestrzennego na tle obowiązujących procedur prawnych.Problemy Ekologii Krajobrazu, 19(19).
18. Myczkowski Z., Forczek-Brataniec U., Chajdys K., Rymsza-Mazur W., Środulska-Wielgus J., Wielgus K. 2010. Metoda jednostek i wnętrz architektoniczno-krajobrazowych (JARK–WAK) w relacjach XXI wieku. ``--
19. Paprzycka A. 2005. Kryteria typologii i oceny krajobrazu kulturowego. Problemy Ekologii Krajobrazu, 17.
20. Pałubska K. 2015. Możliwości identyfikacji i wartościowania krajobrazu kulturowego w polsce. Stan badań i problemy, 185.
21. Raszeja E. 2015. Ochrona krajobrazu w procesie przekształceń obszarów wiejskich. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego.
22. Richling A., Lechnio J. 2005. Z problematyki funkcjonowania krajobrazów nizinnych. WGSR UW, Warszawa, 1–271.
23. Richling A., Solon J. 2011. The Ecology of Landscape. PWN, Warszawa (In Polish).
24. Richling A. 2005. Krajobraz naturalny, pierwotny, kulturowy i potencjalny [w:] Richling A., Ostaszewska K. red. Grografia fizyczna Polski. Wyd. Nauk. PWN; Warszawa: 296–299.
25. Rzeszotarska-Pałka M. (2008). Przestrzeń publiczna w mieście. Przestrzeń i Forma, 313–318.
26. Solecka I., 2016, Approach to preservation of historic parks in 20’th century, Cracow Landscape Monographs 3, 121–126.
27. Solon, J. 2002. Ocena różnorodności krajobrazu na podstawie analizy struktury przestrzennej roślinności. IGiPZ PAN, Vol. 185.
28. Sowinska B., Chmielewski T.J. 2011. Karty jednostek przyrodniczo-krajobrazowych jako forma zapisu standardów jakości krajobrazu. Problemy Ekologii Krajobrazu, 31.
29. Solon J., Chmielewski T., Myga-Piątek U., Kistowski M., 2014. Przygotowanie opracowania pt. „Identyfikacja i ocena krajobrazów – metodyka oraz główne założenia ”. PAN.
30. Sukacev V.N. 1960. The correlation between the concept „forest ecosystem” and „Forest biogeocenose” and their importance for the classification of forest. „Silva Finn”, 105, 94–97.
31. Targonska A., Lukasik B. 2010. Ocena krajobrazu wsi wielkopolskiej na przykładzie Owińsk. Problemy Ekologii Krajobrazu, 27. 0
32. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2001 nr 62 poz. 627).
33. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym Dz.U. 2003 nr 80 poz. 717.
34. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2004 nr 92 poz. 880).
35. Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz.U. 2015 poz. 774).
36. Wejchert K. 1984. Elementy kompozycji urbanistycznej. Wydawnictwa Arkady, Warszawa.
37. Wilgat T. 1965. Definicja i klasyfikacja krajobrazów [w:] Szafer W. red.Ochrona przyrody i jej zasobów. Polska Akademia Nauk, Zakład Ochrony Przyrody, 461–469.
38. Wodziczko A. 1946. O uprawie krajobrazu, w: Z zagadnień biologii krajobrazu. Sprawozdania PTPN 1945/6, Poznań.
39. Zonneveld J.I. 1990. Introduction to „Cultural aspects of landscape”. In First. Inf. Conf. of the IALE, Working group „Cultural Landscape”, ed. H. Svobodova, Wageningen

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017)

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-4b96cf45-d472-4448-9fb7-3d2f32e57cf1