Ocena funkcjonowania azotku boru h-BN zapełniającego „kieszeń” smarowniczą żelaznego porowatego spieku

• Autorzy: Kałdoński T. , Smuszkiewicz T.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of boron nitride h-BN functioning as grease filling lubricant “pocket” of porous iron sinter

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań żelaznych spieków z wykonaną na ich ślizgowej powierzchni „kieszenią” smarowniczą będącą zasobnikiem zmikronizowanego azotku boru h-BN. Smarami referencyjnymi były: grafit i dwusiarczek molibdenu. Badania tribologiczne zrealizowano na maszynie tarciowej KEWA T-6 w Z akładzie Tribologii, Inżynierii Powierzchni i Logistyki Płynów Eksploatacyjnych IPMiT WME WA T. Stwierdzono, że azotek boru spełniał pozytywną rolę, poprawiając warunki smarowania próbek porowatych nasączonych różnymi olejami. Natomiast zastosowane stałe smary referencyjne (grafit i dwusiarczek molibdenu) wprowadzone do „kieszeni” smarowniczej pogarszały warunki smarowania. Wyniki tych badań stanowiły podstawę pomysłu polegającego na wykonaniu specjalnych mikrosegmentów na powierzchni ślizgowej pełnogabarytowych tulei porowatych w postaci „kieszeni”, w których umieszczono azotek boru techniką ablacji laserowej lub chemicznej elektroforezy [1].

EN

The test results of iron sinters, with a lubricant “pocket” on them, which was a container for micronized boron nitride h-BN, are presented in this paper. Graphite and molybdenum disulphide were reference lubricants. The tribological tests were carried out with KEWA T-6 friction machine AT the Department of Tribology, Surface Engineering and Service Fluids Logistics of the Institute of Motor Vehicles and Transportation, FME, MUT. We found that the presence of boron nitride played a positive role by improving lubrication conditions for porous samples impregnated with various oils. On the other hand, application of solid reference lubricants (graphite and molybdenum disulphide), put to the lubricant “pocket”, worsened lubrication conditions. These results were the basis for the idea to make special micro-segments on a sliding surface of the full-size porous sleeves in the form of “pocket”, where boron nitride was put in with the use of the laser ablative technique or chemical electrophoresis [1].

Słowa kluczowe

PL

porowaty spiek Fe; azotek boru h-BN; kieszeń smarownicza

EN

Fe porous sinter; boron nitride h-BN; lubricant “pocket”

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
• Rocznik: 2013
• Tom: Vol. 62, nr 3
• Strony: 195--206
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kałdoński T.

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, Instytut Pojazdów Mechanicznych i Transportu

autor

Smuszkiewicz T.

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Mechaniczny, Instytut Pojazdów Mechanicznych i Transportu

Bibliografia

• [1] T. Kałdoński i in., Opracowanie, badania, przygotowanie do wdrożenia w technice wojskowej porowatych łożysk ślizgowych nowej generacji o zwiększonej nośności i trwałości impregnowanych ekologicznymi smarami zawierającymi dobrane surfaktanty, w tym ciecze jonowe, sprawozdanie końcowe z realizacji pracy badawczej rozwojowej Nr PBR/15-249/2007/WA T-OR00002904, WAT, Warszawa, maj 2012.
• [2] T. Kałdoński, Badania i technologia optymalnego stosowania azotku boru α-BN jako dodatku smarnościowego w sprzęcie wojskowym, sprawozdanie końcowe projektu badawczego Grant PB OTOOA 01408, WA T, Warszawa, 1998.
• [3] T. Kałdoński, Wpływ azotku boru na właściwości użytkowe smarow plastycznych do łożysk ślizgowych, Tribologia, 5-6, 1997, 640-646.
• [4] T. J. Kałdoński, T. Kałdoński, Physicochemical self-lubricating mechanism of porous sliding bearings, Solid State Phenomena, 13, 2006, 405-410.
• [5] T. Kałdoński, Tribologiczne zastosowania azotku boru, WA T, Warszawa, 2006.
• [6] T. Kałdoński i in., Olej smarowy zawierający azotek boru α-BN, zwłaszcza do nasycania porowatych łożysk ślizgowych - P321029, 07.07.1997 r., WYN: (11) 185733, WUP 31.07.2003 r.
• [7] T. Kałdoński i in., Smar plastyczny, zwłaszcza do nasycania porowatych łożysk ślizgowych - P332485, 12.04.1999; WYN: (11) 192006, WUP 31.08.2006 r.
• [8] W. L. Bragg, Introduction to crystal analysis, Bell, London, 1928.
• [9] R. H. Savage, Graphite lubrication, Jour. Appl. Phys., 19, 1948, 1-10.
• [10] G. W. Rowe, Some observations on the frictional behaviour of boron nitride and graphite, Wear, 3, 1960, p. 270.
• [11] P. Cannon, Mechanism of the vapour lubrication of graphite, Journal Appl. Phys., 35, 1964, 2928‑2941.
• [12] A. J. Groszek, R. E. Whiteridge, Surface properties and lubricating action of graphite and MoS2, AS LE Trans., 14, 1971, 254.
• [13] J. M. Martin, T. Le Mogne, M. N. Gardos, Friction of heksagonal boron nitride in various environments, Tribology Transaction, 35, 1973, 462-472.
• [14] G. F. Bocchini, A. Capone, E. Capone, The four step porous bearings, Tribology International, December 1978, 330-332.
• [15] E. Capone, V. Niola, G. F. Bocchini, Further developments in porous bearing technology: the 20 permeability step bearing, Tribology International, December 1980, 294-296.
• [16] T. Kałdoński i in., Żelazne łożyska porowate z mikrosegmentami wykonanymi techniką laserową na ich powierzchni ślizgowej - P401051, 4.10.2012.