Identyfikacja pigmentów z zabytkowych polichromii we wnętrzach kamienicy nr 41 na Starym Rynku w Poznaniu

• Autorzy: Filipiak M.

Warianty tytułu

EN

Identification of the pigments of the historic polychromes in the interiors of tenement house No. 41 in the Old Market Square in Poznań

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The subject of this study are polychromes in a tenement house in the Old Market Square, Poznan. The main aim of this research was to identify a palette of pigments used in the interior wall paintings. Cross-sections of polychromes, which are dated to the fifteenth century and later, were analysed. Petrographic analysis, especially in reflected light, electron microscopy (SEM-EDS) method, infrared imaging technique (FTIR-ATR) and Raman microspectroscopy were used. The following pigments were identified: minium, red ochre, litharge, massicot, orpiment, yellow ochre, malachite, chalk, lead white, lamp black and vine black.

Słowa kluczowe

PL

malowidła ścienne; pigmenty; OM; SEM-EDS; FTIR-ATR; spektroskopia ramanowska

EN

wall paintings; pigments; OM; SEM-EDS; FTIR-ATR; Raman spectroscopy

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 63, nr 7
• Strony: 418--425
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., tab., rys., wykr.

Twórcy

autor

Filipiak M.

• Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Maków Polnych 16, 61-606 Poznań

Bibliografia

• 1. BELL I.M., CLARK R.J.H. & GIBBS P.J. 1997 - Raman spectroscopic library of natural and synthetic pigments (pre- ~1850 AD), Spectrochimica Acta, Part A, 53: 2159-2179.
• 2. BOROWIŃSKI J. & TOMCZAK K. 2005 - Odkrycie i badania renesansowego stropu w kamienicy przy Starym Rynku 41 w Poznaniu. Spotkania z zabytkami, 8 (222): 32-33.
• 3. BROCHWICZ Z., DOMASŁOWSKI J., GÓRZYŃSKA M., OKUSZKO E. & WIKLENDT J. 1991 - Materiały i techniki malarskie w średniowiecznych malowidłach ściennych w domu dawnego Bractwa Kupieckiego przy ulicy Żeglarskiej 5 w Toruniu. Rozprawy. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń.
• 4. CLARK R.J.H. 2002 - Pigments Identification by spectroscopic means: an arts/science interface. C.R. Chemie, 5: 7-20.
• 5. EASTAUGH N., WALSH V., CHAPLIN T. & SIDDALL R. 2004 - Pigment compendium: A dictionary of historical pigments. Elsevier Science, Oxford.
• 6. FELLER R. L. (red.) 1986 - Artists’ Pigments. Vol. 1: A handbook of their history and characteristics. Cambridge University Press, Cambridge.
• 7. FROMENT F., TOURNIE A. & COLOMBAN P. 2008 - Raman identification of natural red to yellow pigments: ochre and iron-containing ores. J. Raman Spectroscopy, 39: 560-568.
• 8. KONDZIELAH. 1971 - Stare Miasto w Poznaniu. Zniszczenia, odbudowa, program dalszych prac. Wyd. Poznańskie. Poznań.
• 9. PAPROCKA B. & SIL J. (red.) 1999 - Kaplica Trójcy Świętej na Zamku Lubelskim. Historia, teologia, sztuka, konserwacja. Materiały sesji zorganizowanej w Muzeum Lubelskim 24-26 kwietnia 1997. Muzeum Lubelskie w Lublinie.
• 10. POKSIŃSKA M. (red.) 2006 - Zamek wysoki w Malborku: interdyscyplinarne badania skrzydła północnego. Muzeum Zamkowe w Malborku.
• 11. POKSIŃSKA M. & PILECKA E. 2003 - Gotyckie dekoracje malarskie wieży Ratusza Staromiejskiego w Toruniu. Przyczynek do badań opracowań późnogotyckich elewacji w architekturze państwa zakonnego w Prusach. Rocz. Muz. Okręg. w Toruniu, XII.
• 12. ŚLESIŃSKI W. 1983 - Techniki malarskie, spoiwa mineralne. Arkady, Warszawa.
• 13. TOMCZAK K. 2005 - Poznań, Kamienica Stary Rynek 41, trakt frontowy, I piętro. Opis wykonanych prac konserwatorsko-restauratorskich odkrytego, historycznego wystroju ścian: południowej, wschodniej i zachodniej. Poznań (niepublikowana dokumentacja konserwatorska). Arch. Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu.
• 14. TOMCZAK K. 2013 - Poznań, Kamienica Stary Rynek 41, trakt tylny I piętra, ściany północna i południowa. Odkrycie, zabezpieczenie i wyeksponowanie historycznej dekoracji malarskiej różnych epok wytyczonych fragmentów w krańcach i pod murłatami. Luboń (niepublikowana dokumentacja konserwatorska, powykonawcza, wykonana na zlecenie właścicieli traktów I piętra Anny i Mariusza Robaszkiewiczów przy wsparciu Urzędu Miasta Poznania). Arch. Urzędu Ochrony Zabytków w Poznaniu.
• 15. VANDENABEELE P. 2007 - Archaeometry, an interdisciplinary approach. Analytical and Bioanalytical Chemistry, 387: 735.