Mogiły i cmentarze wojenne z okresu I wojny światowej : studium w krajobrazie Podlasia

• Autorzy: Misijuk T.

Identyfikatory

DOI

10.2478/aea-2018-vol10-no4-08

Warianty tytułu

EN

The cemeteries and graves of the World War I : a study in the landscape of Podlasie region

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Po ciężkich walkach I wojny światowej w okolicach Bielska Podlaskiego pozostało kilkadziesiąt cmentarzy poległych żołnierzy. To miejsca historycznie ważne, od ponad stu lat obecne w podlaskim krajobrazie, jednak wiele z nich uległo zapomnieniu. Tylko niektóre otoczone są opieką lokalnych władz, parafii czy sąsiadów. Dotychczasowe działania lokalnych społeczności i służb komunalnych miały charakter doraźny i nie uwzględniały ani kulturowego, ani krajobrazowego kontekstu cmentarzy i mogił. Kwerenda dokumentacji cmentarzy, fotograficzna i rysunkowa inwentaryzacja przestrzeni, form małej architektury i zieleni dziewięciu nekropolii posłużyła do refleksji nad możliwościami przemyślanego unaocznienia ich obecności w krajobrazie Podlasia. Zebrany materiał został zaprezentowany mieszkańcom Bielska Podlaskiego na zorganizowanym w tym celu spotkaniu oraz rozpowszechniony w lokalnych mediach. Studium obejmuje pełną dokumentację 4 cmentarzy oraz fotograficzną prezentację pozostałych.

EN

Following a heavy battle of the World War I numerous cemeteries of soldiers remained in the region of Bielsk Podlaski. Those places are historically important, they are present in the Podlasie region landscape for over 100 years but many of them remain forgotten. Only some of them are maintained by the local authorities, parishes or the neighbors. Emergency repairs undertaken by the local communities have not accounted for cultural and landscape context of the cemeteries. Search query of the graveyards, photo and drawing inventory of the space, forms of small architecture and greenery of 9 necropolies has served for a reflection on possibilities to visualize them considerately in the Podlasie landscape. Collected material has been presented to Bielsk Podkaski inhabitants at a meeting and publicized in the local media. The study contains full inventory of 4 cemeteries and photo presentations of the remaining ones.

Słowa kluczowe

PL

inwentaryzacja przestrzeni cmentarzy; mała architektura; krzyż nagrobny; krajobraz; ogrodzenie; ekspozycja

EN

inventory of cemetery space; urban detail; grave cross; landscape; fence; exposition

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Architecturae et Artibus
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 10, no. 4
• Strony: 79--95
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys.

Twórcy

autor

Misijuk T.

• Politechnika Białostocka, Wydział Architektury, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Białystok

Bibliografia

• 1. Bogdanowski J. (1996), Kompozycja i planowanie w architekturze krajobrazu, Komisja Architektury i Urbanistyki PAN, Wrocław.
• 2. Kowalczuk W. (2013), Krzyż kowalski na Podlasiu¸ MPB, Białystok.
• 3. Piecuch A. (2014), Cmentarze z okresu I wojny światowej w Beskidzie Niskim, Gondwana, Warszawa.
• 4. Prymaka-Oniszk A. (2016), Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy, Wydawnictwo Czarne.
• 5. Tomkiel M., Markowski M. (2016), Bielsk 1915 r. Zapomniana bitwa, Fundacja Sąsiedzi, Białystok.
• 6. Tomkiel M. (2015), Wojna mocarstw, Podlasie 1914-1915, Fundacja Sąsiedzi, Białystok.
• 7. Burdzik T. (2012), Przestrzeń jako składnik tożsamości w świecie globalizacji, w: „Kultura – Historia – Globalizacja”, nr 11.
• 8. Karczewska M. (2017), Sto lat będą trwać bez opieki niczyjej... Cmentarze wojenne z czasów I wojny światowej w Białymstoku i powiecie białostockim, Białystok.
• 9. Kędziora A. (2012), Miejsca pamięci w zarządzaniu pamięcią o artyście, „Zarządzanie w Kulturze”, r. 13 z. 2.
• 10. Pawelec T. (2011), Metahistoria miejsc pamięci, Archiwum Państwowe w Katowicach, Szkice Archiwalno-Historyczne nr 8, Katowice.
• 11. Wierzbicka A.M. (2011), Architektura miejsc pamięci jako forma strukturyzująca doświadczenia zbiorowe na przykładzie obiektów świadectwa holokaustu, w: „Czasopismo Techniczne. Architektura”, 108, z. 4-A2.
• 12. Zachariasz A (2011), Krajobrazy pamięci wyrazem tożsamości miejsca, w: Niematerialne wartości krajobrazów kulturowych, „Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego” nr 15, Komisja Krajobrazu Kulturowego TG, Sosnowiec.