Alternatywne metody obliczania dawek pochłoniętych w biologicznej dozymetrii promieniowania mieszanego n + γ

• Autorzy: Pacyniak I. , Fornalski K. W. , Kowalska M.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszej pracy zaproponowano kilka alternatywnych metod obliczania neutronowej i fotonowej składowej dawki pochłoniętej w ciele człowieka narażonego na działanie promieniowania mieszanego n+γ. W tym celu wykorzystano retrospektywną dozymetrię biologiczną, opartą na analizie częstości chromosomów dicentrycznych w limfocytach krwi obwodowej. Powszechnie stosowaną metodą obliczania składowych dawek jest metoda iteracyjna, która niejednokrotnie potwierdziła swoją skuteczność w licznych przypadkach stosowania. Pozwala ona uzyskać wyniki częstości dicentryków indukowanych osobno przez promieniowanie gamma i promieniowanie neutronowe, a na ich podstawie obliczyć wartości odpowiadających im dawek pochłoniętych, w każdym kolejnym kroku wykonywania obliczeń. Jednak podchodząc do problemu od strony matematycznej, obliczenia te można wykonać dużo szybciej, uzyskując takie same rezultaty z wykorzystaniem analitycznego zapisu metody iteracyjnej. Dodatkowo rozważając sytuację, w której nie jest znany dokładny udział promieniowania gamma i promieniowania neutronowego w dawce całkowitej, dawki pochłonięte można oszacować posługując się quasi-bayesowską (Q-B) metodą statystyczną. W tym celu należy zastosować rozkłady prawdopodobieństw opisujące wykorzystywany parametr. Niniejsza praca ma charakter interdyscyplinarny z pogranicza biofizyki, radiobiologii, dozymetrii i statystyki.

EN

The article describes some alternative methods of the components of absorbed dose calculations in the human body as a result of exposure to mixed: neutron and gamma (n+γ) radiation. In particular, it provides the opportunity to replace the iterative method in its analytical form, thus reducing the computation time. It also shows possibility to estimate the neutron and gamma photon dose when their ratio is not precisely known.

Słowa kluczowe

PL

dozymetria; promieniowanie mieszane

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Fizyczne
• Czasopismo: Postępy Fizyki
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 66, z. 1-4
• Strony: 13--22
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Pacyniak I.

• Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, Warszawa; Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej

autor

Fornalski K. W.

• PGE EJ 1 Sp. z o.o., Warszawa

autor

Kowalska M.

• Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, Warszawa

Bibliografia

• [1] IAEA, Technical Reports 405, Biological dosimetry: Chromosomal aberration analysis for dose assessment, Wiedeń (2001).
• [2] IAEA, Cytogenetic Dosimetry: Applications in preparedness for and response to radiation emergencies, Wiedeń (2011).
• [3] M. Szłuińska, A. A. Edwards, D. C. Lloyd, Chromosomal Alterations: Statistical Methods for Biological Dosimetry, Springer Berlin Heidelberg: 351 – 370 (2007).
• [4] M. Kowalska, Symetryczne aberracje chromosomowe jako biologiczny dozymetr promieniowania jonizującego, Postępy Techniki Jądrowej, tom 45, zeszyt 1: 33-41, Warszawa (2002).
• [5] B. Dziunikowski, O fizyce i energii jądrowej, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków (2001).
• [6] www.ncbj.gov.pl (link aktywny: 02/2015).
• [7] Ł. Koszuk, Najczęściej popełniane błędy w relacjach prasowych, Forum Atomowe, Nr 2: 9 (2014).
• [8] M. Janiak, A. Wójcik, Medycyna zagrożeń i urazów radiacyjnych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa (2005).
• [9] C. M. Hopper, Nuclear criticality. Mitigating the consequences of an accident, ISO Focus + (2012).
• [10] A. M. Kellerer, H. H. Rossi, A generalized formulation of dual radiation action, Radiation Research, Vol. 75: 471- 488 (1978).
• [11] K. W. Fornalski, Alternative statistical methods for cytogenetic radiation biological dosimetry, Cornell University Library, arXiv.org/abs/1412.2048 (2014).
• [12] R. S. Brame, P.G Groer, Bayesian methods for chromosome dosimetry following a criticality accident, Radiation Protection Dosimetry 104: 61-63 (2003).
• [13].I. Pacyniak, K. W. Fornalski, M. Kowalska, Employment of Bayesian and Monte Carlo methods for biological dose assessment following accidental overexposures of people to nuclear reactor radiation, Materiały pokonferencyjne: The Second International Conference on Radiation and Dosimetry in Various Fields of Research (RAD 2014): 49-52, Serbia: Uniwersytet w Nisz (2014).
• [14] N. Golnik, M. A. Gryziński, M. Kowalska, K. Meronka, P. Tulik, Characterisation of radiation field for irradiation of biological samples at nuclear reactor - comparison of twin-detectors and recombination methods, Radiation Protection Dosimetry, (published online), DOI: 10.1093/rpd/nct341 (2013).
• 15] M. Zielczyński, M. A. Gryziński, N. Golnik, Method for determination of gamma and neutron dose components in mixed radiation fields using a high-pressure recombination chamber, Radiation Protection Dosimetry 126(1-4): 306-309 (2007).
• [16] EA–04/16, Wytyczne EA dotyczące wyrażania niepewności w badaniach ilościowych (2003).
• [17] Norma PN-EN ISO/IEC 17043:2011. Ocena zgodności. Ogólne wymagania dotyczące badania biegłości, (2011).