Przykłady zwiększenia efektywności rozpoznania ośrodka gruntowo-skalnego wraz z warunkami hydrogelogicznymi za pomocą tomografii elektrooporowej

• Autorzy: Kasprzak Agata , Kaczmarek Łukasz
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dla identyfikacji nowych lokalizacji cechujących się najlepszymi w danym rejonie parametrami hydrogeologicznymi, dla projektowanych ujęć wód podziemnych, konieczne są badania obejmujące często rozległe obszary. Metodami zwiększającymi efektywność poszukiwań preferowanych miejsc inwestycji wraz ze skróceniem czasu ich badań są metody geofizyczne. Metody te dzięki szybkiemu rozwojowi techniki znajdują szerokie zastosowania m.in. w rozpoznaniu warunków gruntowo-skalnych i warunków hydrogeologicznych występowania warstw wodonośnych. Do grupy najpopularniejszych metod geofizycznych należy nieinwazyjna i wykonywana z powierzchni terenu metoda tomografii elektrooporowej (ERT lub ERI). W artykule przedstawiono dwa przypadki zastosowania tomografii dotyczące: (i) archiwalnych wyników badań ośrodka szczelinowego jednej z pierwszych prospekcji ERT wykonanej w Polsce (rejon Łobodna, na północny-zachód od Częstochowy), (ii) współczesnego przykładu poszukiwań użytkowych poziomów wód podziemnych o charakterze porowym (rejon Chrzanowa). Przeprowadzone analizy wskazują na optymalne efekty rozpoznania dzięki etapowej realizacji badań ERT w nawiązaniu do wyników wierceń w postaci profilów referencyjnych otworów badawczych. Opisane studia przypadków przedstawiają możliwości zwiększenia dokładności planowanych inwestycji gospodarki wodnej oraz redukcji poziomu ryzyka finansowego do akceptowalnego poziomu.

Słowa kluczowe

PL

badania geofizyczne; prospekcja; struktura hydrogeologiczna; projektowanie; przepuszczalność

EN

geophysical surveys; prospecting; hydrogeological structures; design; permeability

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 4 (78)
• Strony: 22--29
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kasprzak Agata

• Wodociągi Chrzanowskie Sp. z o.o.

autor

Kaczmarek Łukasz

• Politechnika Warszawska, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, Zakład Budownictwa Wodnego Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Okręgu Częstochowskiego S.A.

Bibliografia

• 1. Balcerkiewicz Z., Zenker A., Rynarzewski W., 2010, Ustalanie zasobów eksploatacyjnych małych i średnich ujęć wód podziemnych w strukturach dolin kopalnych na przykładzie ujęcia Bartoszewice, [w] Materiałach na XVIII sympozjum naukowo-techniczne problemy wykorzystania wód podziemnych w gospodarce komunalnej, PZITS, Częstochowa, s. 20–24.
• 2. Frycz M., Jeleń M., 2018. Sprawozdanie z badań geofizycznych dla określenia warunków hydrogeologicznych wykonania ujęcia wody, miejscowość Bolęcin, województwo małopolskie. GeoVolt Geofizyka Inżynierska.
• 3. Kaziuk H., Nowak B., 1999, Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski arkusz Ostrowy, PIG-PIB, Warszawa.
• 4. Liszka P., Guzik M., Zembal M., 2000, Mapa Hydrogeologiczna Polski arkusz Ostrowy, PIG-PIB, Warszawa.
• 5. Loke M.H., 2012, Tutorial: 2-D and 3-D electrical imaging surveys, Abem, Stokholm.
• 6. Marszałek H., Wąsik M., 2010, Wykorzystanie małych ujęć wód podziemnych w utworach krystalicznych dla zaopatrzenia gminy, [w] Materiałach na XVIII sympozjum naukowo-techniczne problemy wykorzystania wód podziemnych w gospodarce komunalnej, PZITS, Częstochowa, s. 25–31.
• 7. Mieszkowski R., Wójcik E., Kozłowski M., Popielski P., 2018, Role of geophysical surveys in the identification of water escape zones from retention lakes: a case study on a selected object in upper Silesia, ,,Studia Quaternaria”, 35 (2), s. 121–129.
• 8. Reynolds J.M., 2011, An Introduction to Applied and Environmental Geophysics, Druga edycja, Wiley-Blackwell, Chichester.
• 9. Sasa M., Maj E., Cygal A., 2020 RAPORT Z BADAŃ GEOFIZYCZNYCH wykonanych metodą elektrooporową w wersji tomografii elektrooporowej (ERT) w celu określenia najbardziej korzystnej lokalizacji pod wiercenie studni głębinowych w zachodniej części działki nr 217/28 obr. Bolęcin. Przedsiębiorwstwo Badań Geofizycznych Sp. Z o.o.
• 10. Schlumberger C., 1920, Etude sur la Prospection Electrique du Sous-sol., Gauthier-Vilars, Paris.
• 11. Stein J., 2004, Geofizyka Geologiczna, Zakład Graficzny UW, Warszawa.
• 12. Stenzel P., Szymanko J., 1973, Metody geofizyczne w badaniach hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich, Wyd. Geologiczne, Warszawa.
• 13. Tarnawski M., Frankowski Z., Godlewski T., Kłosiński J., Mieszkowski R., Nowosad A., Saloni J., Słabek A., Szczepański T., Ura M., Wierzbicki J., Wójcik M., 2020, Badanie podłoża budowli – metody polowe, Wyd. PWN, Warszawa.
• 14. Zdechlik R., Nikiel G., Jaros M., 2013, Zanieczyszczenie chromem wód podziemnych w rejonie Częstochowy, ,,Biuletyn PIG”, 456, s. 665–670.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).