Nocne natarcie związku taktycznego Wojska Polskiego na przykładzie bitwy pod Jaworowem

Włodarkiewicz, W.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Nocne natarcie związku taktycznego Wojska Polskiego na przykładzie bitwy pod Jaworowem

Autorzy

Włodarkiewicz W.

Wybrane pełne teksty z tego czasopisma

https://kwartalnikbellona.com/

Identyfikatory

Warianty tytułu

Night Attack of the Polish Army’s Tactical Unit : the Battle of Jaworów

Języki publikacji

Abstrakty

Autor ukazuje stan badań, genezę i plan przeprowadzenia natarcia siłami 11 Karpackiej Dywizji Piechoty pod Jaworowem w nocy z 15 na 16 września 1939 roku. Koncentruje się na analizie jej przebiegu oraz ocenie. W bitwie tej zmotoryzowany pułk SS „Germania” poniósł duże straty oraz utracił większość ciężkiego uzbrojenia i pojazdów mechanicznych; do końca kampanii polskiej 1939 roku nie odzyskał wartości bojowej i został wycofany z frontu. Jako przyczyny przegranej przeciwnika autor wymienia: zaniedbanie zasad ubezpieczenia, lekceważenie możliwości polskiego wojska, odważne i zdecydowane działanie żołnierzy 11 Karpackiej Dywizji Piechoty w skomplikowanej sytuacji taktycznej i trudnych warunkach terenowych, dobre dowodzenie sztabu 11 KDP oraz wolę walki i dobre wyszkolenie jej żołnierzy. Bitwa stanowi ponadczasowy przykład skuteczności działań na polu walki.

The article features research, genesis, plans and analysis related to the attack of the 11th Carpathian Infantry Division near Jaworów from September 15 to 16, 1939. In the battle, the motorized SS-Germania regiment incurred significant losses and lost most of its heavy equipment and vehicles; until the end of the Polish campaign of 1939, it never regained its combat capability and was withdrawn from the war. The author gives the reasons for the enemy’s defeat: neglecting security; disregarding potential of the Polish forces; brave and decisive activity of the soldiers of the 11th Infantry Division; the will for fight and good training of Polish soldiers. The battle is a timeless example of effectiveness of battlefield activity.

Słowa kluczowe

noc natarcie związek taktyczny Wojsko Polskie Jaworów

night offensive tactical unit Polish Army

Wydawca

Wojskowy Instytut Wydawniczy

Czasopismo

Kwartalnik Bellona

Rocznik

2015

Tom

Nr 4

Strony

73--86

Opis fizyczny

Bibliogr. 37 poz., rys.

Twórcy

autor

Włodarkiewicz W.

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie

Bibliografia

1. Polskie Siły Zbrojne w drugiej wojnie światowej, t. I, Kampania wrześniowa 1939, cz. 4, Przebieg działań od 15 do 18 września, Londyn 1986.
2. T. Jurga, Obrona Polski 1939, Warszawa 1990.
3. Jaworów (15-16 IX 1939), w: Boje polskie 1939-1945. Przewodnik encyklopedyczny, K. Komorowski (red.), Warszawa 2009, s. 134-137.
4. R. Dalecki, Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 roku, Rzeszów 1989; idem, Armia „Karpaty” w wojnie 1939 roku, Rzeszów 2009.
5. K. Pindel, Polska południowa w systemie obronnym Drugiej Rzeczypospolitej, Siedlce 2001.
6. W. Steblik, Armia „Kraków” 1939, Warszawa 1989.
7. W. Włodarkiewicz, Lwów 1939, Warszawa 2003.
8. B. Prugar-Ketling, Działania 11 Karpackiej Dywizji Piechoty. Wrzesień 1939 r. Cz. I, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1957 nr 3, s. 202-269.
9. B. Prugar-Ketling, Działania 11 Karpackiej Dywizji Piechoty. Wrzesień 1939 r. Cz. II, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1957 nr 4, s. 231-287.
10. W. Popiel, Na marginesie wspomnień gen. B. Prugara-Ketlinga Działania 11 KDP, „Wojskowy Przegląd Historyczny”1959, nr 2, s. 294-327.
11. Zbiory Specjalne Wojskowego Biura Badań Historycznych, obecnie w zasobie Centralnego Archiwum Wojskowego (dalej: ZSWBBH), sygn. II/3/105, J. Czech, Rozbicie pułku pancerno-zmotoryzowanego SS „Germania” przez 11 Karpacką Dywizję Piechoty WP w kampanii wrześniowej (referat).
12. L. Wyszczelski, Generał Kazimierz Sosnkowski, Warszawa 2010.
13. M. Pestkowska, Kazimierz Sosnkowski, Wrocław 1995.
14. J. Kirszak, Generał Kazimierz Sosnkowski 1885-1969, Warszawa 2012.
15. I. Wojewódzki, Kazimierz Sosnkowski podczas II wojny światowej. Książę czy Hamlet w mundurze?, Warszawa 2009.
16. Z. Prugar-Ketling, Generał Bronisław Prugar-Ketling we wspomnieniach syna, Warszawa 2006.
17. H. Lanz, Gebirgsjäger. Die 1. Gebirgsdivision 1939-1945, Bad Nauheim 1954.
18. O. Weidinger, Division „Das Reich”. Der Weg der 2 Panzer Division „Das Reich”. Die Geschichte der Stammdivision der Waffen SS, t. I, 1934-1939, Osnabrck 1967.
19. M. Kräutler, K. Springenschmid, Es war ein Edelweiß. Schicksal und Weg der Zweiten Gebirgsdivision, Grätz–Stuttgart 1962.
20. K. Sosnkowski, Cieniom września, Warszawa 1988.
21. B. Prugar-Ketling, Aby dochować wierności. Wspomnienia z działań 11. Karpackiej Dywizji Piechoty. Wrzesień 1939, Warszawa 1989.
22. W. Włodarkiewicz, Przedmoście rumuńskie 1939, Warszawa 2012, s. 62-63.
23. Centralne Archiwum Wojskowe (dalej: CAW), sygn. II/3/19, Mjr dypl. Jan Pawłowski, Relacja z kampanii 1939 r., 14.06.1946, k. 14.
24. M. Porwit, Komentarze do historii polskich działań obronnych 1939 roku, t. 3, Bitwy przebojowe i obrona bastionów, Warszawa 1983, s. 25.
25. ZSWBBH, sygn. II/2/302, Relacja kpt. dypl. J. Wollaka, oficera operacyjnego 38 DP rez., XI 1945, k. 8.
26. G. L. Mattson, SS-Das Reich. Historia 2. Dywizji SS 1939–1945, Warszawa 2008, s. 53-54.
27. CAW, sygn. II/3/19, Ppłk dypl. W. Popiel, Relacja z okresu kampanii wrześniowej 1939 r., Toruń 1946, k. 9.
28. CAW, sygn. II/3/19, Ppłk dypl. W. Popiel, Relacja z okresu kampanii wrześniowej 1939 r., Toruń 1946, k. 10-11.
29. R. Brykowski, 49 huculski pułk strzelców, Pruszków 1992, s. 34.
30. M. Wańkowicz, Wrzesień żagwiący, Warszawa 1990, s. 218.
31. ZSWBBH, sygn. II/2/168, Relacja mjr. S. Marka, dowódcy I batalionu 98 pp rez., 6.10.1960, k. 1-2.
32. ZSWBBH, sygn. II/2/497, Relacja por. Z. Masiulanisa, adiutanta dowódcy II batalionu 97 pp rez., 29 XI 1945 r., k. 2–3
33. A. Szmidt, Z Rokitna do Bratkowic, „Wrocławski Tygodnik Katolicki” 1968 nr 42, s. 6–7.
34. ZSWBBH, Kol. Aleks., T-312, r. 477, kl. 80670221-23, Rozkaz nr 20 14 Armii, Rzeszów, 19.09.1939 r.
35. A. Zawilski, Polskie fronty 1918–1945, Warszawa 1997, s. 69.
36. ZSWBBH, sygn. II/3/105, J. Czech, Rozbicie pułku pancerno-zmotoryzowanego SS „Germania” przez 11 Karpacką Dywizję Piechoty WP w kampanii wrześniowej 1939 r., k. 58.
37. CAW, sygn. II/3/19, Mjr dypl. Jan Pawłowski, Relacja z kampanii wrześniowej 1939 r., k. 14.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-4a0ce5ae-f57a-481f-8006-70fad10edff1