Krajobraz małych miast w województwie lubelskim. Część 1 – problemy kształtowania krajobrazu

• Autorzy: Bernat Sebastian , Flaga Małgorzata

Identyfikatory

DOI

10.30450/202002

Warianty tytułu

EN

Landscape of small towns in Lubelskie Province. Part 1 – problems of landscape shaping

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest przedstawienie problemów kształtowania krajobrazów małych miast na przykładzie województwa lubelskiego. Na podstawie literatury opisano cechy charakterystyczne krajobrazu małego miasta. Następnie przeprowadzono badania sondażowe z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety skierowanego pocztą elektroniczną do władz 28 małych miast woj. lubelskiego. Na podstawie odpowiedzi przesłanych z 22 miast rozpoznano w jaki sposób samorządy badanych miast dbają o przestrzeń publiczną i krajobraz. Dodatkowo w badaniu poruszono kwestie jakości życia w mieście, rewitalizacji, pokrycia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, atutów miasta, problemów i planów rozwojowych miasta oraz sieci Cittaslow. Uzupełnieniem ankiety był wywiad swobodny oraz obserwacje terenowe. W przypadku Rejowca Fabrycznego, stanowiącego jedyne miasto w województwie należące do sieci Cittaslow, sprawdzono korzyści z przynależności do sieci, zaś dla pozostałych preferencje w zakresie wstąpienia do sieci. Przeprowadzone badania wykazały, że władze lokalne większości małych miast woj. lubelskiego wykazują dbałość o przestrzeń publiczną i krajobraz. Jednak nie wykorzystują wszystkich możliwości kształtowania i ochrony krajobrazu, zwłaszcza tych, które związane są z instrumentami planowania przestrzennego.

EN

The goal of this paper is to present the problems involved in shaping the landscape of towns using the example of Lubelskie Province. The distinguishing features of a small town landscape were described based on the literature. Surveys were then conducted by sending questionnaires via email to the authorities of 28 small towns in Lubelskie Province. The submitted responses from 22 towns were used to examine how the local governments in the towns under study were taking care of their public space and the landscape. In addition, the survey touched on the quality of life in towns, revitalisation, coverage of local spatial development plans, the towns’ strengths, problems and development plans and membership in the Cittaslow network. The questionnaire was complemented with a free interview and field observations. In addition, the advantages of membership in the Cittaslow network in the case of Rejowiec Fabryczny (the only town in Lubelskie Province belonging to the Cittaslow network), and preferences concerning joining Cittaslow in the case of the other towns, were examined. This questionnaire survey shows that the local governments in most of the small towns in Lubelskie Province take care of their public space and the landscape. However, they do not use all of the opportunities available for shaping and protecting the landscape, particularly those related to spatial planning instruments.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz; małe miasto; Cittaslow; województwo lubelskie

EN

landscape; small town; Cittaslow; Lubelskie Province

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 43 (1)
• Strony: 31--50
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., ryc., map., tab., wykr.

Twórcy

autor

Bernat Sebastian

• Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland, Faculty of Earth Sciences and Spatial Management

autor

Flaga Małgorzata

• Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland, Faculty of Earth Sciences and Spatial Management

Bibliografia

• Ada E., Yener D., 2017: Evaluation of Cittaslow -Slow City Association within the Conservation of Landscape Potential. Inonu University Journal of Art and Design, 7, 16: 66-78.
• Badanie na temat kształtowania krajobrazu i estetyki przestrzeni publicznych w gminach. Raport z badania, ASM Centrum Badań i Analiz Rynku. Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki 2018, http://niaiu.pl/badania/
• Bernat S., 2016: Dobre praktyki krajobrazowe na przykładzie wybranych konkursów europejskich i ogólnopolskich. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, 34: 165-184.
• Bernat S., 2019: Budżet obywatelski jako narzędzie kształtowania krajobrazu na przykładzie miast uzdrowiskowych. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego 41 (1): 25-42 DOI 10.30450/201902.
• Blazy R., 2016: Zagadnienia przestrzenne a postulaty i idee ruchu miast Cittaslow, Space – Society – Economy, 17: Tendencje w rozwoju gospodarczym i przestrzennym małych miast w Polsce: 7-28.
• Dams-Lepiarz M., 2003: Małe miasta w sieci osadniczej województwa lubelskiego w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Annales UMCS sec. B, vol.LVIII, 7: 157-172.
• Dmytrenko A., Kuzmenko T., Kobylarczyk J., Paprzyca K., 2019: The problems of small towns in Ukraine and Poland. Technical Transactions 10/2019. Architecture and Urban Planning: 73-88.
• Europejska Konwencja Krajobrazowa, 2000 (Dz.U. z dnia 29 stycznia 2006 r., nr 14, poz. 98)
• Flaga M., 2018: Model przemian demograficznych w regionach wyludniających się Polski, na przykładzie województwa lubelskiego. Wyd. UMCS Lublin.
• Gehl J., 2009: Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych. Wydawnictwo RAM, Kraków.
• Gzell S., 1996: Fenomen małomiejskości. Akapit-DTP Warszawa.
• Heffner K., Solga B., 2000: Lokalne centra rozwoju obszarów wiejskich – znaczenie i powiązania małych miast, Studia Obszarów Wiejskich, 11: 25-38.
• Honore C., 2004: In praise of slowness. Harper Collins San Francisco.
• Jażdżewska I., 2007: Rola małych miast w miejskiej sieci osadniczej Polski [in:] Podstawy i perspektywy rozwoju małych miast (ed.): E. Rydz., Akademia Pomorska w Słupsku: 31-46.
• Jażdżewska I., 2008: Przemiany miejskiej sieci osadniczej w Polsce w świetle metod matematycznych. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego Łódź.
• Lörzing H., 2001: The Nature of Landscape: A Personal Quest. 010 Publishers, Rotterdam.
• Mania W., 2008: Współczesne transformacje i zagrożenia krajobrazów małych miast [in:] Zarządzanie krajobrazem kulturowym (eds): U. Myga -Piątek, K. Pawłowska. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego PTG nr 10. Komisja Krajobrazu Kulturowego PTG, Sosnowiec: 87-95.
• Mazur-Belzyt K., 2016: Równoważenie rozwoju małego miasta w XXI w. – ujęcie teoretyczne. Studia Miejskie, 22: 23-34.
• Międzynarodowy Statut Miast „Cittaslow”, 2014 https://cittaslowpolska.pl/images/PDF/miedzynarodowy_statut_cittaslow.pdf
• Park E., Kim S., 2016: The Potential of Cittaslow for Sustainable Tourism Development: Enhancing Local Community’s Empowerment. Tourism Planning & Development 13 (3): 351-369.
• Rekomendacja w sprawie historycznego krajobrazu miejskiego, 2011, http://www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Rekomendacje/rekomenkrajobraz.pdf
• Raport NIK „Kształtowanie krajobrazu i przestrzeni publicznej w miastach”, 2017, https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-ksztaltowaniukrajobrazu-i-przestrzeni-publicznej.html.
• Schiffers B., 2006: Private property in shrinking cities – a challenge for planning tools [in:] UECB 2006, 3rd International Conference on Urban Ecology in Berlin, 15/16 September 2006 – Proceedings: 53-55.
• Strzelecka E., 2018: Network Model of Revitalization in the Cittaslow Cities of the Warmińsko-Mazurskie Voivodship. Barometr Regionalny 3(53): 53-62.
• Sykała Ł., 2019: Główne wyzwania rozwojowe polskich miast-elementy diagnozy [in:] Raport roboczy grupy eksperckiej kongresu polityki miejskiej ds. Nowej Krajowej Polityki Miejskiej (ed.) K. Janas: 19-25.
• Szymańska D., Grzelak Kostulska E., 2005a: Problematyka małych miast w Polsce w świetle literatury [in:] Problemy rozwoju małych miast w wymiarze lokalnym i regionalnym (eds): K. Heffner, T. Marszał, Biuletyn KPZK PAN, 220: 21-38. http://repozytorium.umk.pl/handle/item/538.
• Szymańska D., Grzelak Kostulska E., 2005b: Małe miasta w Polsce: zmiany ludnościowe i funkcjonalne w drugiej połowie XX w. [in:] Małe miasta a rozwój lokalny i regionalny (ed.): K. Heffner. Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej, Katowice, 2005: 59-90. http://repozytorium.umk.pl/handle/item/545
• Twardzik M., 2017: Wyzwania rozwojowe dla małych miast w Polsce – przegląd wybranych koncepcji, Studia Ekonomiczne 327: 65-77.
• Ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu. Dz.U. 2015 poz. 774
• Wejchert K., 1984: Elementy kompozycji urbanistycznej. Arkady Warszawa.
• Wylie J., 2007, Landscape. Routledge, Abingdon-New York.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).