Relief perspektywiczny w technice projektowej elewacji nowożytnych. Czas renesansu

Ludwig, B.

doi:10.5277/arc180104

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Relief perspektywiczny w technice projektowej elewacji nowożytnych. Czas renesansu

Autorzy

Ludwig B.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.5277/arc180104

Warianty tytułu

Illusionistic relief as a design technique in the modern facades. Time of Renaissance

Języki publikacji

PL EN

Abstrakty

Artykuł prezentuje wykorzystanie w projektach architektonicznych czasu renesansu technik zapożyczonych z rzeźby – od reliefu niskiego do wysokiej płaskorzeźby. Pojęcie reliefu architektonicznego (rilievo architettonico) jako metody artykulacji elewacji wprowadził do krytyki architektury Giulio Carlo Argan. Rozważając genezę terminu relief, sposób stosowania tej techniki w płaskorzeźbie renesansowej i barokowej oraz zestawiając z przemianami form architektonicznych na elewacjach budynków w czasach nowożytnych, można pokusić się o stwierdzenie, że właśnie ewolucję swoistej techniki reliefu w komponowaniu detalu architektonicznego na ścianach budynków trzeba uznać za podstawę wielu przemian architektury w tym okresie. Analizując dzieła architektury renesansowej pod kątem tej metody, można wskazać podstawowe momenty zmian, które są w większości przypadków zbieżne z przełomowymi okresami w historii architektury. W tekście starano się wykazać adekwatność takiej formy krytyki architektonicznej do opisu osiągnięć architektury nowożytnej.

The article presents the use of techniques borrowed from sculpture of the Renaissance time – bas- to high-relief in architectural projects. The concept of the “architectural relief” (rilievo architettonico) as a method of articulating the facade was introduced by Giulio Carlo Argan to the critique of architecture. Considering the origins of the term relief, the use of this technique in the Renaissance and Baroque and comparing it to the changes in architectural forms in the facades of buildings in the modern ages, we may conclude, that the evolution of specific relief techniques in composing the architectural detail on the walls of the buildings can be considered as the basis for many of the changes in the architecture of that time. By analyzing the works of the Renaissance which used this method for architecture we can indicate the basic moments of changes, which in most cases coincide with the crucial periods in the history of architecture. In the text it was endeavoured to demonstrate the adequacy of such a form of architectural criticism to describe the achievements of the modern architecture.

Słowa kluczowe

architektura nowożytna perspektywa renesans technika projektowa

modern architecture perspective Renaissance design technique

Wydawca

Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej

Czasopismo

Architectus

Rocznik

2018

Tom

Nr 1 (53)

Strony

61--76

Opis fizyczny

Bibliogr. 30 poz., il.

Twórcy

autor

Ludwig B.

Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej/Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology

Bibliografia

[1] Gioseffi D., Perspective, [w:] Encyclopedia of World Art, t. 11, McGraw-Hill, New York 1966, 183-215.
[2] Desargues G., Bosse A., Maniere Vniverselle De Mr. Desargues pour praticquer la Perspective par petit pied Comme le Geometral, Paris 1647.
[3] Hildebrand A. von, Das Problem der Form in der bildenden Kunst, Heitz, Strasbourg 1893, 96, http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/hildebrand1893/0102/text_ocr [accessed: 20.03.2017].
[4] Payne A., The Sculptor-Architect’s Drawing and Exchanges Between the Arts, [w:] M. Cole (ed.), Donatello, Michelangelo, Cellini. Sculptors’ Drawings from Renaissance Italy, Isabella Gardner Museum, Boston 2014, 57-73, http://scholar.harvard.edu/files/apayne/files/sculptors_architects_drawings.pdf [accessed: 20.06.2016].
[5] Argan G.C., Studi e note, dal Bramante al Canova, M. Bulzoni, Roma 1970.
[6] Argan G.C., Storia dell’arte italiana, v. 2, Sansoni, Firenze 1971.
[7] Argan G.C., Contardi B., Da Giotto a Leonardo, Sansoni, Firenze 1981.
[8] Argan G.C., Filippo Brunelleschi, BMM, Milano 1955.
[9] Costantini V., Storia dell’arte italiana: Dal Seicento alla contemporaneità, Ceschina, Milano 1945.
[10] Gioseffi D., Andrea Palladio, Ibiskos Editrice Risolo, Empoli 2008.
[11] Lotz W., Architecture in Italy, 1500-1600, The Yale University Press, Pelican History of Art, Yale 1975.
[12] Michelangelo e il linguaggio dei disegni di architettura, G. Maurer, A. Nova (ed.), Marsilio Editori, Venezia 2012.
[13] Portoghesi P., Angelo della, storia, Teoria e linguaggi dell’architettura, Laterca, Roma-Bari 1982.
[14] Tea E., Albizzati C., Bassorilievo, [w:] Enciclopedia Italiana di scienze, lettere ed arti, Vol. 5, Instituto dell’Enciclopedia Italiana, Roma 1930, http://www.treccani.it/enciclopedia/bassorilievo_(Enciclopedia-Italiana) [accessed: 20.11.2016].
[15] Vasari G., Le vite de’ più eccellenti architetti, pittori, et scultori italiani, da Cimabue insino a’ tempi nostri. Nell’edizione per i tipi di Lorenzo Torrentino, Firenze 1550, http://www.classicistranieri.com/liberliber/Vasari,%20Giorgio/le_vit_p.pdf [accessed: 20.03.2017].
[16] Lomazzo G.P., Trattato dell’arte della pittura scultura ed architettura, Dell’arte di fare figure di tutto e di mezzo rilievo, Roma 1844.
[17] Murray P., Archittetura del Rinascimento, Electa Editrice, Venezia 1971.
[18] Leon_Battista_Alberti, https://it.wikipedia.org/wiki/Leon_Battista_Alberti [accessed: 20.03.2017].
[19] De Vecchi P., Cerchiari A., Arte nel tempo, Roma Bompiani 1991, v. 2, s. 75, [za:] Palazzo_Rucellai, https://it.wikipedia.org/wiki/Palazzo_Rucellai [accessed: 20.03.2017].
[20] Pozetti P., Leon Battista Alberti, Florentiae 1789.
[21] Serlio S., Scamozzi G.D., Tutte l’opere d’archittetura, et prospetiua, Venetia 1619, https://archive.org/stream/tutteloperedarch00serl#page/n397/mode/2up [accessed: 20.03.2017].
[22] Camerota F., Architettura dipinta, [w:] Nel segno di Masaccio: l’invenzione della prospettiva, F. Camerota (ed.), Istituto e Museo di Scienze, Firenze 2001, 148.
[23] Fano G., Correzioni ed illusioni ottiche in architettura, Dedalo libri, Bari 1979.
[24] Fontana V., Bramante e Venezia, http://www.academia.edu/27490037/Bramante_e_Venezia.pdf [accessed: 20.03.2017].
[25] Goy R.J., Building Renaissance Venice: Patrons, Architects and Builders, C. 1430-1500, Yale University Press, New Haeven–London–Yale 2006.
[26] Sheard W.S., Bramante e il Lombardo: ipotesi su una connessione in Venezia e Milano, Electa Editrice, Milano 1984.
[27] Foote J., Extracting desire, [w:] M. Mindrup, The Material Imagination: Reveries on Architecture and Matter, Routledge, 2015, 31.
[28] Andrea Palladio, ricostruzione del teatro romano di Verona, passeggiata, http://www.stilearte.it/wp-content/uploads/2014/12/4palladio.jpg [accessed: 5.03.2017].
[29] Serlio S., l Terzo Libro Di Sabastiano Serlio Bolognese, Nel Qval Si Figvrano, E Descrivono Le Antiqvita Di Roma, E Le Altre Che Sono In Italia, E Fvori De Italia, Venetia 1544, http://digi.ub.uni-heidelberg.de/diglit/serlio1544 [accessed: 20.11.2016].
[30] Maltese C., Storia dell’arte italiana 1785-1943, Einaudi, Torino 1960.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-49a217e9-bd4c-4367-86e9-bfabd3085371