Walory antropogeniczne terenów pogórniczych a rozwój regionów

• Autorzy: Pietrzyk-Sokulska E.

Warianty tytułu

EN

Anthropogenic values of post-mining areas to question development of regions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Nasilająca się antropopresja na środowisko powoduje zmniejszanie jego zasobów i obniżanie walorów, co skutkuje spadkiem atrakcyjności, a tym samym pogorszeniem komfortu życia mieszkańców i recesją gospodarczą regionów. Odpowiedzialne za to jest w niektórych regionach Polski, zwłaszcza o wysokich walorach środowiska przyrodniczego m.in. górnictwo odkrywkowe kopalin, o wielowiekowej tradycji. Po zakończeniu działalności pozostawia ono tzw. nieużytki pogórnicze pozbawione czasowo funkcji użytkowej. Tymczasem dysponują one pewnym potencjałem walorów środowiska, które dzięki zabiegom adaptacyjnym pozwoliłyby nadać im nowe funkcje zgodnie z potrzebami społecznymi, realne ekonomicznie i harmonijnie wpisane w otoczenie. W ten sposób tereny te miałyby wpływ na rozwój gospodarczy regionów i wzrost ich atrakcyjności środowiskowej i inwestycyjnej. W artykule analizami objęto Wyżynę Krakowsko-Częstochowską, jako region cenny przyrodniczo, z wieloma opuszczonymi terenami pogórniczymi.

EN

Increasing anthropogenic impact on the environment results in the decrease of its quality and resources. As a consequence, it contributes to the declining attractiveness of the region, economic recession and finally-deterioration of local living standards. Surface mining of historical tradition is the main source of this process in many Polish regions of high nature value. As the mining operation ceases a large post-mining wasteland usually appears. Nevertheless, the potential of its natural amenities still exists and if used properly, it may restore its functions in a way which meets social needs, being both economical and friendly to the environment. Thereby, post-mining areas might contribute to the economic development of the region as well as increase investment activity and natural attractiveness. The Krakow-Czestochowa Upland, which is a region of high nature value and hosts many post-mining areas, was chosen for the study.

Słowa kluczowe

PL

tereny pogórnicze; walory antropogeniczne; rozwój; Wyżyna Krakowsko-Częstochowska

EN

post-mining areas; anthropogenic values; development of regions; Kraków-Częstochowa Upland

• Wydawca: Komisja Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Czasopismo: Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 26
• Strony: 27--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., ryc., tab., fot.

Twórcy

autor

Pietrzyk-Sokulska E.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków, Polska

Bibliografia

• Bilans zasobów złóż kopalin i wód podziemnych w Polsce, stan na 31.12. 2013 r. – Wyd. PIG-PIB, Warszawa 2014 r.
• Bogdanowski J., Chwastek J., 2003: Wpływ eksploatacji odkrywkowej na środowisko oraz możliwości jego ograniczenia. Aura nr 7, Kraków: 7-8.
• Chwastek J., Janusz W., 1992: Kamieniołom – „rana” w krajobrazie czy zabytek przyrody nieożywionej. Zesz. Nauk. AGH. Górnictwo z. 16, Kraków: 135-143.
• Helwig Z., 1968: Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę wykwalifikowanych kadr. Przegl. Statyst. Nr 4, r. XV, z. 4 Warszawa: 307-327.
• Nieć M., Salamon E., Kawulak M., 2003: Poeksploatacyjny krajobraz górniczy [w:] Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. Kraków 10-12 grudnia: 195-207.
• Norcliffe G. B., 1986: Statystyka dla geografów. Wprowadzenie. PWN. Warszawa: 219 s.
• Nowak E., 1990: Metody taksonomiczne w klasyfikacji obiektów społeczno-gospodarczych. PWE, Warszawa: 202 s.
• Pietrzyk-Sokulska E., 2005: Kryteria i kierunki adaptacji terenów po eksploatacji surowców skalnych. Studium dla wybranych obszarów Polski. Studia Rozprawy Monografie nr 131. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków: 171 s.
• Pietrzyk-Sokulska E., (red. nauk.), 2008: Tereny pogórnicze szansą rozwoju obszarów ich występowania – studium na przykładzie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Wyd. IGSMiE PAN: 190 s.
• Słownik wyrazów obcych 1961: PWN, Warszawa: 720 s.