Niepewność pomiarów współrzędnościowych

• Autorzy: Płowucha W.

Warianty tytułu

EN

Uncertainty of coordinate measurements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono problematykę wyznaczania niepewności pomiarów współrzędnościowych. Przedstawiono ogólne problemy związane z szacowaniem niepewności. Omówiono stan prac normalizacyjnych i zwrócono uwagę na fakt, że niepewność pomiaru różnych charakterystyk geometrycznych jest różna. Omówiono koncepcję metody opracowanej w ATH. Jako przykłady oceny niepewności pomiaru odchyłki współosiowości i prostoliniowości pokazano modele pomiaru, czyli związki mierzonej odchyłki z błędami wskazań maszyny pomiarowej oraz odpowiednie budżety niepewności.

EN

The paper presents the aspects of the evaluation of coordinate measurements uncertainty. General issues concerned with the uncertainty evaluation are presented. The standardisation works are discussed and the attention is brought to the fact the uncertainty of the measurement of different geometrical characteristics is different. The concept of a method developed at ATH is described. For the examples of uncertainty evaluation of coaxial and straightness deviation measurement, the measurement models, i.e. the connection of the measured deviation with the indication errors of the measuring machine and appropriate uncertainty budgets, are shown.

Słowa kluczowe

PL

współrzędnościowa technika pomiarowa; niepewność pomiaru; budżet niepewności

EN

coordinate measuring technique; measurement uncertainty; uncertainty budget

• Wydawca: ELAMED Media Group
• Czasopismo: Stal, Metale & Nowe Technologie
• Rocznik: 2017
• Tom: nr 3-4
• Strony: 30--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Płowucha W.

• Laboratorium Metrologii, Akademia Techniczno-Humanistyczna W Bielsku-Białej

Bibliografia

• 1. Wyrażanie niepewności pomiaru. Przewodnik. Warszawa 1999.
• 2. PN-EN ISO 14253-1:2014-02 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Kontrola wyrobów i wyposażenia pomiarowego za pomocą pomiarów. Część 1: Reguły orzekania zgodności lub niezgodności ze specyfikacją.
• 3. PN-EN ISO 14253-2:2011 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Kontrola wyrobów i wyposażenia pomiarowego za pomocą pomiarów. Część 2: Wytyczne szacowania niepewności pomiarów w GPS przy wzorcowaniu wyposażenia pomiarowego i sprawdzaniu wyrobów.
• 4. EA-4/02 M:2013 Wyrażanie niepewności pomiaru przy wzorcowaniu. European co-operation for Accreditation.
• 5. Ratajczyk E., Woźniak A.: Współrzędnościowe systemy pomiarowe. Warszawa 2016.
• 6. PN-EN ISO 15530-3:2011 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Współrzędnościowe maszyny pomiarowe (CMM): Metoda wyznaczania niepewności pomiaru. Część 3: Zastosowanie przedmiotów wzorcowych i wzorców.
• 7. ISO/TS 15530-4:2008 Geometrical Product Specifications (GPS). Coordinate measuring machines (CMM): Technique for determining the uncertainty of measurement. Part 4: Evaluating task-specific measurement uncertainty using simulation.
• 8. Sładek J.: Dokładność pomiarów współrzędnościowych. Kraków 2011.
• 9. Jakubiec W., Płowucha W.: Niepewność pomiarów współrzędnościowych. Zastosowanie przedmiotu wzorcowego. STAL Metale & Nowe Technologie”, 7-8/2014, s. 16-21.
• 10. Jakubiec W., Płowucha W.: Wyznaczanie niepewności pomiarów współrzędnościowych. Cz. 2: Oprogramowanie EMU. „Mechanik”, 7/2012, s. 580-582.
• 11. 1VDI/VDE 2617: Part 11 Accuracy of coordinate measuring machines. Characteristics and their checking. Determination of the uncertainty of measurement for coordinate measuring machines using uncertainty budgets.
• 12. Autor korzystał również z materiałów firmy Eumetron.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).