Fałszywe banknoty orężem w konflikcie zbrojnym (na przykładzie rosyjskiej kampanii Napoleona i operacji Bernhard)

• Autorzy: Goliński T.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W wielu konfliktach zbrojnych wykorzystywano fałszowanie waluty wroga, mając na względzie istotne korzyści w postaci taniego finansowania własnych działań wojennych oraz destabilizacji gospodarki przeciwnika poprzez podważenie zaufania do emitowanych przez niego środków płatniczych. Można tego typu działania postrzegać też w szerszym kontekście – jako godzenie w bezpieczeństwo ekonomiczne będące rodzajem bezpieczeństwa narodowego. Niniejszy artykuł przedstawia bardziej szczegółowo dwa ogólnie znane przypadki zorganizowanego, masowego fałszowania pieniędzy, które miały miejsce w trakcie rosyjskiej kampanii Napoleona i II wojny światowej.

EN

In many armed conflicts, counterfeiting of enemy’s currency was used to obtain substantial benefits – in the form of cheap financing for own warfare activities and destabilisation of adversary’s economy by discrediting it’s legal payment tender. One can also see such operation in broader context – as detrimentally affecting economic security which is a kind of national security. This article describes in more detail two generally known cases of organised, mass money forgery, which took place during Napoleon Bonaparte’s Russian Campaign and World War II.

Słowa kluczowe

PL

bezpieczeństwo ekonomiczne; walka ekonomiczna; fałszerstwo pieniędzy; rosyjska kampania Napoleona; II wojna światowa

EN

economic security; economic warfare; money counterfeiting; Napoleon Bonaparte’s Russian Campaign; World War II

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 1-2
• Strony: 125--139
• Opis fizyczny: Bibnliogr. 17 poz., rys.

Twórcy

autor

Goliński T.

• Doktorant Wydziału Bezpieczeństwa Narodowego Akademii Sztuki Wojennej

Bibliografia

• 1. Allen L., The Encyclopedia of Money, Wyd. ABC-Clio, LLC, Santa Barbara 2009.
• 2. Баюра А., Наполеоновские выпуски фальшивых российских ассигнаций, Банкаўскі веснік, ЛІПЕНЬ 2012.
• 3. Kitler W., Bezpieczeństwo narodowe RP. Podstawowe kategorie. Uwarunkowania. System, Wyd. AON, Warszawa 2011.
• 4. Kosanowski P., Rubel siestroriecki – emisja najwyższej wagi, Gdańskie Zeszyty Numizmatyczne Nr 117, Polskie Towarzystwo Numizmatyczne Oddział w Gdańsku, 2013.
• 5. Marnei L.P., The Finances of the Russian Empire in the Period of the Patriotic War of 1812 and of the Foreign Campaigns of the Russian Army, [w:] J.M. Hartley, P. Keenan, D. Lieven, Russia and the Napoleonic Wars, Palgrave MacMillan, New York 2015.
• Źródła internetowe
• 1. Altig D.E., Why Is Stable Money Such a Big Deal?, Economic Commentary 1.05.2002, Federal Reserve Bank of Cleveland, https://www.clevelandfed.org/en/newsroom-andevents/publications/economic-commentary/economic-commentary-archives/2002-economic-commentaries/ec-20020501-why-is-stable-money-such-a-big-deal.aspx [dostęp: 20.04.2016].
• 2. Berg S., Nazi forged bank notes hit sterling confidence, MI5 files show, transkrypcja programu BBC Radio 4 z 17.02.2012, http://www.bbc.com/news/uk-17070943 [dostęp: 20.03.2016].
• 3. Boeykens C., A Nazi Counterfeit in the National Bank, National Bank of Belgium, 2007, http://www.nbbmuseum.be/en/2007/11/a-nazi-counterfeit.htm [dostęp: 24.042016].
• 4. Dunley R., Bombing with bank notes, artykuł z 15.02.2016 zamieszczony na oficjalnym blogu The National Archives – Narodowego Archiwum Wielkiej Brytanii, http://blog. nationalarchives.gov.uk/blog/bombing-bank-notes/ [dostęp: 26.04.2016].
• 5. Heinl R. Jr., The Dictionary of Military and Naval Quotations, Naval Institute Press, 2013.
• 6. Inwazja na Rosję (1812) – artykuł w polskiej WIKIPEDII – https://pl.wikipedia.org/wiki/Inwazja_na_Rosj%C4%99_(1812) [dostęp: 23.04.2016].
• 7. Nazis Try To Raise Fortune from Seabed, The Canberra Times 27.09.1963, s.7, http://trove.nla.gov.au/newspaper/article/104268771 [dostęp: 24.04.2016].
• 8. Reid E., Supplementary report of payment of German agents by Bank of England Notes, B.1.B, 1.8.45, [w:] Report on the operation of B1B (Sir Edward Reid) in connection with financial and currency during the war 1939-1945, POLF50-24-44-28/V1, Catalogue Reference: Kv/4/465, The National Archives.
• 9. Ruble Asygnacyjne – artykuł w angielskiej WIKIPEDII – https://en.wikipedia.org/wiki/Assignation_ruble [dostęp: 23.04.2016].
• 10. Telzrow M.E., Nazi counterfeiters, artykuł w New American z 17.08.2008, http://www.thenewamerican.com/culture/history/item/4648-nazi-counterfeiters [dostęp:26.04.2016].
• 11. Turraoin S., Operation Bernhard. Nazi Counterfeiting Operations, artykuł ze strony internetowej http://www.sibealturraoin.ie/Writing/designresearch/Operation_Bernhard_and_Nazi_Forgery.pdf [dostęp: 24.04.2016].
• 12. Whitehead T., MI5 files: Nazi plot to destroy British currency with forgeries, The Telegraph, 17.02.2012, http://www.telegraph.co.uk/news/uknews/defence/9086628/MI5-files-Nazi-plot-to-destroy-British-currency-with-forgeries.html [dostęp: 24.04.2016].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).