Diatermia chirurgiczna – pierwotne źródło narażenia pracowników ochrony zdrowia na pole elektromagnetyczne

• Autorzy: Karpowicz Jolanta , Zradziński Patryk , Gryz Krzysztof

Warianty tytułu

EN

Surgical diathermy – primary source of health care workers’ exposure to electromagnetic fields

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Charakterystyka elektromagnetycznych zagrożeń dotyczących pracowników ochrony zdrowia podczas zabiegów z użyciem diatermii chirurgicznych (DCH) jest uzależniona od wyposażenia technicznego i konfiguracji przestrzennej sali operacyjnej (lub zabiegowej) oraz organizacji pracy zespołu zabiegowego – determinowanych stanem zdrowia pacjenta, ale również wiedzą i umiejętnościami pracowników organizujących lub przeprowadzających zabiegi. W artykule przeanalizowano wybrane aspekty tego problemu w kontekście wymagań prawa pracy dotyczących oceny pola elektromagnetycznego (pola-EM) w otoczeniu DCH i jego oddziaływania na pracowników. Wykorzystano wyniki badań laboratoryjnych oraz in situ w placówkach ochrony zdrowia, które wykazały możliwość bardzo silnego narażenia pracowników przebywających w pobliżu kabli i elektrod zabiegowych DCH. Zaobserwowano również znaczące zróżnicowanie poziomu pola-EM emitowanego przez DCH użytkowane w różnych trybach pracy, a także znaczące zróżnicowanie trybów pracy urządzeń wykorzystywanych w poszczególnych placówkach podczas podobnych zabiegów. Sugeruje to możliwość wykorzystania do poszczególnych rodzajów zabiegów DCH o zróżnicowanych parametrach pracy, optymalizowanych celem obniżenia poziomu narażenia na pole-EM zarówno chirurgów, jak i pozostałych członków zespołów zabiegowych. Dotychczas taką optymalizację uwzględniano w niewielkim stopniu w programach stosowania środków ochronnych (ochrony zbiorowej) przed zagrożeniami elektromagnetycznymi.

EN

The characteristics of electromagnetic hazards concerning health care workers during procedures with the use of surgical diathermy (DCH) depends on the technical equipment and spatial configuration of the surgical chamber (or treatment room) and the organization of the work of the treatment team – determined by the patient’s health condition, as well as the knowledge and skills of the staff organizing or carrying out treatments. The article analyzes selected aspects of this problem in the context of labor law requirements regarding the assessment of the electromagnetic field (EMF) near DCH and its impact on workers. The results of studies in laboratory and in situ in health care centers were used, which showed the possibility of very strong exposure of workers present in the vicinity of DCH treatment cables and electrodes. There was also a significant variation in the EMF level emitted by DCHs used in different operating modes, as well as a significant variation in the operating modes of devices used in particular medical centers during similar treatments. This suggests possible use in each type of treatment DCH operating at various settings optimized to reduce the EMF exposure of both surgeons and other treatment team members. So far, such optimization to a small extent was taken into account within the programs of applying protective measures (collective protection) against electromagnetic hazards.

Słowa kluczowe

PL

diatermia chirurgiczna; pole elektromagnetyczne; ekspozycja; bezpieczeństwo i higiena pracy; inżynieria środowiska; inżynieria biomedyczna

EN

surgical diathermy; electromagnetic field; exposure; occupational health and safety; environmental engineering; biomedical engineering

• Wydawca: Indygo Zahir Media
• Czasopismo: Inżynier i Fizyk Medyczny
• Rocznik: 2021
• Tom: Vol. 10, nr 3
• Strony: 253--258
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Karpowicz Jolanta

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP-PIB), ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

autor

Zradziński Patryk

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP-PIB), ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

autor

Gryz Krzysztof

• Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy (CIOP-PIB), ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

Bibliografia

• 1. J. Karpowicz: Environmental and Safety Aspects of the use of EMF in Medical Environment, [in:] M. Markov (red.): Electromagnetic Fields in Biology and Medicine, CRC Pres-Taylor & Francis Group, Rozdział 21, 2015, 341-362.
• 2. M. De Marco, S. Magi: Evaluation of Stray Radiofrequency Radiation Emitted by Electrosurgical Devices, Phys. Med. Biol., 51, 2006, 3347-3358.
• 3. K. Gryz, J. Karpowicz: Zagrożenia elektromagnetyczne przy elektrochirurgii – ocena ekspozycji pracowników na pole elektromagnetyczne i prądy indukowane w organizmie, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 57(2), 2006, 165-175.
• 4. K. Gryz, J. Karpowicz, P. Zradziński: Pola elektromagnetyczne przy urządzeniach elektrochirurgicznych – ocena ryzyka zawodowego, Bezpieczeństwo Pracy: Nauka i Praktyka, 5, 2008, 16-21.
• 5. J. Karpowicz, K. Gryz, W. Leszko, P. Zradziński: Zobiektywizowana ocena narażenia chirurgów na radiofalowe pole elektromagnetyczne – w kontekście czasu narażenia oraz polskich i znowelizowanych międzynarodowych wymagań dotyczących ochrony pracowników, Medycyna Pracy, 64(4), 2013, 487-501, doi.org/10.13075/mp.5893.2013.0044.
• 6. J. Karpowicz, K. Gryz, W. Leszko, P. Zradziński: Profilaktyka zagrożeń elektromagnetycznych podczas korzystania z diatermii chirurgicznych, Inżynier i Fizyk Medyczny, 2(5), 2013, 269-274.
• 7. J. Karpowicz, P. Zradziński, K. Gryz: Elektromagnetyczne aspekty użytkowania diatermii chirurgicznych – pilotowe badania modelowe ekspozycji pracowników, Inżynier i Fizyk Medyczny, 6(9), 2020, 445-455.
• 8. M. Radczuk, J. Kasprzak, R. Nowak: Badania nad narażeniem na pole elektromagnetyczne pochodzące od diatermii chirurgicznych pracujących na blokach operacyjnych, Hygeia Public Health, 48(4), 2013, 545-552.
• 9. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 czerwca 2016 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na pola elektromagnetyczne, DzU 2018, poz. 331.
• 10. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Załącznik 2. Część E: Pole elektromagnetyczne, DzU 2018, poz. 1286.
• 11. J. Karpowicz, K. Gryz: Pole elektromagnetyczne, [w:] M. Pośniak, J. Skowroń (red.): Czynniki szkodliwe w środowisku pracy – wartości dopuszczalne, Warszawa, CIOP-PIB, 2020, 213-237.