Metale ziem rzadkich : otrzymywanie i odzysk z materiałów odpadowych

• Autorzy: Saternus M. , Willner J. , Fornalczyk A. , Lisińska M.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2017.7.30

Warianty tytułu

EN

Rare earth metals : production and recovery from waste materials

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Metale ziem rzadkich zyskują coraz większe znaczenie we współczesnym świecie. Stosowane są do produkcji magnesów, laserów, szkła, luminoforów. Lampy LED, komputery czy telewizory to urządzenia, które bez tych metali nie mogłyby istnieć. Przedstawiono podstawowe zastosowanie metali ziem rzadkich. Podano ceny ich tlenków w latach 1995-2016 oraz wielkość ich produkcji. Przedstawiono metody produkcji tych metali z rud oraz ich alternatywne otrzymywanie poprzez recykling materiałów odpadowych, takich jak magnesy, fosfory czy akumulatory NiMH. W podsumowaniu podano prognozę zużycia metali ziem rzadkich.

EN

A review with 55 refs.

Słowa kluczowe

PL

ziemie rzadkie; metale rzadkie; odzysk metali; materiały odpadowe

EN

rare earths; rare metals; metal recovery; waste materials

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 96, nr 7
• Strony: 1595--1599
• Opis fizyczny: Bibliogr. 55 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Saternus M.

• Instytut Technologii Metali, Wydział Inżynierii Materiałowej i Metalurgii, Politechnika Śląska, ul. Krasińskiego 8, 40-018 Katowice

autor

Willner J.

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Fornalczyk A.

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Lisińska M.

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• [1] J. Emsley, Nature`s building blocks, Oxford University Press, New York 2001.
• [2] M. Saternus, A. Fornalczyk, Chemistry for every students, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2013.
• [3] W. Brzyska, Lantanowce i aktynowce, WNT, Warszawa 1996.
• [4] J. Całus Moszko, B. Białecka B, Res. Rep. Mining Environ. 2010, nr 4, 61.
• [5] http://www.parliment.uk/documents/post/postpn368rare_earth_metals. pdf, dostęp 20 lutego 2017 r.
• [6] D.I. Bleiwas, J. Gambogi, US Geol. Survey 2013, 1072, 1.
• [7] M. Saternus, J. Willner, A. Fornalczyk, M. Lisińska, Mat. EMC, Lipsk, 25-28 czerwca 2017 r., t. 1, 149.
• [8] http://www.oeko.de/oekodoc/1375/2012-010-en.pdf, dostęp 12 lutego 2017 r.
• [9] J.B. Hedrick, Rare Earths, 1995 Minerals Yearbook, U.S. Department, 1995.
• [10] J.B. Hedrick, Rare Earths, 2000 Minerals Yearbook, U.S. Department, 2000.
• [11] J. Gambogi, D.J. Cordier, Rare Earths, 2010 Minerals Yearbook, U.S. Department, 2010.
• [12] J. Gambogi, Rare Earths, 2014 Minerals Yearbook, U.S. Department, 2014.
• [13] https://mineralprices.com, dostęp 20 czerwca 2017 r.
• [14] https://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/rare_earths/, dostęp 20 lutego 2017 r.
• [15] https://fas.org/sgp/crs/natsec/R41347.pdf, dostęp 10 lutego 2017 r.
• [16] V. Kumar, M.K. Jha, A. Kumari, R. Panda, J.R. Kumar, J.V. Lee, Mat. Annual Meeting &Exhibition, TMS, 2014, 81.
• [17] W. Kul, Y. Topkaya, I. Karakaya, Hydrometallurgy 2008, 93, 129.
• [18] Y. Xu, H. Liu, Z. Meng, J. Cui, W. Zhao, L. Li, J. Rare Earths 2012, 30, 155.
• [19] W. Wu, B. Xue, S. Sun, G. Tu, J. Rare Earths 2006, 24, 23.
• [20] J.Z. Xiang, X.T. Cheng, R. Gangfeng, L. Chengzhi, Trans. NF Soc. 1994, 4, 265.
• [21] M. Saternus, A. Fornalczyk, J. Willner, H. Kania, Przem. Chem. 2016, 95, 78.
• [22] J. Willner, A. Fornalczyk, Przem. Chem. 2011, 90, 1000.
• [23] C. Tunsu, M. Petranikova, M. Gregorić, C. Ekberg, T. Retegan, Hydrometallurgy 2015, 156, 239.
• [24] K. Binnemans, P.T. Jones, B. Blanpain, T.V. Gerven, Y. Yang, A. Walton, M. Buchert, J. Cleaner Prod. 2013, 51, 1.
• [25] D. Vossenkaul, S. Kruse, B. Friedrich, Mat. EMC, Weimar, 23-26 czerwca 2013 r., 1.
• [26] A. Walton, A. Williams, Mater. World 2011, 19, 24.
• [27] Y. Xu, L.S. Chumbley, F.C. Laabs, J. Mater. Res. 2000, 15, 2296.
• [28] K. Asabe, A. Saguchi, W. Takahashi, R. Suzuki, K. Ono, Mater. Trans. 2001, 42, 2487.
• [29] Pat. USA 0137829 (2012).
• [30] T. Horikawa, K. Miura, M. Itoh, K. Machida, J. Alloys Compd. 2006, 408, 1386.
• [31] T. Itakura, R. Sasai, H. Itoh, J. Alloys Compd. 2006, 408, 1382.
• [32] M. Miura, M. Masuda, M. Itoh, T. Horikawa, K. Machida, J. Alloys Compd. 2006, 408, 1391.
• [33] T. Saito, H. Sato, T. Motegi, J. Mater. Res. 2003, 18, 2814.
• [34] K. Murase, K. Machida, G. Adachi, J. Alloys Compd. 1995, 217, 218.
• [35] R.O. Suzuki, A. Saguchi, W. Takahashi, T. Yagura, K. Ono, Mater. Trans. 2001, 42, 2492.
• [36] O. Takeda, T.H. Okabe, Y. Umetsu, J. Alloys Compd. 2006, 408, 387.
• [37] Y. Wu, X. Yin, Q. Zhang, W. Wang, X. Mu, Res. Cons. Recycling 2014, 88, 21.
• [38] T. Horikawa, K. Machida, Mater. Integr. 2011, 24, 37.
• [39] C. Tunsu, C. Ekberg, T. Retegan, Hydrometallurgy 2014, 144-145, 91.
• [40] K. Binnemans, P.T. Jones, J. Rare Earths 2014, 32, 195.
• [41] E.M. Iannicelli-Zubiani, C. Cristiani, G. Dotelli, P.G. Stampino, R. Pelosato, E. Mesto, E. Schingaro, M. Lacalamita, Waste Manage 2015, 46, 546.
• [42] Q. Tan, J. Li, X. Zeng, Crit. Rev. Environ. Sci. Technol. 2015, 45, 749.
• [43] D. Dupont, K. Binnemans, Green Chem. 2015, 17, 856.
• [44] C. Tunsu, M. Petranikova, C. Ekberg, T. Retegan, Sep. Purif. Technol. 2016, 161, 172.
• [45] G. Xu, J. Yano, S. Sakai, J. Mater. Cycles Waste Manage. 2016, 18, 469.
• [46] P.W. Zhang, T. Yokoyama, O. Itabashi, Y. Wakui, T.M. Suzuki, K. Inoue, J. Power Sources 1999, 77, 116.
• [47] Pat. USA 7 169 206 (2007).
• [48] L.Y. Li, S.M. Xu, Z.J. Ju, F. Wu, Hydrometallurgy 2009, 100, 41.
• [49] L.E.O.C. Rodrigues, M.B. Mansur, J. Power Sources 2010, 195, 3735.
• [50] V. Innocenzi, F. Veglio, J. Power Sources 2012, 211, 184.
• [51] X. Yang, J. Zhang, X. Fang, J. Hazard. Mater. 2014, 279, 384.
• [52] Y.V. Nancharaiah, S. Venkata Mohan, P.N.L. Lens, Trends Biotechnol. 2016, 34, 137.
• [53] T. Horike, M. Yamashita, Appl. Environ. Microbiol. 2015, 81, 3062.
• [54] https://pubs.usgs.gov/fs2014-3078.pdf., dostęp 20 lutego 2017 r.
• [55] B. Wiśniewski, Biul. PISM 2013, 46, 1.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).