Edukacja na rzecz bezpieczeństwa w szkołach ponadpodstawowych w roku 1989 i 2021 : analiza porównawcza

• Autorzy: Urych Ilona , Zadorożna Marlena

Identyfikatory

DOI

10.37055/sbn/146371

Warianty tytułu

EN

Education for security in sub-primary schools in 1989 and 2021 : comparative analysis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest wskazanie przeobrażeń w realizacji treści z zakresu bezpieczeństwa w szkołach ponadpodstawowych. Sytuacja problemowa rozpatrywana została w kategorii poznawczej, stąd też zastosowano teoretyczne metody badań, jak: analiza, synteza, wnioskowanie i abstrahowanie. Analizie poddano współcześnie realizowany program tego przedmiotu z programem wprowadzonym w roku szkolnym 1989/90. Przeprowadzone wyniki badań dowodzą, że na przestrzeni dekad edukacja stricte obronna sukcesywnie ustąpiła miejsca edukacji na rzecz szeroko rozumianego bezpieczeństwa, powodując poszerzanie perspektywy poznawczej. Owa zależność pozwoliła na wnioskowanie, że w prakseologicznym projektowaniu procesów edukacji w zakresie bezpieczeństwa, determinując organizację, formy i warunki realizacji zajęć. Tym samym zawarte w 1989 roku treści dotyczące projektowania procesu edukacji na rzecz bezpieczeństwa pojawiają się także współcześnie. Mimo upływu lat, wciąż wydają się one aktualne i potrzebne.

EN

The aim of the article is to show the transformations in the implementation of safety content in secondary schools. The problem situation was considered in the cognitive category, hence the theoretical research methods such as analysis, synthesis, inference and abstraction were used. The curriculum of this subject currently implemented with the program introduced in the school year 1989/90 was analyzed. The research results show that over the decades, strictly defensive education has gradually given way to education in favor of broadly understood security, resulting in the broadening of the cognitive perspective. This dependence allowed us to conclude that in the praxeological design of safety education processes, it determines the organization, forms and conditions of the classes. Thus, the content on designing the process of education for safety, contained in 1989, also appears today. Despite the passage of time, they still seem to be up-to-date and needed.

Słowa kluczowe

PL

edukacja dla bezpieczeństwa; edukacja obronna; przysposobienie obronne; bezpieczeństwo; edukacja; treści programowe

EN

security education; defence education; defense training; education; program content

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2021
• Tom: R. 11, Nr 21
• Strony: 65--79
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Urych Ilona

• Akademia Sztuki Wojennej

• https://orcid.org/0000-0003-4868-9460

autor

Zadorożna Marlena

• Akademia Sztuki Wojennej

• https://orcid.org/0000-0003-3517-5831

Bibliografia

• [1] Edukacja dla bezpieczeństwa sposobem na wzmacnianie bezpieczeństwa państwa, https://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/5664,Edukacja-dla-bezpieczenstwa-sposobem-na-wzmacnianie-bezpieczenstwa-panstwa.html [dostęp: 30.11.2021 r.].
• [2] Kurzejewski, M., 2021. Zostań Żołnierzem RP – kampania, która zwiększyła liczebność Wojska Polskiego. „Biuletyn Akademickiego Centrum Komunikacji Strategicznej”, nr 2, s. 10.
• [3] Ministerstwo Edukacji Narodowej: Instytut Programów Szkolnych. (1989). Program szkół ponadpodstawowych: Przysposobienie obronne. Liceum ogólnokształcące, liceum zawodowe i technikum, zasadnicza szkoła zawodowa. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• [4] Ministerstwo Edukacji Narodowej: Instytut Programów Szkolnych. 1988. Zmiany w programach nauczania szkół ponadpodstawowych. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
• [5] Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla czteroletniego liceum ogólnokształcącego i pięcioletniego technikum – załącznik nr 1 do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz.U. 2018 poz. 467).
• [6] Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (Dz.U. 2018 poz. 467).
• [7] Urych, I., 2019a. On Security Education in Poland. The Essence and Content of the Subject of Education. “Scientific and Technical Journal Safety and Defense” , Vol 5 No 2, s. 22-27.
• [8] Urych, I., 2019b. Potencjał obronny klas wojskowych. Teoretyczno-empiryczne aspekty kształcenia obronnego. Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Akademii Sztuki Wojennej, s. 50-57.
• [9] Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 roku Prawo oświatowe, Dz.U. z 2021 r., poz. 1082.
• [10] Wytyczne w sprawie organizacji kształcenia i wychowania w roku szkolnym 1989/90 – załącznik do Zarządzenia nr 18 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 marca 1989 r. w sprawie organizacji kształcenia i wychowania w roku szkolnym 1989/90 (Dz.Urz.MEN.1989.2.12).
• [11] Zadorożna, M., 2018. Ewolucja teleologicznego wymiaru edukacji dla bezpieczeństwa. [w:] I. Urych, red. Edukacja dla bezpieczeństwa. Współczesne kategorie. Warszawa, Akademia Sztuki Wojennej. s. 94.
• [12] Zarządzenie nr 20 Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 czerwca 1990 r. w sprawie likwidacji Instytutu Programów Szkolnych (Dz.Urz.MEN.1990.5.30).