Doskonalenie działań zorganizowanych

• Autorzy: Prońko J. , Wojtasiak B.

Identyfikatory

DOI

10.12845/bitp.47.3.2017.5

Warianty tytułu

EN

Improving Organised Measures

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel: Uzasadnienie potrzeby doskonalenia działań zorganizowanych w kontekście nieuchronności zmian oraz wskazanie sposobów pomiaru efektywności działania organizacji i wybranych technik usprawniających jej funkcjonowanie. Wprowadzenie: Dwa i pół tysiąca lat temu Heraklit z Efezu (540–480 p.n.e.) wygłosił słynne słowa: panta rhei (wszystko płynie, nic nie jest stałe). Stanowią one aforystyczne ujęcie skonstruowanej przez niego teorii zmienności zwanej wariabilizmem. Według niej najważniejszą cechą każdego bytu jest ciągłe stawanie się i przemijanie, będące wynikiem nieprzerwanego ścierania się przeciwieństw. Bytem rozważanym w niniejszym artykule jest system skonstruowany przez ludzi w celu sprawniejszego i efektywniejszego osiągania celów. Główną własnością każdego systemu jest zdolność do samoregulacji. Płynie ona ze ścierania się w nim dwóch tendencji: zachowania swojej struktury – morfostazy oraz dążenia do zmian – morfogenezy. Ich występowanie jest ściśle związane z dążeniem do zachowania równowagi wewnętrznej i zewnętrznej. Powoduje to, iż w każdym systemie zachodzą zmiany. Ważne jest, aby były to zmiany oczekiwane przez ludzi tworzących ów system – poprawiające jego skuteczność i efektywność. Narzędzia do pomiaru efektywności działań opierają się głównie na zasadzie racjonalnego gospodarowania – nadwyżki efektów nad nakładami. Wychodząc z owej zasady i struktury systemów, można dostrzec, że w każdym systemie występują podsystemy wspierające podsystem podstawowy. Dlatego też redukcja wielkości tych podsystemów przy jednoczesnym zachowaniu ich funkcjonalności w znacznym stopniu przyczynia się do zmniejszenia nakładów i utrzymania efektów na dotychczasowym poziomie, czyli wzrostu efektywności działania całego systemu. Ważnym wskaźnikiem w ocenie efektywności działań jest produktywność: cząstkowa lub całkowita. Metodologia: W badaniach zastosowano analizę, syntezę oraz uogólnianie. Oparto się na uznanych teoriach oraz technikach i metodach doskonalenia działań zorganizowanych. Wnioski: Potrzeba doskonalenia działań zorganizowanych wynika z kilku zasadniczych przesłanek: – wszystko wokół nas ulega zmianie, a zatem również nasze działania muszą jej podlegać; – wszystkie nasze działania nastawione są na wysoką efektywność i skuteczność; – w każdych działaniach zorganizowanych występuje nadmiar potencjału pewnej części zasobów nad uzyskiwanymi efektami; w dążeniu do wzrostu efektywności należy dany nadmiar wykorzystać lub go zredukować.

EN

Aim: The justification of the need for organised measures in the context of the inevitability of change, and the identification of ways of measuring the effectiveness of an organisation and selected techniques which improve its functioning. Introduction: Two thousand five hundred years ago the philosopher Heraclitus (540–480 BC) coined the expression panta rhei (everything flows, nothing is constant). It is an aphoristic expression referring to a theory called variabilism. The main features of the theory are constant becoming and evanescence resulting from the endless clashing of opposites. The issue considered in this article is the system set up to improve the effectiveness of achieving goals. This self-regulation is an effect of the confrontation of two different tendencies: morphostasis – keeping its structure unchanged, and morphogenesis – struggling for changes. Their presence is strongly connected with attempting to maintain the external and internal balance. This causes changes in every system. It is significant that changes should be expected by individuals who created the system and should increase its effectiveness. The tools for measuring effectiveness are based mainly on the principle of rational management – a surplus of effects over expenditures. Starting from this principle and the structure of systems, we see that in every system there are subsystems supporting the primary subsystem. Therefore, any reduction in the size of these subsystems, while maintaining their functionality, contributes significantly to the reduction of expenditures and the maintenance of effects at the same level, and the increased effectiveness of the whole system. Productivity is an important indicator in the assessment of the effectiveness of actions – partial or total. Methodology: Analysis, synthesis and generalisation were used in the research. It was based on respected theories, techniques and methods of organised measures. Conclusions: The need for improving organised measures is affected by such factors as: – everything around us is changeable, which is why our efforts must be subject to changes; – our efforts should be aimed at increasing effectiveness; – in each organised measure there is a surplus of the potential of a specific part of resources over effects. In an effort to increase effectiveness, the surplus should be used or reduced.

Słowa kluczowe

PL

działanie zorganizowane; zarządzanie

EN

organised measures; management

• Wydawca: Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 47, iss. 3
• Strony: 68--76
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Prońko J.

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

autor

Wojtasiak B.

• Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej – Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• [1] Kotarbiński T., Traktat o dobrej robocie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1982.
• [2] Michlowicz E., Logistyka a teoria systemów, „Automatyka” 2009,13(2).
• [3] Morgan G., Obrazy organizacji, PWN, Warszawa 1997.
• [4] Parkinson C.N., Prawo Parkinsona, czyli w pogoni za postępem, Książka i Wiedza, Warszawa 1992.
• [5] Prońko J., Soboń A., Zamiar Z., Zarządzanie produkcją, UH-P Jana Kochanowskiego, Kielce 2008.
• [6] Prońko J., Analiza ekonomiczna działalności PKP Intercity w latach 2004–2013, „Studia Ekonomiczne i Regionalne” 2019, 9(2).
• [7] Prońko J., Transport w Polsce na tle Unii Europejskiej, „Logistyka” 2016, 1, CD1, 363–375.
• [8] Romanowska M. (red.), Podstawy organizacji i zarządzania, Dyfin, Warszawa 2001.
• [9] Ryszkiewicz M., Życie wieczne wirtualne, „Wiedza i Życie” 2005, 2.
• [10] Zieleniewski J., Organizacja zespołów ludzkich. Wstęp do teorii organizacji i kierowania, PWN, Warszawa 1976.