For Further Social Development, Peaceful, Safe and Useful for People

• Autorzy: Sztumski Wiesław

Warianty tytułu

PL

O dalszy rozwój społeczny pokojowy, bezpieczny i korzystny dla ludzi

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the 21st century, social progress based on the idea of the earlier Enlightenment (productivity, rationalism and respect for private good) brought humanity to the brink of the abyss. Its further continuation threatens to destroy humanity, and maybe even our planet. This warning is included in the first and second report of the Club of Rome. Therefore, the authors of the second report from 2017, Ernst Ulrich v. Weizsäcker and Anders Wijkman, recommend creating a New Enlightenment. This is a challenge for the present generation – the last one that can and should do this to protect humankind from cataclysm. Above all, one has to stop the irresponsible and harmful social progress, which crosses the limits of growth. However, not everyone agrees with this. Some people (e.g. S. Pinker) claim that one not needs a new Enlightenment. On the contrary, one needs to continue the development the ideas of early Enlightenment and to guide yet more by reason and science to ensure an increase in productivity and prosperity. In addition, the problems of the modern world are not as great as it is presented in the reports of the Club of Rome. One can solve them using reason and science. Therefore, instead of weakening the role of reason, one should strengthen it by eliminating elements of irrationality from people's thinking and behavior. In addition, all negative effects of the Enlightenment are finally useful. So, there are two opposing concepts to get out of the impasse. One is utopian and the other is excessively realistic. As usual, extreme ideas are not the best. Therefore, one must seek for a way out between them and find some golden mean.

W 21. wieku postęp społeczny realizowany na podstawie idei dawnego Oświecenia (produktywności, racjonalizmu i poszanowania dobra prywatnego) przywiódł ludzkość na skraj przepaści. Dalsza jego kontynuacja grozi zagładą ludzkości, a może nawet naszej planety. To ostrzeżenie zawarte jest w pierwszym i drugim raporcie Klubu Rzymskiego. W związku z tym autorzy drugiego raportu z 2017 r. – Ernst U. v. Weizsäcker i Anders Wijkman - zalecają stworzenie Nowego Oświecenia. Jest to wyzwanie dla teraźniejszego pokolenia - ostatniego, które może i powinno tego dokonać, by uchronić ludzkość od zagłady. Jednak nie wszyscy zgadzają się z tym. Niektórzy (np. S. Pinker) twierdzą, że nie potrzeba nowego Oświecenia. Trzeba nadal rozwijać idee dawnego i jeszcze bardziej kierować się rozumem,produktywnością.

Słowa kluczowe

EN

social development; civilization; existential threats; New Enlightenment; New Ethics; transformation of consciousness

PL

rozwój społeczny; cywilizacja; zagrożenia egzystencjalne; Nowe Oświecenie; nowa etyka; transformacja świadomości

• Wydawca: Lublin University of Technology
• Czasopismo: Problemy Ekorozwoju
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 14, nr 2
• Strony: 25--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Sztumski Wiesław

• University of Silesia in Katowice, 40-007 Katowice 11, Bankowa St., Poland

Bibliografia

• 1. BRONIATOWSKI M., 2019, The Union frights: humanity will die if we do not stop the temperature rise, in: Politico, 08.04.
• 2. DELAVY R., 2005, Macht x Dummheit = Selbstzer-störung. Wie viel ‚Mensch‘ braucht der Planet? Kaos Verlag, Wollerau.
• 3. GRAY A., 2019, These are the biggest risks the world faces, in: World Economic Forum, 20.03.
• 4. MEADOWS D. & D., FORESTER J. W. RAND-ERS J., BEHRENS W., 1972, The Limits to Growth, Universe Books.
• 5. NOWACKI W., 1983, Civilization and Logic. The Law of Inversely Proportional Stupidity, NOW For-est Hills, New York.
• 6. PAWLOWA N., 2019, Regieren der Militärmacht ist heute brisanter als im Kalten Krieg, in: Sputnik Deutschland, 22.02.
• 7. PINKER S., 2012, Better Angels of our Nature, Peguin Publishing Group.
• 8. PINKER S., 2018, Enlightenment Now: The Case for Reason, Science, Humanism, and Progress, Viking, New York.
• 9. POPE FRANCIS, 2015, Laudato Si’, http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/encyclicals/documents/papa-francesco_20150524_enciclica-laudato-si.html (2.01.2019).
• 10. SZTUMSKI W., 1988, O materialistyczno-dialektycznym pojęciu rozwoju. Analiza cech i kry-teriów rozwoju/ About the materialistic-dialectical conception of development. Analysis of features and criteria, Politechnika Częstochowska, Częstochowa.
• 11. SZTUMSKI W., 1997, Enwironmentalizm i cywili-zacja życia/ Environmentalism and civilization of life), Katowice.
• 12. SZTUMSKI W., 1998, Od racionalizmu a scientizmu k ekologizmu/ From rationalism and scientism to ecologyism), in: Pedagogicke rozhlady. Metodicko-pedagogicke centra Slovenska, 4.
• 13. SZTUMSKI W., 2011, Krupierzy świata/ Croupiers of the Word), in: Sprawy Nauki, 3.
• 14. SZTUMSKI W., 2011, Marsz ku wolności czy pęd ku zniewoleniu?/ A march towards freedom or a drive to enslave?, in: Sprawy Nauki, 4.
• 15. SZTUMSKI W., 2012, Człowiek wobec środowiska. Propedeutyka sozofilozofii/ Man towards the envi-ronment. Propedeutics of sozophilosophy), Wyższa Szkoła Lingwistyczna, Częstochowa.
• 16. WEIZSÄCKER E. U. v., WIJKMAN A., 2017, Wir sind dran. Club of Rome. Der große Bericht. Was wir ändern müssen, wenn wir bleiben wollen. Eine neue Aufklärung für eine volle Welt, Gütersloher Verlagshaus, München.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).