Między miastem a ogrodem. Edukacyjne centrum hortiterapii przy ul. Hlonda 8 we Wrocławiu jako nowa funkcja w strukturze śródmiejskiej. Studium przypadku

• Autorzy: Kleszcz Justyna , Pierścionek Barbara , Sierzyńska Agata

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.8979

Warianty tytułu

EN

Between city and garden. Educational Hortitherapy Centre at 8 Hlonda street in Wrocław as a new function in an inner city structure. A case study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł stanowi studium przypadku, jakim jest projekt koncepcyjny Centrum Hortiterapii we Wrocławiu, w bliskim sąsiedztwie ogrodu botanicznego. Projekt ten łączy funkcje edukacyjne z ogrodoterapią, mając na celu poprawę jakości życia mieszkańców gęsto zabudowanych obszarów miejskich. W artykule autorki przeprowadzają szczegółową analizę historyczną i przyrodniczą terenu, badając jego wcześniejsze zagospodarowanie i rolę w strukturze Wrocławia, a także proponują nowoczesne podejście do projektowania zieleni miejskiej. Centrum Hortiterapii, które ma łączyć funkcje farmy wertykalnej, ma wprowadzić zrównoważone formy zieleni, pełniące funkcje edukacyjne i terapeutyczne. Opisano również wyzwania związane z lokalnymi przepisami i ograniczeniami planistycznymi, które wpływają na realizację projektu w tej szczególnej przestrzeni miejskiej. Autorki proponują innowacyjne rozwiązania projektowe, które mają na celu poprawę zdrowia psychicznego i fizycznego mieszkańców poprzez hortiterapię, a także promowanie miejskiego rolnictwa i autonomii żywieniowej w miastach.

EN

The paper is a case study of a conceptual design for a Hortitherapy Centre in Wrocław, near the Botanical Garden. The project combines educational and horticultural functions to improve the quality of life for residents of densely built-up urban areas. In the article, the authors conduct a detailed historical and natural analysis of the site, examining its previous development and role in the structure of Wrocław and propose a modern approach to urban green space design. The Hortitherapy Centre, which combines the function of a vertical farm, is expected to introduce sustainable forms of greenery with educational and therapeutic functions. The challenges of local regulations and planning restrictions that affect the implementation of the project in this particular urban space are also described. The authors propose innovative design solutions to improve the mental and physical health of the inhabitants through hortiterapy and promote urban agriculture and urban food autonomy.

Słowa kluczowe

PL

Wrocław; hortiterapia; zabudowa plombowa; zabudowa uzupełniająca; ogród botaniczny; rolnictwo miejskie; szklarnia dachowa; centrum aktywości lokalnej; studium przypadku

EN

Wrocław; hortitherapy; infill development; complementary development; botanical garden; urban agriculture; rooftop greenhouse; community centre; case study

• Wydawca: BUILDER CORP Sp. z o.o.
• Czasopismo: Builder
• Rocznik: 2025
• Tom: R.29, nr 1
• Strony: 14--20
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz., il.

Twórcy

autor

Kleszcz Justyna

• Politechnika Opolska, Wydział Budownictwa i Architektury

• https://orcid.org/0000-0002-7571-6367

autor

Pierścionek Barbara

• Politechnika Opolska, Wydział Budownictwa i Architektury

• https://orcid.org/0000-0003-4980-570X

autor

Sierzyńska Agata

• Politechnika Opolska, Wydział Budownictwa i Architektury

• https://orcid.org/0009-0006-0612-7194

Bibliografia

• [1] Moździoch S., 2017. Ostrów Tumski we wczesnym średniowieczu. R. Eysymontt, M. Goliński (red.), Atlas historyczny miast polskich. Tom IV Śląsk. Zeszyt 13, część 1 Wrocław, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Ośrodek Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza, Wrocław, s. 6-9.
• [2] Eysymontt R., 2017. Naturalne uwarunkowania rozwoju miasta – wody. R. Eysymontt, M. Goliński (red.), Atlas historyczny miast polskich. Tom IV Śląsk. Zeszyt 13, część 1, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Ośrodek Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza, Wrocław, s. 11-13.
• [3] Weiner B ., 1562 ( 1862). Contrafactur der Stadt Breslau, Wyd. Carl Foerster 1826, https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/120883/edition/110177#description (dostęp: 1.09.2024).
• [4] Seutter M., 1720-1730. Wratislavia antiquissima et celeberrima Ducat. Silesiaci Metropolis [...], Augsbourg. https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/27550/ (dostęp: 1.09.2024).
• [5] Kolouszek S. 2014. Fortyfikacje Festung Breslau, Archiwum – System, Jelenia Góra, s. 81-83.
• [6] Małachowicz M., 2017, Fortyfikacje Wrocławia (XVIII-XX w.). R. Eysymontt, M. Goliński (red.), Atlas historyczny miast polskich. Tom IV Śląsk. Zeszyt 13, część 2, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Ośrodek Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza, Wrocław, s. 46-52.
• [7] Mularczyk M., 2015. Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego – historia w latach 1811-2015, w: T. Głowiński, R. Żerelik (red.), Przedmieście Piaskowe we Wrocławiu, Muzeum Miejskie Wrocławia, Wydawnictwo GAJT 1991 s.c., Wrocław, s. 145-154.
• [8] Orzeszkowska Z., 1992. Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Przewodnik, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• [9] Wrocław. Współczesny obszar administracyjny miasta w latach 1750-1830. Oprac. R. Eysymontt, D. Adamska, M. Siehankiewicz, oprac. kart. M. Siehankiewicz. Plan w skali 1:40 000 oprac. na podst. planu wydawnictwa Eko-Graf w skali 1:20 000 z 2011 r. R. Eysymontt, M. Goliński (red.), Atlas historyczny miast polskich. Tom IV Śląsk. Zeszyt 13, część 2, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Ośrodek Badań nad Kulturą Późnego Antyku i Wczesnego Średniowiecza, Wrocław.
• [10] Burak M., Okólska H., 2007. Cmentarze dawnego Wrocławia, Muzeum Architektury we Wrocławiu, Wrocław.
• [11] Friedhofe haben ihne Geschichte, 24.11.1935. Schlesische Zeitung, nr 597.
• [12] Eysymontt R., 2011. Rozwój przestrzenny i urbanistyczny miasta do połowy XIX wieku. R. Eysymontt, J. Ilkosz, A. Tomaszewicz, J. Urbanik (red.), Leksykon architektury Wrocławia. Wydawnictwo Via Nova, Wrocław, s. 17-30.
• [13] Hoffmann E., 1827. Plan von Breslau aufgenommen und gezeichnet von dem Königl. Conducteur Eduard Hoffmann. Grössel, Friedrich Wilhelm. Druk. Paul, G.F., Breslau. https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/24612/ (dostęp: 1.09.2024).
• [14] Studt C., 1853. Plan von Breslau. Kern, Urban J., Breslau. https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/18295 (dostęp: 1.09.2024).
• [15] Seutter M., 1720-1730. Wratislavia antiquissima et celeberrima Ducat. Silesiaci Metropolis […], Augsbourg, https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/27550/ (dostęp: 1.09.2024).
• [16] [Plan von Breslau]. Sonderplan der Innenstadt, 1928-1932. Städtisches Vermessungsamt, Breslau. https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/37928/ (dostęp: 1.09.2024).
• [17] Sadebeck M., 1866. Plan von Breslau. Section 14, Lith. Institut von Heinrich Putz, Breslau, https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/37914 (dostęp: 1.09.2024).
• [18] Die bauliche Entwickelung Breslaus von 1811 bis 1912, 1912. Kunstanstalt F. Pietsch, Breslau. https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/31822/ (dostęp: 1.09.2024).
• [19] Małachowicz E., 1985. Stare miasto we Wrocławiu. Rozwój urbanistyczno-architektoniczny. Zniszczenia wojenne i odbudowa, PWN, Warszawa, Wrocław.
• [20] Zawiślak G., 2015. Hortiterapia jako narzędzie wpływające na poprawę zdrowia psychicznego i fizycznego człowieka, „ANNALES UMCS, SECTIO EEE HORTICULTURA”, vol. XXV, nr 1, s. 21-31. DOI: 10.24358/Bud-Arch_18_172_12.
• [21] Pradel R., 2022. Hortiterapia jako metoda wspomagająca rehabilitację dzieci i młodzieży, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna”, vol. 10, 2(20), s. 59-80.
• [22] Nowak J., 2008. Terapia ogrodnicza w krajach europejskich, „Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych”, tom 525, s. 271-276.
• [23] Nowak J., 2009. Programy terapii ogrodniczej, „Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych”, tom 539, s. 545-550.
• [24] Grochulska-Salak M., 2018. Rolnictwo miejskie jako innowacyjna produkcja stanowiąca element scalający i uzupełniający strukturę miasta, „Budownictwo i Architektura”, tom 18(2), s. 143-158. DOI: 10.24358/Bud-Arch_18_172_12.
• [25] Giraud E., 2021. Urban Food Autonomy: The Flourishing of an Ethics of Care for Sustainability, Humanities, tom 10(1), 48. DOI: 10.3390/h10010048.
• [26] Duží B., Frantál B., Simon Rojo M., 2017. The geography of urban agriculture: New trends and challenges, „Moravian Geographical Reports”, tom 25(3), s. 130-138. DOI: 10.1515/mgr-2017-0012.
• [27] Buehler D., Junge R., 2016. Global Trends and Current Status of Commercial Urban Rooftop Farming, „Sustainability”, tom 8(11), 1108. DOI: 10.3390/su8111108.
• [28] Amer M., Mustafa A., Teller J., Attia S., Reiter S., 2017. A methodology to determine the potential of urban densification through roof stacking, „Sustainable Cities and Society”, tom 35, s. 677-691. DOI: 10.1016/j.scs.2017.09.021.
• [29] Julistiono E., Oldfield P., Cardellicchio L., 2023. Up on the roof: a review of design, construction, and technology trends in vertical extensions, „Architectural Science Review”.
• [30] Nasr J., Komisar J. i de Zeeuw H., 2017. A Panorama of Rooftop Agricultural Types. F. Orsini, M. Dubbeling, H. de Zeeuw i G. Gianquinto (red.), Rooftop Urban Agriculture, Springer International Publishing, Leusden, s. 9-30. DOI: 10.1007/978-3-319-57720-3_2.
• [31] Apolloni E., Orsini F., Specht K., Thomaier S., Sanyé-Mengual E., Pennisi G., Gianquinto G., 2021. The global rise of urban rooftop agriculture: A review of worldwide cases, „Journal of Cleaner Production”, tom 296, 126556. DOI: 10.1016/j.jclepro.2021.126556.
• [32] Sanyé-Mengual E., Cerón-Palma I., Oliver-Solà J., Montero J.I., Rieradevall J., 2015. Integrating Horticulture into Cities: A Guide for Assessing the Implementation Potential of Rooftop Greenhouses (RTGs) in Industrial and Logistics Parks, „Journal of Urban Technology”, tom 22(1), s. 87-111. DOI: 10.1080/10630732.2014.942095.
• [33] Uchwała nr XXXVII/855/13 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w rejonie ulic Bolesława Drobnera i Henryka Sienkiewicza we Wrocławiu.
• [34] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, Dz.U. 2022 poz. 1225 ze zm.

Uwagi

Artykuł umieszczony w części "Builder Science"