Tytuł artykułu
Treść / Zawartość
Pełne teksty:
Identyfikatory
Warianty tytułu
Inwazja obcych taksonów (Solidago sp.) na siedliska miejskie na przykładzie wybranych miast w południowej Polsce
Języki publikacji
Abstrakty
In Poland there are three invasive species of the genus Solidago native to North America. In the years 2010-2015 field survey in five tows in Oswiecim Basin and its vicinity was performed which aimed to examine frequency, habitat preferences and basic parameters of populations of these species. Amongst invasive goldenrods S. canadensis (79 localities) and S. gigantea (74) prevailed in the study area and are much more frequent than S. graminifolia (8). Populations of goldenrods were not very abundant and did not occupy large area, however, there were populations exceeding 500 m2 and that had more than 500 ramets except for S. graminifolia which occur at low densities. The Canadian goldenrod S. canadensis tended to occur more frequently in ruderal and segetal habitats than S. gigantea whereas S. graminifolia was encountered only at fallows. Both S. gigantea and S. canadensis were reported to occur in wetland habitats and sometimes formed monospecific stands what prove negative influence on biodiversity.
W Polsce występują trzy inwazyjne gatunki z rodzaju nawłoć Solidago rodzime dla Ameryki Północnej. W latach 2010-2015 przeprowadzono badania pilotażowe w pięciu miastach Kotliny Oświęcimskiej i w jej sąsiedztwie. Badania miały na celu określenie częstości występowania, preferencji siedliskowych i podstawowych parametrów populacji tych taksonów. Wśród inwazyjnych nawłoci przeważały: nawłoć kanadyjska S. canadensis (79 stanowisk) oraz nawłoć późna (n. olbrzymia) S. gigantea (74) nad nawłocią trawolistną S. graminifolia (zaledwie 8 stanowisk). Populacje nawłoci nie były liczebne i zajmowały niewielką powierzchnię, aczkolwiek występowały populacje przekraczające 500 m2 i mające więcej niż 500 pędów (ramet) z wyjątkiem S. graminifolia, która pojawiała się tylko w małej liczbie okazów. Nawłoć kanadyjska miała tendencję do występowania na bardziej ruderalnych i segetalnych siedliskach niż S. gigantea, podczas gdy S. gramifolia została odnotowana wyłącznie na ugorach. Zarówno S. gigantea, jak i S. canadensis zostały stwierdzone na siedliskach mokradłowych i czasami tworzyły jednogatunkowe płaty, co jest przejawem negatywnego wpływu na rodzimą różnorodność biologiczną.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
97--104
Opis fizyczny
Bibliogr. 25 poz., tab., wykr.
Twórcy
autor
- Institute of Environmental Protection and Engineering, University of Bielsko-Biala, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland, phone +48 33 827 91 85, fax +48 33 827 91 01
autor
- Institute of Environmental Protection and Engineering, University of Bielsko-Biala, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland, phone +48 33 827 91 85, fax +48 33 827 91 01
autor
- Institute of Environmental Protection and Engineering, University of Bielsko-Biala, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland, phone +48 33 827 91 85, fax +48 33 827 91 01
autor
- Institute of Environmental Protection and Engineering, University of Bielsko-Biala, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland, phone +48 33 827 91 85, fax +48 33 827 91 01
autor
- Institute of Environmental Protection and Engineering, University of Bielsko-Biala, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland, phone +48 33 827 91 85, fax +48 33 827 91 01
autor
- Institute of Environmental Protection and Engineering, University of Bielsko-Biala, ul. Willowa 2, 43-309 Bielsko-Biała, Poland, phone +48 33 827 91 85, fax +48 33 827 91 01
Bibliografia
- [1] Tokarska-Guzik B. The Establishment and Spread of Alien Plant Species (Kenophytes) in the Flora of Poland. Katowice: Uniwersytet Śląski; 2005.
- [2] Weber E. The dynamics of plant invasions: a case study of three exotic goldenrod species (Solidago L.) in Europe. J Biogeogr. 1998;25(1):147-154. DOI: 10.1046/j.1365-2699.1998.251119.x.
- [3] Weber E. Current and potential ranges of three exotic goldenrods (Solidago) in Europe. Conserv Biol. 2001;15(1):122-128. DOI: 10.1111/j.1523-1739.2001.99424.x.
- [4] Hitchmough J, De La Fleur M, Findlay C. Establishing North American prairie vegetation in urban parks in northern England. Part 1. Effect of sowing season, sowing rate and soil type. Landscape Urban Plann. 2004;66:75-90. DOI: 10.1016/S0169-2046(03)00096-3.
- [5] Jakobs G, Weber E, Edwards PJ. Introduced plants of the invasive Solidago gigantea (Asteraceae) are larger and grow denser than conspecifics in the native range. Divers Distrib. 2004;10(1):11-19. DOI: 10.1111/j.1472-4642.2004.00052.x.
- [6] Weber E. Morphological variation of the introduced perennial Solidago canadensis L. sensu lato (Asteraceae) in Europe. Bot J Linnean Soc. 1997;123(3):197-210. DOI: 10.1111/j.1095-8339.1997.tb01413.x.
- [7] Schlaepfer DR, Edwards PJ, Billeter R. Why only tetraploid Solidago gigantea (Asteraceae) became invasive: a common garden comparison of ploidy levels. Oecologia. 2010;163(3):661-673. DOI: 10.1007/s00442-010-1595-3.
- [8] Szymura M, Szymura TH. Soil preferences and morphological diversity of goldenrods (Solidago L.) from south-western Poland. Acta Soc Bot Polon. 2013;82(2):107-115. DOI: 10.5586/asbp.2013.005.
- [9] Szymura M, Szymura TH. Growth, phenology, and biomass allocation of alien Solidago species in central Europe. Plant Species Biol. 2015;30:245-256. DOI: 10.1111/1442-1984.12059.
- [10] Szymura M, Szymura TH. Rozmieszczenie nawłoci (Solidago spp.) na obszarze Dolnego Śląska oraz ich wpływ na różnorodność biologiczną zasiedlanych fitocenoz (Distribution of goldenrods (Solidago spp.) in Lower Silesia and their impact on biodiversity of invaded vegetation). Acta Bot Siles. 2011;6:195-212. http://www.zbiosr.uni.wroc.pl/sites/default/files/013.pdf.
- [11] Hejda M, Pyšek P, Jarošík V. Impact of invasive plants on the species richness, diversity and composition of invaded communities. J Ecol. 2009;97(3):393-403. DOI: 10.1111/j.1365-2745.2009.01480.x.
- [12] Moroń D, Lenda M, Skórka P, Szentgyörgyi H, Settele J, Woyciechowski M. Wild pollinator communities are negatively affected by invasion of alien goldenrods in grassland landscapes. Biol Conserv. 2009;142(7):1322-1332. DOI: 10.1016/j.biocon.2008.12.036.
- [13] Koutika LS, Rainey HJ, Dassonville N. Impacts of Solidago gigantea, Prunus serotina, Heracleum mantegazzianum and Fallopia japonica invasions on ecosystems. AEER. 2011;9(2):73-83. http://aloki.hu/pdf/0901_073083.pdf.
- [14] Dong L-J, Yu H-W, He W-M. What determines positive, neutral, and negative impacts of Solidago canadensis invasion on native plant species richness? Sci Rep. 2015;5:16804. DOI: 10.1038/srep16804.
- [15] Pal RW, Chen S, Nagy DU, Callaway RM. Impacts of Solidago gigantea on other species at home and away. Biol Invasions. 2015;17(11):3317-3325. DOI: 10.1007/s10530-015-0955-7.
- [16] Fenesi A, Geréd J, Meiners SJ, Tóthmérész B, Török P, Ruprecht E. Does disturbance enhance the competitive effect of the invasive Solidago canadensis on the performance of two native grasses? Biol Invasions. 2015;17(11):3303-3315. DOI: 10.1007/s10530-015-0954-8.
- [17] Balogh L. Invasive alien plants threatening the natural vegetation of Řrseg Landscape Protection Area (Hungary). In: Brundu G, et al, editors. Plant Invasions: Species Ecology and Ecosystem Management. Leiden: Backhuys Publishers; 2001.
- [18] Weber E, Jakobs G. Biological flora of central Europe: Solidago gigantea Aiton. Flora. 2005;200(2):109-118. DOI: 10.1016/j.flora.2004.09.001.
- [19] Dajdok Z, Nowak A. Solidago graminifolia (L.) Elliott in Poland - spreading and habitat preferences. In: Tokarska-Guzik B, Brock JH, Brundu G, Child L, Daehler CC, Pyšek P, editors. Plant Invasions: Human Perception, Ecological Impacts and Management. Leiden: Backhuys Publishers; 2008.
- [20] Kompała-Bąba A, Bąba W. Solidago graminifolia (L.) Elliott on antropogenic sites of the Silesian Upland (Poland). Biodiv Res Conserv. 2006;3(4):329-332. www.brc.amu.edu.pl.
- [21] R Core Team. R: A language and environment for statistical computing. Vienna, Austria: R Foundation for Statistical Computing. https://www.R-project.org/, 2015.
- [22] Tokarska-Guzik B, Węgrzynek B, Urbisz A, Urbisz A, Nowak T, Bzdęga K. Alien vascular plants in the Silesian Upland of Poland: distribution, patterns, impacts and threats. Biodiv Res Conserv. 2010;19:33-54. DOI: 10.2478/v10119-010-0019-x.
- [23] Urbisz A, Urbisz A. Invasive vascular plant species in the southwestern part of the Silesian Upland (south Poland). Biodiv Res Conserv. 2006;1-2:143-144. www.brc.amu.edu.pl.
- [24] Korniak T, Hołdyński C, Wąsowicz K, Święczkowska J. Amerykańskie gatunki z rodzaju Solidago w północno-wschodniej Polsce (American species of the genus Solidago in North-Eastern Poland). Zesz Nauk UP Wroc Roln C. 2012;584:81-88. http://www.dbc.wroc.pl/Content/19341/161_ZNUP_Rolnictwo%20C_z584.pdf.
- [25] Młynkowiak E, Kutyna I, Leśnik T, Firlit B. Występowanie Solidago sp. w obrębie zróżnicowanych biotopów na obrzeżach Szczecina. (Occurrence of Solidago sp. within diverse habitats on the outskirts of Szczecin). Zesz Nauk UP Wroc Roln CI. 2012;585:39-50. http://zeszyty.wpt.up.wroc.pl/images/Zeszyty_2012/z585-2012.pdf.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-473f2d7c-817f-4612-a24c-64dcd5aef714