Ukrainian masonry and wooden provincial churches from between the fifteenth and seventeenth centuries: the path to Ukrainian Baroque

• Autorzy: Shevtsova Galyna , Linda Svitlana , Cherkes Bohdan

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK76MASONRY

Warianty tytułu

PL

Ukraińskie prowincjonalne cerkwie murowano-drewniane z okresu od XV do XVII wieku. Szlak do baroku ukraińskiego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper discusses a phenomenon in the history of Ukrainian architecture—the influence of wooden vernacular church architecture on the formation of original masonry Orthodox churches in late seventeenth and eighteenth century of so called Ukrainian Baroquestyle. A total of fifteen identified Ukrainian archaic masonry and wooden mixed-material provincial fortified churches from between the fifteenth and the seventeenth century were identified, which demonstrate the complexity and graduality of this process. The buildings were analyzed according to the specifics of their spatial and planning decisions, as well as the building material. This research demonstrates that the transmissionof wooden architectural features into the masonry religious building during the late seventeenth century resulted from the long previous experience of local wooden church compositional scheme adaptation by provincial fortified masonry churches.

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest ciekawemu zjawisku w historii architektury ukraińskiej, którym jest wpływ form i konstrukcji cerkwi drewnianych na kształtowanie się pierwotnych murowanych świątyń prawosławnych z przełomu XVII i XVIII wieku, czyli na kształtowanie się tzw. baroku ukraińskiego. W warunkach polowych zbadanych zostało 15 zidentyfikowanych zabytkowych murowano-drewnianych cerkwi obronnych z okresu XV–XVII wieku, znajdujących się w prowincjonalnych miejscowościach na terytorium Ukrainy Zachodniej. Wszystkie obiekty zostały przeanalizowane pod kątem specyfiki zastosowanych rozwiązań przestrzennych i planistycznych oraz wykorzystanych materiałów budowlanych, zostały także dokładniej określone okresy przebudowy i sporządzone schematy ewolucji przekształceń.

Słowa kluczowe

EN

masonry and wooden church; Ukrainian Baroque; wooden church; provincial fortified church; tri-partite layout; tiered top

PL

cerkiew murowano-drewniana; barok ukraiński; cerkiew drewniana; układ trójdzielny; dach wielopoziomowy

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 76
• Strony: 141--152
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., fot.

Twórcy

autor

Shevtsova Galyna

• Faculty of Architecture, Kyiv National University of Construction and Architecture

• https://orcid.org/0000-0002-2401-8104

autor

Linda Svitlana

• Faculty of Civil Engineering and Architecture, Opole University of Technology, Department of Ar- chitecture and Design, Lviv Polytechnic National University

• https://orcid.org/0000-0001-6963-6101

autor

Cherkes Bohdan

• Faculty of Environmental Engine- ering and Land Surveying, University of Agriculture in Cracow, Department of Architecture and Design, Lviv Polytechnic National University

• https://orcid.org/0000-0001-6809-956X

Bibliografia

• 1. Bevz Mykola, Between Tradition and Innovation: The Search for Modern Architectural Forms and Structures in the Design of Wooden Churches, “Lecture Notes in Civil Engineering” 2021, vol. 100.
• 2. Buxton David, Russian Mediaeval Architecture, Cambridge 1934.
• 3. Buxton David, The Wooden Churches of Eastern Europe. An Introductory Survey, Cambridge 2008.
• 4. Dyomin Mykola, Ivashko Yulia, Research, preservation and restoration of wooden churches in Ukraine, “Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, No. 61, pp. 85–90.
• 5. Dyba Yurii, Українські храми-ротонди Х – першої половини XIV століть, Львів 2005.
• 6. Godovanyuk Olena, Типологія православних мурованих храмів Волині, “Архітектурна спадщина України” 1994, vol. 1.
• 7. Ernst F., Українське мистецтво XVII-XVIII ст., Київ 1919.
• 8. Yurchenko P., Архітектура України після возз’єднання з Росією (XVII- 70-ті роки XVIII ст.), in: Нариси історії архітектури Української РСР, edited by V. Zabolotnyi, Київ 1957, pр. 104–149.
• 9. Logvyn G., Архітектура України періоду формування української народності (XIV-XVI ст.), in: Нариси історії архітектури Української РСР, edited by V. Zabolotnyi, Київ 1957, рp. 62–103.
• 10. Logvyn G., Стильові особливості архітектури й монументально-декоративного мистецтва україн-ського бароко, “Архітектурна спадщина України” 1997, vol. 4, pp. 51–59.
• 11. Памятники градостроительства и архитектуры Украинской ССР, edited by N. Zharikov, Киев 1983–1986.
• 12. Patriarch Dymytrii (Iarema V.), Церковне будвництво Західної України, Лвів 1998.
• 13. Pavlutsky G., Барокко Украины, Киев, 1910. Reprinted with preface and notes by O. Savchuk in Дерев’яні та муровані храми України, Kharkiv 2017.
• 14. Pavlutsky G., Старожитності України. Дерев’яні та муровані храми, Київ 1905. Reprinted with preface and notes by O. Savchuk in Дерев’яні та муровані храми України, Kharkiv 2017.
• 15. Plamenytska O., Оборонні храми Поділля, “Пам’ятки України” 2001, vol. 1–2, pp. 30–39.
• 16. Plamenytska O., Початок мурованого оборонного будівництва на Поділлі, “Архітектурна спадщина України” 1994, vol. 1, pp. 39–57.
• 17. Plat Colin, The Parish Churches of Medieval England, London 1981.
• 18. Shamraieva A., Yurchenko S., Церква св. Георгія в с. Касперівці Тернопільської області, in: “З історії української реставрації”, Київ 1996, pp. 252–254.
• 19. Shevtsova Galyna, Beam-pillar and Blockhouse Wooden Construction Systems in the World: the Areas of Domination and Mixing Zones, “Traverse. Kyoto University Architectural Journal” 2017, vol. 18, pp. 93–108.
• 20. Shevtsova Galyna, Genesis of Ukrainian Wooden Church: World Context and Originality, “Architectural Studies. Lviv Polytechnic National University” 2018, vol. 1(4), pp. 77–88.
• 21. Shevtsova Galyna, Gorbyk Olena, Nataliia Mezhenna Nataliia, Chobitko Oksana, Kozak Yurii, Andropova Olga, The architecture of the Cathedral of Saint Sophi in Kyiv: uniqueness and universality in historical cultural spaces, “IOP Conference Series: Materials Science and Engineering” 2020, vol. 960, 022105.
• 22. Slobodyan V., Храми Рогатинщини, Львів 2004.
• 23. Slobodyan V., Церкви України: Перемиська єпархія, Львів 1998.
• 24. Svitlenko L., Храм Благовіщення Пресвятої діви Марії, Городок 2010.
• 25. Taranushenko S.A., Монументальна дерев’яна архітектура Лівобережної України, Київ 1976.
• 26. Urakina A., Transformation of Church Architectural Composition in Ukraine between the Tenth and Eighteenth Centuries as a Theoretical Basis of Restoration, “Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2022, No. 69, pp. 15–25.
• 27. Vechersky V., До питання про національний стиль в архітектурі України XVII–XVIII ст., “Архітектурна спадщина України” 1994, vol. 1, pp. 102–113.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).