Aleja Profesorów w kampusie głównym Politechniki Wrocławskiej – historia rozwoju układu przestrzennego

• Autorzy: Majczyk J , Tomaszewicz A

Identyfikatory

DOI

10.5277/arc150106

Warianty tytułu

EN

Aleja Profesorów (Avenue of Professors) in the main campus of Wrocław University of Technology – history of the spatial system development

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Aleja Profesorów została pomyślana jako główne reprezentacyjne wnętrze urbanistyczne kampusu Politechniki Wrocławskiej, który w okresie powojennym zaczęto budować między pl. Grunwaldzkim i nabrzeżem Odry. Ramy kompozycyjne alei zostały nakreślone w pierwszym planie zagospodarowania fragmentu śródmieścia Wrocławia, opracowanym w 1949 r.; miała ona stanowić jedną z poprzecznych osi wytyczonych prostopadle do pl. Grunwaldzkiego – najważniejszej trasy komunikacyjnej dzielnicy. Proces kształtowania Alei Profesorów rozpoczęto od wzniesienia w latach 1950–1955 siedzib Wydziałów: Elektrycznego i Lotniczego (budynki D1 i D2). Bliźniacze gmachy zaprojektowane przez profesorów Zbigniewa Kupca i Tadeusza Brzozę, ustawione wzdłuż pl. Grunwaldzkiego, zdefi niowały szerokość alei oraz jej północno-wschodnią i północno- -zachodnią granicę. W latach 50. i 60. XX w. powstało kilka koncepcji ukształtowania pierzei Alei Profesorów, z których żadna nie została zrealizowana. Całościowy plan nowego kampusu Politechniki Wrocławskiej wyłoniono w drodze konkursu w 1964 r. Autorzy zwycięskiej pracy, Krystyna i Marian Barscy, przedstawili w niej także wizję zagospodarowania Alei Profesorów, której zasadniczą część rozwiązali w formie skweru obsadzonego dwoma rzędami drzew. Ze względu jednak na bardzo trudne warunki lokalowe uczelni, wnętrze alei zaczęto wypełniać tymczasowymi pawilonami, próbując równocześnie realizować siedziby kolejnych wydziałów przewidziane w projekcie Barskich. Przyspieszenie prac związanych z budową kampusu Politechniki Wrocławskiej nastąpiło dopiero po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej. Nowe możliwości fi nansowania inwestycji związanych z nauką pozwoliły wybudować gmachy Zintegrowanego Centrum Studenckiego oraz Biblioteki Nauk Ścisłych i Technicznych, które zamknęły Aleję Profesorów od strony południowej i północnej. W kolejnych latach uzupełniono zabudowę wzdłuż wschodniej i zachodniej granicy alei, wyburzono tymczasowe pawilony oraz przedstawiono projekt zagospodarowania jej wnętrza. W koncepcji opracowanej przez Bogusława Wowrzeczkę utrzymano pierwotny zamysł stworzenia reprezentacyjnego wnętrza urbanistycznego postrzeganego jako miejsce spotkań studentów i pracowników uczelni.

EN

Aleja Profesorów has been conceived as the main representative urban interior of the campus of the Wrocław University of Technology. Its building began in the after-the-war period, between Grunwaldzki Square and the bank of the Oder River. The compositional frames of the avenue were defined in the first plan of creating a fragm ent of the Wrocław town centre which was worked out in 1949; it was to compose one of the transverse axes laid out perpendicularly to Grunwaldzki Square – the most important communication route of this district. The process of forming Aleja Profesorów began with the erection of buildings of the Faculties of Electrical Engineering and Aviation (buildings D1 and D2) in the years 1950–1955. The identical buildings designed by Professors Zbigniew Kupiec and Tadeusz Brzoza raised along Grunwaldzki Square defined the width of the avenue and its north-east and north-west boundary. In the 50s and 60s of the 20th century several concepts of forming the frontage of Aleja Profesorów came into being, of which none, however, were realized. The overall plan of the new campus of the University of Technology came into being as a result of a contest in 1964. The authors of the winning work, Krystyna and Marian Barscy, presented a vision of creating Aleja Profesorów whose fundamental part they solved in the form of a square bordered with two rows of trees. However, due to very difficult conditions of accommodations at the university, the interior of the avenue was successively filled with temporary pavilions, trying, at the same time, to realize quarters for consecutive faculties provided in the project of Barscy. Acceleration of works bound with building of the Technological University’s campus followed only after Poland joined the European Union. New potentialities of financing investments bound with science allowed constructing buildings of the Integrated Student Centre and the Library of Science and Technology which closed off Aleja Profesorów from the south and the north. In succeeding years building was completed along the east and west boundaries of the avenue, the temporary pavilions were pulled down and a plan of composing the avenue’s interior was presented. In the conception worked out by Bogusław Wowrzeczka, the original plan of creating a representative urban interior perceived as a meeting-place of students and staff of the university was preserved.

Słowa kluczowe

PL

Wrocław; Plac Grunwaldzki; Politechnika Wrocławska; Aleja Profesorów; układ przestrzenny

EN

Wrocław; Grunwaldzki Square; Wrocław University of Technology; Avenue of Professors; spatial arrangement

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 1(41)
• Strony: 69--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys.

Twórcy

autor

Majczyk J

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej/Faculty of Architecture, Wrocław University of Technology.

autor

Tomaszewicz A

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej/Faculty of Architecture, Wrocław University of Technology.

Bibliografia

• [1] Kaczmarek M., Goliński M., Kulak T., Suleja W., Wrocław. Dziedzictwo wieków, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1997.
• [2] Brandt-Golecka B., Burak M., Januszewska G., Politechnika Wroc ławska 1945–1951. Wybór źródeł, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2005.
• [3] Brzezowski S., Socrealizm niezrealizowany, [w:] A. Zwierzchowski, A. Boryska (red.), Architektura lat 1949–1956 we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku, GAJT Wydawnictwo, Wrocław 2004.
• [4] Burak M., Dackiewicz K., Pregiel P., Wrocławskie uczelnie techniczne 1910–2010, JAKS, Wrocław 2010.
• [5] Przyłęcka D., Nie od razu Wrocław odbudowano. Plany zagospodarowania przestrzennego, koncepcje oraz projekty urbanistyczne i architektoniczne, a ich realizacja w latach 1945–1989, Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2012
• [6] Frydecki A., Na czterdziestolecie moje i Wrocławia, rękopis, Muzeum Architektury we Wrocławiu.
• [7] Wojciechowski S., Projekt zagospodarowania terenów zielonych rejonu Politechniki Wrocławskiej we Wrocławiu, Wrocław 1955, mps, Muzeum Architektury/Archiwum Budowlane miasta Wrocławia.
• [8] Brzoza T., Opis techniczny koncepcyjnego projektu urbanistycznego rozbudowy Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1961, mps, Muzeum Architektury/Archiwum Budowlane miasta Wrocławia.
• [9] Brzoza T., Projekt koncepcyjny urbanistyczny rozbudowy Politechniki Wrocławskiej oraz koncepcyjny projekt architektoniczny budynku Wydziału Łączności Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1962, mps, Archiwum Terenów i Budowli Politechniki Wrocławskiej.
• [10] Pismo Miejskiego Zarządu Gospodarki Terenami we Wrocławiu w sprawie opinii terenowo-prawnej o terenie położonym we Wrocławiu w obrębie ul. Norwida, pl. Grunwaldzkiego i Wybrzeża Wyspiańskiego z dnia 17.03.1969, mps, Archiwum Terenów i Budowli Politechniki Wrocławskiej.
• [11] Barski M., Barska K., Opis techniczny projektu Instytutu Technologii Organicznej i Tworzyw Sztucznych Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1978, mps, Archiwum Terenów i Budowli Politechniki Wrocławskiej. [12] Biblioteka i Centrum Informacji Naukowej Politechniki Wrocławskiej. Konkurs SARP nr 703, wydawnictwo pokonkursowe [b.d.w.], mps, Archiwum Terenów i Budowli Politechniki Wrocławskiej.
• [13] Dackiewicz K., Niezrealizowane budynki i plany rozbudowy Politechniki Wrocławskiej, część III: lata 1981–1998, „Pryzmat. Pismo informacyjne Politechniki Wrocławskiej” 2012, nr 257, 80–83.
• [14] Ilow A., Ilow B., Uwarunkowania, kierunki i wytyczne kształtowania nowej zabudowy w kampusie głównym politechniki, Wrocław 2004, mps, Archiwum Terenów i Budowli Politechniki Wrocławskiej.