Analiza warunków przechowywania zbiorów w archiwach

• Autorzy: Charkowska Anna

Identyfikatory

DOI

10.36119/15.2020.2.4

Warianty tytułu

EN

Analysis of storage conditions for collections in archives

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono zagadnienia związane z kształtowaniem odpowiednich warunków środowiskowych w archiwach i magazynach zbiorów archiwalnych. Zwrócono uwagę na dwie metody ich określania: normy konserwatorskie i analizę klimatu historycznego. Omówiono fizyko-chemiczne i biologiczne zagrożenia dla zbiorów i występujące rodzaje uszkodzeń. Przedstawiono zalecane normatywne wartości parametrów powietrza (temperatura, wilgotność względna), dopuszczalne stężenia zanieczyszczeń powietrza w pomieszczeniach bibliotek i w archiwach oraz wymagania dotyczące natężenia światła.

EN

The article discusses issues related to the formation of appropriate environmental conditions in archives and storage room of archival collections. Attention was drawn to two methods of determining them: conservation standards and analysis of the historical climate. Physico-chemical and biological threats to the archival collections and the types of damage were discussed. Recommended normative values of air parameters (temperature, relative humidity), allowable concentrations of air pollutants in library rooms and archives, as well as requirements for light intensity, were presented.

Słowa kluczowe

PL

zbiory archiwalne; warunki przechowywania; temperatura; wilgotność względna powietrza; zanieczyszczenia; oświetlenie

EN

archival collections; storage conditions; temperature; air relative humidity; pollution; lighting

• Wydawca: Ośrodek Informacji "Technika instalacyjna w budownictwie''
• Czasopismo: Instal
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 2
• Strony: 39--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., tab.

Twórcy

autor

Charkowska Anna

• Zakład Klimatyzacji i Ogrzewnictwa, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, Politechnika Warszawska

Bibliografia

• [1] Atlas zniszczeń dokumentów archiwalnych, wersja polska przygotowana we współpracy z Nationaal Archief w Hadze i Ambasadą Niderlandów w Warszawie, tekst polski – Kaźmierska van Slooten B. – Archiwum Narodowe Holandii, Czajka A., Machaj H. – Centralne Laboratorium Konserwacji Archiwaliów (AGAD), https://www.archiwa.gov.pl/images/docs/Atlas.pdf
• [2] Bakalarz A., Normalizacja w zakresie warunków przechowywania zbiorów w archiwach i bibliotekach: komunikat „Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy” 2013, nr 4, s. 110-114
• [3] Borowski M., Czajka A., Michaś A., Zasady postępowania z materiałami archiwalnymi. Ochrona zasobu archiwalnego, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa, 2011
• [4] Charkowska A., Kształtowanie warunków przechowywania zbiorów muzealnych i bibliotecznych, Technika Chłodnicza i Klimatyzacyjna, 5/2007, s. 192-201
• [5] Charkowska A., Mikroklimat w obiektach muzealnych (cz. 1), Chłodnictwo i klimatyzacja, 3/2007, s. 36-43
• [6] Charkowska A., Optymalne warunki wystawiennicze i magazynowe w muzeach, galeriach, bibliotekach i archiwach, Chłodnictwo & Klimatyzacja, 5/2007, s. 46-52
• [7] Czajka A. Przepisy, zasady i normy ochrony zbiorów archiwalnych. Co zawierają, czego w nich nie ma i jak z nich korzystać, Materiały z konferencji naukowej Między teorią a praktyką. Ochrona zbiorów w małych bibliotekach i archiwach, Cieszyn 3-5 marca 2010, wyd. Książnica Cieszyńska, Cieszyn, 2010 s. 83-106
• [8] Czop J., Warunki mikroklimatyczne w muzeach - nowe rekomendacje, Ochrona Zbiorów, 2013, nr 3, s. 39-41
• [9] Gutarowska B., Grzyby strzępkowe zasiedlające materiały budowlane - wzrost oraz produkcja mikotoksyn i alergenów, Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej Nr 1074, Politechnika Łódzka 2010
• [10] Konserwacja i ochrona zbiorów, http://www.bn.org.pl/index.php?id=4&oikz#pierwszy
• [11] Kuberka A., Daszewski W., Chryczakowska M., Jaraczewski S., Wskazówki do projektu klimatyzacji dla bibliotek i archiwów w świetle praktyki konserwatorskiej, Instal 7-8/2012, s. 11-16
• [12] Mendys A., Doncer I., Lewicki P. i in., Kontrola klimatu i energooszczędności w zabytkowych budynkach muzeów, bibliotek i archiwów – na przykładzie Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku Muzeum Narodowego w Krakowie, w Sukiennicach, Instal, 5/2018, s. 22-28
• [13] Monitoring temperatury i wilgotności w muzeach, galeriach, salach wystawowych - korzyści, https://www.achem.pl/monitoring-temperatury/muzea-i-galerie/
• [14] Pannenko I., Draniak M., Ekologiczna metoda dezynfekcji zbiorów muzealnych i archiwalnych oraz pomieszczeń do eksponowania i magazynowania zbiorów dziedzictwa narodowego, Instal 3/2012 s. 6-9
• [15] PN-EN 15757: 2012P, Konserwacja dóbr kultury - Wymagania dotyczące temperatury i wilgotności względnej w ograniczaniu mechanicznych uszkodzeń organicznych materiałów higroskopijnych powodowanych oddziaływaniem klimatu
• [16] PN-ISO 11799: 2006P, Informacja i dokumentacja - Wymagania dotyczące warunków przechowywania materiałów archiwalnych i bibliotecznych
• [17] Podejmowanie decyzji w zakresie kontroli klimatu i energooszczędności w budynkach muzeów, bibliotek i archiwów, Podręcznik wersja 1 – październik 2017, opracowany w oparciu w wyniki projektu badawczego HERIVERDE „Efektywność energetyczna instytucji muzealnych i bibliotecznych” sfinansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, nr umowy PBS2/A9/24/2013
• [18] Pronobis-Gajdzis M., Czuczko J., Jutrzenka-Supryn D., Nowe kierunki w obszarze konserwacji - restauracji zabytkowych kodeksów, Toruńskie Studia Bibliologiczne, 2015, nr 2 (15), s. 157-188, DOI: http://dx.doi.org/10.12775/TSB.2015.023
• [19] Strzelczyk A. B., Karbowska J., Specyficzne zniszczenia papieru - foxing i puszysta destrukcja, Ochrona Zabytków 48/2 (189), 197-205, 1995
• [20] Strzelczyk A. B., Karbowska-Berent J., Drobnoustroje i owady niszczące zabytki i ich zwalczanie, Wyd. Uniwersytetu M. Kopernika, Toruń 2004
• [21] Wasilewska J., Chora książka: starzenie się papierów, 2004, http://www.bu.kul.pl/chora-ksiazka-starzenie-sie-papierow,art_10735.html (dostęp: lipiec 2019)
• [22] Wojciechowski P., Ochrona i konserwacja zasobu w archiwach państwowych w Polsce, Praca Doktorska napisana pod kierunkiem prof. UAM dr hab. Ireny Mamczak-Gadkowskiej w Instytucie Historii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań, 2014
• [23] Zarządzanie klimatem w muzeach: ochrona zbiorów i energooszczędność, Wstęp, Ochrona zbiorów, Seria wydawnicza Narodowego Instytutu Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów oraz Muzeum Narodowego w Krakowie, Zeszyt nr 2, str. 3
• [24] Zduniak K., Skóra J., Gutarowska B., Rembisz D., Zastosowanie jonizacji fotokatalitycznej do dezynfekcji pomieszczeń muzealnych i bibliotecznych, Instal nr 6/2012 s. 9-14
• [25] Zerek B. F., Profilaktyka konserwatorska wobec problemu oświetlenia podczas wystaw, Notes Konserwatorski, 19_2017, s. 39-58
• [26] Żmigrodzki Z. (red.), Bibliotekarstwo, SPB, Warszawa 1998, s. 81

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).