Szczelna likwidacja wyrobisk oraz doszczelnianie górotworu podstawą zabezpieczenia KS „Wieliczka” przed zagrożeniem wodnym w latach 2010–2014

• Autorzy: D'Obyrn K. , Paraszczuk K. , Brudnik K.

Warianty tytułu

EN

Watertight elimination of mine workings and sealing rock mass as the basis for securing the “Wieliczka” Salt Mine from water hazards – operations between 2010 and 2014

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zaprezentowano działania KS „Wieliczka” S.A. przeprowadzone w latach 2010– 2014 w celu ograniczenia zagrożenia wodnego. W 2010 r. oddano do ruchu, wybudowany na powierzchni przy szybie Kościuszko, węzeł iniekcyjny, w którym w zautomatyzowany sposób wytwarzane są mieszaniny iniekcyjne, służące do szczelnej likwidacji wyrobisk. W latach 2010–2014, wykorzystując pracę węzła iniekcyjnego oraz technologię iniekcji rurociągowej, wykonano skuteczną likwidację kilku wyrobisk zagrożonych dopływem wód pozazłożowych, w tym północnej końcówki poprzeczni Mina. W ramach działań ograniczających zagrożenie wodne przeprowadzono, także w tym czasie, likwidację otworów podsadzkowych oraz uszczelnianie szybów. Celem realizowanych prac było odzyskanie szczelności górotworu dla zabezpieczenia kopalni przed bezpośrednimi dopływami lub filtracją wód pozazłożowych do przestrzeni wyrobisk.

EN

The article presents operations performed by the “Wieliczka” Salt Mine in the years between 2010 and 2014 targeted at limiting water hazard. An injecting facility constructed on the surface nearby the Kościuszko Shaft was opened in 2010. The facility is fully automatic and produces injection materials used for watertight elimination of mine workings. In the years between 2010 and 214, the successful elimination of several mine workings threatened by water hazard, caused by outside inflows, was performed by means of the injecting facility and pipeline system injection technology. Among the eliminated mine workings was the northern end of the Mina traverse. The elimination of backfilling openings and sealing of shafts were part of the operations, performed at the same time, aimed at limiting water hazard. The objective of the executed works was to recover rock mass tightness for the purpose of protecting the mine from water inflows and water infiltration occurrences from outside the deposit into mine excavations.

Słowa kluczowe

PL

zagrożenie wodne; likwidacja wyrobisk; kopalnia soli Wieliczka

EN

water hazardous; excavations liquidation; Wieliczka Salt Mine

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2016
• Tom: nr 5
• Strony: 10--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz.

Twórcy

autor

D'Obyrn K.

• Kopalnia Soli „Wieliczka” S.A., Wieliczka
• Politechnika Krakowska, Kraków

autor

Paraszczuk K.

• Okręgowy Urząd Górniczy, Kraków

autor

Brudnik K.

• Kopalnia Soli „Wieliczka” S.A., Wieliczka

Bibliografia

• 1. Blajda R., Górecki J.: Wpływ czynników litologiczno-strukturalnych na rozwój krasu solnego w złożu kopalni soli „Wieliczka”. Geologia 2001, t. 27, z. 2–4, s. 329–340.
• 2. Bromowicz A., Chwałek J., Brudnik K., Ulmaniec P., Kowalski K., Morydz K., Biel A.: Docelowy kształt Kopalni Soli „Wieliczka” pod względem technicznym. Kopalnia Soli „Wieliczka” S.A. 2010, archiwum KS „Wieliczka” S.A. (niepublik.).
• 3. Brudnik K., Czop M., Motyka J., d’Obyrn K., Rogoż M., Witczak S.: The complex hydrogeology of the unique Wieliczka salt mine. Przegląd Geologiczny 2010, nr 9/1, s. 787–796.
• 4. Garlicki A., Pulina M., Różkowski J.: Wpływ zjawisk krasowych na zagrożenie wodne kopalni soli Wieliczka. Przegląd Geologiczny 1996, nr 10, s. 1032–1038.
• 5. Gonet A., Stryczek S.: Iniekcja rurociągowa i otworowa nowoczesnym sposobem zabezpieczania kopalń. Mat. konf.: Warsztaty 2001: Zagrożenia naturalne w górnictwie, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2001, s. 319–325.
• 6. Gonet A., Stryczek S.: Prowadzenie pomiarów parametrów przebiegu procesu uszczelniania szybu Kościuszko (realizowanego przez innego wykonawcę), optymalizowanych do rzeczywistych warunków geologicznych i zastosowanego składu materiałów uszczelniających, z uwzględnieniem zapisu i uzyskiwanych danych. Kraków 2014, archiwum KS „Wieliczka” S.A. (niepublik.).
• 7. Gonet A., Stryczek S., Winid B.: Projekt techniczny likwidacji otworów podsadzkowych odwierconych z powierzchni do wyrobisk Kopalni Soli „Wieliczka”. Fundacja Wiertnictwo-Nafta-Gaz Nauka i Tradycje, Kraków 2007 (niepublik.).
• 8. Lasoń A.: Sprawozdanie z robót doszczelniających górny odcinek szybu Wilson w Kopalni Soli „Wieliczka”. Zakład Robót Górniczych i Wysokościowych „AMC”, Kraków 2010, archiwum KS „Wieliczka” S.A. (niepublik.).
• 9. d`Obyrn K., Brudnik K.: Wyniki monitoringu hydrogeologicznego w Kopalni Soli „Wieliczka” po zamknięciu dopływu wody w poprzeczni Mina na poz. IV. Przegląd Górniczy 2011, nr 6, s. 90–96.
• 10. d`Obyrn K., Brudnik K.: Ograniczanie zagrożenia wodnego przez stabilizację górotworu w centralnym rejonie kopalni „Wieliczka”. Górnictwo i Geologia 2012, z. 4, s. 59–69.
• 11. d`Obyrn K., Przybyło J.: Problemy hydrogeologiczne i geotechniczne związane z zawodnieniem zabytkowych szybów Kopalni Soli Wieliczka na przykładzie szybu Górsko. Geology, Geophysics & Environment 2012, vol. 38, No 1, s. 23–34.
• 12. d`Obyrn K., Stecka J.: Ograniczanie zagrożenia wodnego w zachodniej części Kopalni Soli „Wieliczka” metodą tamowania dopływów. Kwartalnik Geologia 2011, z. 2, s. 269–282.
• 13. Opis Patentowy PL 170267. Sposób wypełniania pustych przestrzeni górotworu. Data zgłoszenia 14.06.1993.
• 14. Opis Patentowy PL 171213. Mieszanina do wypełniania i uszczelniania pustych przestrzeni górotworu. Data zgłoszenia 18.10.1993.
• 15. Protokoły likwidacji wyrobisk z lat 2011–2014. Archiwum KS „Wieliczka” S.A. (niepublik.).
• 16. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 czerwca 2002 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych (Dz.U. Nr 94, poz. 841, z późn. zm.).
• 17. Sprawozdanie Komisji ds. opiniowania stanu zagrożenia wodnego i zawałowego oraz podjęcia niezbędnych działań profilaktycznych dla zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania Kopalni Soli „Wieliczka” S.A. w Wieliczce. Wyższy Urząd Górniczy, Katowice 2009 (niepublik.).
• 18. Stecka J.: Bilans wycieków za rok 2014. KS „Wieliczka” S.A., Dział Geologiczny (niepublik.).
• 19. Zarządzenie nr 22 Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie powołania Komisji do spraw opiniowania stanu zagrożenia wodnego i zawałowego oraz podjęcia niezbędnych działań profilaktycznych dla zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania Kopalni Soli „Wieliczka” S.A. w Wieliczce (Dz. Urz. WUG z 2009 r. Nr 1, poz. 1, z późn. zm.).
• 20. Zuber A., Szczepański A.: Opinia dotycząca projektowanego zlikwidowania wyrobisk zachodnich części poziomów V i VI w Kopalni Soli Wieliczka. Kraków 2009, archiwum KS „Wieliczka” S.A. (niepublik.).

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.