Rola badań tribologicznych w aspekcie zwiększania trwałości i niezawodności eksploatacyjnej maszyn i urządzeń użytkowanych w Zagłębiu Miedziowym

• Autorzy: Capanidis D. , Kowalewski P. , Leśniewski T. , Paszkowski M. , Wieleba W.

Warianty tytułu

EN

The role of tribological research in increasing the durability and reliability of machines and devices used in the Copper Belt

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Maszyny i urządzenia eksploatowane m.in. w Zagłębiu Miedziowym narażone są na ekstremalnie trudne warunki pracy (zapylenie, wilgotność, temperatura, obecność solanki oraz duże obciążenia udarowe), które powodują przyspieszone zużywanie tribologiczne i uszkodzenia wielu ruchowych węzłów tych maszyn i urządzeń. Istotnie wpływa to na koszty eksploatacji tych maszyn, bezpieczeństwo pracy oraz wydajność. W pracy przedstawiono zagadnienia dotyczące trwałości i niezawodności ruchowych węzłów ślizgowych i tocznych oraz omówiono rodzaje urządzeń i metody badań przydatne do rozwiązywania problemów związanych z trwałością węzłów maszyn. Zagadnienia te i problemy prezentuje grupa pracowników naukowych uczelni znajdujących się w pobliżu Zagłębia Miedziowego, którzy zajmują się od wielu lat tribologią oraz dysponują bogatym zapleczem badawczym. Wykazano, że istnieje szerokie pole do współpracy w zakresie działań naukowo-badawczych, konstruktorskich i eksploatacyjnych w celu osiągnięcia realnych efektów polepszenia trwałości eksploatacyjnej użytkowanych maszyn. Zaprezentowano kilka kierunków działań, m.in. w obszarach: doboru nowoczesnych materiałów na elementy współpracujące w węzłach tarcia, zmian konstrukcyjnych węzłów tarcia i ich uszczelnienia, doboru środków smarnych do poszczególnych węzłów oraz aplikacji środków smarnych (np. ilość i częstotliwość podawania smaru przez stacje centralnego smarowania).

EN

The machines and the devices exploited among others in the Copper Basin are subjected to extreme difficult working conditio ns (dust, humidity, temperature, presence of brine and largeimpact loads) which cause accelerated wear and damage of many working nodes of machines and devices. Significantly it affects the cost of their service life, safety and efficiency. The paper presents issues concerning the durability and reliability of sliding and rolling nodes and discusses the types of equipment and test methods useful for solving problems related to the durability of machines nodes. These issues and problems presents a group of academic staff of the universities located near of the Copper Basin, who deal with tribology for many years and have a wealth of research facilities. It has been shown that there is wide scope for cooperation in the field of science and research, design developments and exploitation in order to achieve real results to improve the service life of used machines. They presented several directions of activities, among others in the areas of selection of modern materials on elements working in friction nodes, structural changes in friction and sealing, lubricant selection for each node and application of lubricants (eg. the amount and frequency of administration of grease through the central lubrication stations).

Słowa kluczowe

PL

górnictwo; eksploatacja maszyn; badania tribologiczne; Zagłębie Miedziowe

EN

Copper Belt; machine operation; hard working conditions; tribiologic research; durability

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelni Jana Wyżykowskiego
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Dolnośląskiej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Techniki. Studia z Nauk Technicznych
• Rocznik: 2015
• Tom: Nr 4
• Strony: 47--64
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., il. rys., fot.

Twórcy

autor

Capanidis D.

• Politechnika Wrocławska, Katedra Podstaw Konstrukcji, Maszyn i Tribologii

autor

Kowalewski P.

• Politechnika Wrocławska, Katedra Podstaw Konstrukcji Maszyn i Tribologii

autor

Leśniewski T.

• Politechnika Wrocławska, Katedra Podstaw Konstrukcji Maszyn i Tribologii

autor

Paszkowski M.

• Politechnika Wrocławska, Katedra Podstaw Konstrukcji Maszyn i Tribologii

autor

Wieleba W.

• Politechnika Wrocławska, Katedra Podstaw Konstrukcji Maszyn i Tribologii

Bibliografia

• 1. Capanidis D., Selected aspects of the methodology of tribological investigations of polymer materials, „Archives of Civil and Mechanical Engineering” 2007, t. 7, nr 4, s. 39–55.
• 2. Capanidis D., Wpływ modyfikacji polioksymetylenu (POM) napełniaczem szklanym na efektywność trwałościową elementów maszyn, [w:] A. Idzikowski (red. nauk.), Efektywność wykorzystania maszyn roboczych i urządzeń w przemyśle: eksploatacja – niezawodność – bezpieczeństwo, Sekcja Wydawnictw Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2013, s. 59–68.
• 3. Capanidis D., Mechanizm tarcia i zużywania wieloskładnikowych kompozytów na osnowie polioksymetylenu, Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2013.
• 4. Czarny R., Smary plastyczne, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2004.
• 5. Czarny R., Paszkowski M., The influence of graphite solid additives, MoS2 and PTFE on changes in shear stress values in lubricating greases, „Journal of Synthetic Lubrication” 2007, t. 24, nr 1, s. 19–29.
• 6. Feldshtein E., Kowalewski P., Dyachkova L., Studying the surface layers of products using a low-vacuum scanning electron microscope, „Journal of Surface Investigation. X-ray, Synchrotron and Neutron Techniques” 2014, t. 8, nr 6, s. 1258–1264.
• 7. Hebda M., Wachal A., Trybologia, WNT, Warszawa 1980.
• 8. Kowalewski P., Wieleba W., Leśniewski T., Stanowisko do badań tribologicznych w złożonym ruchu cyklicznym toczno-ślizgowym, „Tribologia” 2007, nr 2, s. 303–312.
• 9. Krawiec S., Wpływ synergizmu wybranych napełniaczy w smarze na zwiększenie trwałości ślizgowych węzłów maszyn, Prace Naukowe Instytutu Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Politechniki Wrocławskiej, nr 81, seria Monografie nr 27, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1998.
• 10. Krawiec S., Kompozycje smarów plastycznych i stałych w procesie tarcia stalowych węzłów maszyn, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2011.
• 11. Lawrowski Z., Technika smarowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
• 12. Lawrowski Z., Bezobsługowe łożyska ślizgowe, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2001.
• 13. Lawrowski Z., Tribologia. Tarcie, zużywanie i smarowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• 14. Ozimina D. i in. (red.), Eksploatacja systemów tribologicznych, t. 1 Znaczenie tribologii w eksploatacji obiektów technicznych, t. 2 Tarcie, zużycie smarowanie wybranych węzłów tribologicznych, t. 3 Problemy eksploatacyjne wielkogabarytowych obiektów technicznych, Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce 2013.
• 15. Paszkowski M., Olsztyńska-Janus S., Wilk I., Studies of the kinetics of lithium grease microstructure regeneration by means of dynamic oscillatory rheological tests and FTIR-ATR spectroscopy, „Tribology Letters”, 2014, t. 56, nr 1, s. 107–117.
• 16. Paszkowski M., Effect of grease thickener and surface material on rheological properties of boundary layer, „Colloids and Surfaces A: Physicochemical and Engineering Aspects” 2014, s. 1–6.
• 17. Paszkowski M., Olsztyńska-Janus S., Grease thixotropy: evaluation of grease microstructure change due to shear and relaxation, „Industrial Lubrication and Tribology” 2014, t. 66, nr 2, s. 223–237.
• 18. Paszkowski M., Assessment of the effect of temperature, shear rate and thickener content on the thixotropy of lithium lubricating greases, „Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers. Part J, Journal of Engineering Tribology” 2012, s. 1–11.
• 19. Paszkowski M., Some aspects of grease flow in lubrication systems and friction nodes, [w:] J. Gegner (red.), Tribology – fundamentals and advancements, InTech, Rijeka 2013, s. 77–106.
• 20. Solski P., Ziemba S., Zużycie elementów maszynowych spowodowane tarciem, PWN, Warszawa 1979.
• 21. Szczerek M., Wiśniewski M. i in. (red.), Tribologia i tribotechnika, Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji w Radomiu, Radom 2000.
• 22. Wieleba W., Analiza procesów tribologicznych zachodzących podczas współpracy kompozytów PTFE ze stalą, Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2002.
• 23. Wieleba W., Bezobsługowe łożyska ślizgowe z polimerów termoplastycznych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2013.
• 24. Wieleba W., Capanidis D., Kowalewski P., Paszkowski M., Materiały polimerowe w uszczelnieniach – tarcie statyczne, „Hydraulika i Pneumatyka” 2011, nr 6, s. 10–13.
• 25. http://www.katalog.itee.radom.pl/images/stories/karty/56.t-01m.pdf.
• 26. http://www.katalog.itee.radom.pl/index.php/karty-katalogowe/aparatura-badawcza/urzdzenia-tribologiczne. html.
• 27. http://www.katalog.itee.radom.pl/images/stories/karty/58.t-05.pdf.
• 28. http://www.tribologia.org/ptt-old/inst/rad/T-02U-pl.pdf.
• 29. http://www.katalog.itee.radom.pl/images/stories/karty/59.t-07.pdf.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.