Jakość jako kryterium oceny pracowników – wyniki badań jakościowych

• Autorzy: Bugdol Marek

Identyfikatory

DOI

10.15199/46.2023.1.1

Warianty tytułu

EN

Quality as a criterion for evaluating employees – results of qualitative research

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cel: Celem niniejszego artykułu jest identyfikacja aktualnie stosowanych kryteriów oceny pracowników (w tym szczególnie kryteriów jakościowych) oraz przedstawienie opinii pracowników dotyczących przydatności dokonywanych ocen. Projekt badania/metodyka badawcza/koncepcja: W celu zapoznania się ze stanem dotychczasowych badań wykorzystano przegląd literatury. Zastosowana procedura była zgodna także z zasadami badań prowadzonych w obszarach zarządzania i biznesu [5]. W badaniu empirycznym wykorzystano ujęcie jakościowe. Główną technikę badawczą stanowiły częściowo ustrukturyzowane wywiady. Wyniki/wnioski: W badanych organizacjach wykorzystuje się różne kryteria ilościowe i jakościowe, przy czym w firmach produkcyjnych istnieje większa możliwość wykorzystania danych jakościowych z przebiegu procesu. W przypadku organizacji usługowych dominują zarówno takie kryteria, jak czas i terminowość, dokładność wykonania (które mogą wpływać na jakość świadczonych usług), jak i kryteria subiektywne odnoszące się raczej do pracowników, np. sumienność, sprawność, inicjatywa. Pracownicy postrzegają proces oceny pracy jako niesprawiedliwy, jeśli nie uwzględnia on obiektywnych kryteriów, jest związany z lekceważącą oceną przełożonych i nie uwzględnia odchyleń od przyjętych kryteriów oceny. Ograniczenia: Przegląd literatury nie jest doskonałym sposobem pozyskiwania informacji. Należy też pamiętać o ograniczeniach towarzyszących badaniom jakościowym. Interpretacja danych uzyskanych za pomocą wywiadów zależy od wiedzy i umiejętności badaczy, struktury wywiadów i umiejętności unikania uprzedzeń. Zastosowanie praktyczne: Wyniki badań mogą być przydatne do doskonalenia istniejących systemów ocen pracowniczych. Oryginalność/wartość poznawcza: Problematyka badań nie jest nowatorska, ale prezentowane wyniki pozwalają praktykom zarządzania na zastanowienie się nad sensownością procedur oceny pracowników. W praktyce zarządzania można, a nawet należy oceniać procesy i ich wyniki, ale nie samych pracowników.

EN

Purpose: The purpose of this article is to identify the currently used employee evaluation criteria (including qualitative criteria) and to present employees’ opinions on the usefulness of these assessments. Design/methodology/approach: To get acquainted with the current state of research, a literature review was used. The applied procedure was also consistent with the principles of research conducted in the areas of management and business [5]. The qualitative approach was used in the empirical study. The main research technique was semi-structured interviews. Findings/conclusions: Various qualitative and quantitative criteria are used. In manufacturing companies, there is a greater possibility of using qualitative data from the implemented processes. In the case of service organizations, criteria such as time and punctuality, accuracy of performance (which may affect the quality of services provided) and subjective criteria relating rather to employees, such as conscientiousness, efficiency, initiative, dominate. Employees perceive the job evaluation process as unfair if it does not consider objective criteria, is associated with a disrespectful assessment of superiors and does not take into account deviations from the adopted evaluation criteria. Research limitations: A literature review is not a perfect way to obtain information. One should also remember about the limitations accompanying qualitative research. The interpretation of data obtained through interviews depends on the knowledge and skills of the researchers, the structure of the interviews, and the ability to avoid bias. Practical implications: The results of the research may be useful for improving the existing employee appraisal systems. Originality/value: The problem of research is not new, but the presented results allow management practitioners to consider the reasonableness of employee evaluation procedures. In management practice, processes and their results can and should be assessed, but not the employees themselves.

Słowa kluczowe

PL

oceny pracownicze; jakość; kryteria oceny

EN

employee appraisals; quality; evaluation criteria

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Problemy Jakości
• Rocznik: 2023
• Tom: R. 55, nr 1
• Strony: 2--8
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab.

Twórcy

autor

Bugdol Marek

• Uniwersytet Jagielloński, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, ul. prof. St. Łojasiewicza 4, 30-348 Kraków, Polska

• https://orcid.org/0000-0001-9993-7765

Bibliografia

• [1] Bugdol Marek, Tadeusz Oleksyn. 2007. „Ocena pracowników samorządowych – wielkie rozczarowanie”. Samorząd Terytorialny 7–8: 29–35.
• [2] Chowdhury Arup Roy, et al. 2021. „SCORE Model: A Hybrid Approach towards Performance Appraisal of Blue Collar Employees”. Indian Journal of Industrial Relations 56(4): 688–701.
• [3] Creswell John W. 2013. Projektowanie badań naukowych. Krakow: Wyd. UJ.
• [4] Demere Will, Karen Sedatole, Alexander Woods. 2020. „EMPLOYEE APPRAISALS AND THE CALIBRATION PROCESS: Involving higher-level managers in employees’ annual performance appraisals can help avoid bias and favoritism while improving consistency and increasing employee satisfaction”. Strategic Finance 21–22.
• [5] Easterby-Smith Mark, Richard Thorpe, Paul Jackson. 2015. Management and business research. Los Angeles–Singapore: Sage.
• [6] Gabris Gerald T., Douglas M. Ihrke. 2001. „Does performance appraisal contribute to heightened levels of employee burnout? The results of one study”. Public Personnel Management 30(2): 157–172.
• [7] Gupta Vishal, Sushil Kumar. 2013. „Impact of performance appraisal justice on employee engagement: a study of Indian professionals”. Employee Relations 35(1): 61–78.
• [8] Ishaque Amir, Shams Ur Rehman, Muhammad Tufail, Qasim Khan, Mukharif Shah, Yasir Khan. 2017. „Impact of Employee’s Satisfaction with Performance Appraisal System on Employee Work Performance: Mediating role of Intrinsic Motivation”. Journal of Managerial Sciences 11: 153–166.
• [9] Łucewicz J. 2002. Oceny pracownicze. W T. Listwan (red.) Zarządzanie kadrami. Warszawa: Wyd. Beck.
• [10] Na-Nan Khahan, Jamnean Joungtrakul, Ian David Smith, Ekkasit Sanamthong. 2022. „Reliability and validation of an instrument for measuring problems with performance appraisal of automotive parts manufacturing employees”. International Journal of Quality & Reliability Management 39(1): 53–76. DOI: 10.1108/IJQRM-05-2020-0171.
• [11] Oleksyn Tadeusz. 2008. Zarządzanie zasobami ludzkimi, kanony, realia, kontrowersje. Warszawa: Kluver business.
• [12] Šalkova Andrea. 2013. „Theoretical Approaches to Employee Appraisal”. Scientific Papers of the University of Pardubice. Series D, Faculty of Economics & Administration 20(28): 91–101.
• [13] Sarga Norbert Zeteny, Richard Kasa. 2021. „The Role of the Employee in Hungarian Hospital Performance Appraisal Systems”. European Journal of Mental Health 16(2): 210–225. DOI: 10.5708/EJMH.16.2021.2.11.
• [14] Sumayya Ume, Abdul Raziq. 2019. „Fair performance appraisal system and employee satisfaction: the mediating role of trust in supervisor and perceived organizational politics”. Polish Journal of Management Studies 19(1): 404–420.
• [15] Tkač Michal, Jana Vrlikova. 2014. „Proposal of Motivator System for Multicriteria Appraisal of Performance of Car Repair Shop Employees”. Transport & Logistics 14(30–33): 1–12.
• [16] Varma Arma, Ivana Zilic, Anastasia Katou, Branimir Blajic, Nenad Jukic. 2021. „Supervisor–subordinate relationships and employee performance appraisals: a multi-source investigation in Croatia”. Employee Relations 43(1): 45–62. DOI: 10.1108/ER-06-2019-0248.
• [17] Wilsted William D., Robert L. Talyor. 1978. „Identifying Criteria for Performance Appraisal Decisions”. Journal of Management Studies (Wiley-Blackwell) 15(3): 255–264. DOI: 10.1111/j.1467-6486.1978.tb00923.x.
• [18] https://www.randstad.pl/strefa-pracownika/rozwoj-zawodowy/kryteria-oceny-pracownika-na-co-zwrocic-uwage-opisujacpodwladnych/ [dostęp: 14.01.2023].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).