Skutki negocjacji nuklearnych z Iranem dla bezpieczeństwa Bliskiego Wschodu

• Autorzy: Kaszuba M.

Warianty tytułu

EN

Consequences of Nuclear Negotiations with Iran for the Middle East

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Negocjacje wielostronne dotyczące irańskiego programu nuklearnego sięgają 2003 roku. Wówczas to podpisano porozumienie, na mocy którego Iran miał zaprzestać wzbogacania uranu i pozwolić na monitorowanie swoich obiektów jądrowych przez międzynarodowych inspektorów. W 2006 roku Iran zerwał porozumienie i ponownie zaczął wzbogacać uran. Kolejne negocjacje z Islamską Republiką Iranu rozpoczęła 24 listopada 2014 roku grupa sześciu mocarstw, tzw. grupa P5+1. Ostatecznie porozumienie zostało podpisane 14 lipca 2015 roku. Osiągnięcie porozumienia zaniepokoiło przywódców państw Bliskiego Wschodu, ponieważ wzmocniony gospodarczo Iran będzie mógł intensywniej niż obecnie angażować się w konflikt w Iraku, Syrii, Libanie i Jemenie, a także wspierać ugrupowania szyickie w Bahrajnie i wschodnim regionie Arabii Saudyjskiej. Obawy te wydają się jednak przesadzone. Iran ma ambicję dominować w regionie i zdaje sobie sprawę ze swoich możliwości destabilizowania sytuacji, ale nie jest potęgą wojskową zdolną do agresji.

EN

Iran has a nuclear program that could potentially allow Tehran to produce nuclear weapons from highly enriched uranium (HEU) and plutonium. Multilateral negotiations regarding Iran's nuclear program date back to 2003. Iran signed an agreement to alleviate international concerns regarding its uranium enrichment program and to allow international inspectors for monitoring its nuclear infrastructure. In 2006, Iran broke the agreement and restarted enrichment. On November 24, 2013, a group of six powers (the so-called P5+1) again started negotiations with Iran concerning its nuclear program. On July 14, 2015, the P5+1 and Iran signed a comprehensive agreement. Gulf leaders believe the nuclear deal allows Iran to meddle even more than it already does in the conflicts in Iraq, Syria, Lebanon and Yemen, and perhaps to stir up Shias in Bahrain and eastern Saudi Arabia. However, current military capabilities of Iran are of defensive nature; it is not capable to project military power which threatens its neighbors. Iran will take decades, not years, to rebuild its atrophied conventional military capabilities. It knows how to make a great deal of trouble when it wants to, but it is not a potentially dominant military power.

Słowa kluczowe

PL

negocjacje nuklearne; Iran; Bliski Wschód; broń jądrowa; porozumienie

EN

nuclear negotiations; Iran; Middle East; nuclear weapons; agreement

• Wydawca: Wojskowy Instytut Wydawniczy
• Czasopismo: Kwartalnik Bellona
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 2
• Strony: 40--50
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Kaszuba M.

• Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny, Siedlce

Bibliografia

• 1. M. Minkina, Sztuka wywiadu w państwie współczesnym, Warszawa 2014, s. 103.
• 2. F. Calogero, Terroryzm nuklearny, w: Bezpieczeństwo międzynarodowe czasu przemian. Zagrożenia – Koncepcje – Instytucje, R. Kuźniar, Z. Lachowski (red.), Warszawa, 2003, s. 68–70.
• 3. T. Zalewski, Plan na Iran, „Polityka”, 13.10.2007.
• 4. An Iranian nuclear bomb, or the bombing of Iran? „The Economist”, 3.12.2009.
• 5. K. Katzman, P.K. Kerr, M.J. Garcia, Iran: Efforts to Achieve a Nuclear Accord, Congressional Research Service, April 9, 2015.
• 6. K.N. Waltz, Why Iran Should Get the Bomb, „Foreign Affairs” July/August 2012.
• 7. Colin H. Kahl, Would a Nuclear Iran Make the Middle East More Secure? „Foreign Affairs” September/October 2012.
• 8. Too soon to celebrate. Iran nuclear deal, „The Economist”, April 11, 2015.
• 9. Wykład otwarty ambasadora Iranu w Polsce, wygłoszony w Uniwersytecie Przyrodniczo-Humanistycznym w Siedlcach 20 stycznia 2014 r.
• 10. Iran’s Revolutionary Guards, BBC News [online], 18.10.2009, http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/7064353.stm [dostęp: 25.06.2015].
• 11. M.A. Piotrowski, Treść i skutki ostatecznego porozumienia nuklearnego P5+1 z Iranem, „Biuletyn PISM” 2015 nr 71 (1308), http://www.pism.pl/files/?id_plik=20148 [dostęp: 24.07.2015].
• 12. Ł. Wójcik, Szatańska układanka, „Polityka”, 15.04.2015.
• 13. Iran otworzył ogień do tankowca. Gorąco w Cieśninie Ormuz, „Wprost” [online], 14.05.2015, http://www.wprost.pl/ar/506594/Iran-otworzyl-ogien-do-tankowca-Goraco-w-Ciesninie-Ormu [dostęp: 23.06.2015].
• 14. Nuclear Power in Iran, „World Nuclear Association” [online], December 2016, http://www.world-nuclear.org/information-library/country-profiles/countries-g-n/iran.aspx [dostęp: 21.01.2017].
• 15. Verification and Monitoring in the Islamic Republic of Iran in light of United Nations Security Council Resolution 2231 (2015), Report by the Director General, IAEA Board of Governors, 16.01.2016. 21 IAEA and Iran – IAEA Reports, IAEA [online], https://www.iaea.org/newscenter/focus/iran/iaea-and-iran-iaea-reports [dostęp: 21.01.2017].
• 16. E. Geranmayeh, Will Donald Trump Destroy the Iran Deal? „The New York Times” [online], 25.11.2016, https://www.nytimes.com/2016/11/25/opinion/will-donald-trump-destroy-the-iran-deal.html?_r=0 [dostęp: 21.01.2017].
• 17. Obama shakes up the sheikhs; America, Iran and the Gulf, „The Economist” , May 9, 2015.
• 18. M. Stempień, Irańskie służby specjalne wobec inwazji Państwa Islamskiego, w: Służby wywiadowcze i kontrwywiadowcze w XX i XXI wieku, Marek Górka (red.), Warszawa 2015, s. 239–244.
• 19. Okręty wojenne przeciwko Huti. Ofensywa lądowa coraz bliżej?, TVN24 [online], 30.03.2015, http://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/wojna-domowa-w-jemenie-okrety-wojenne-przeciwko-huti,529007.html [dostęp: 24.06.2015].
• 20. Putin cofnął embargo na sprzedaż rakiet S-300 do Iranu, TVP Info [online], 13.04.2015, http://www.tvp.info/19638519/putin-cofnal-embargo-na-sprzedaz-rakiet-s300-do-iranu [dostęp: 24.06.2015].
• 21. Šojgu pribył w Iran na pieregovory o voennom sotrudničestve, Lenta. Ru [online], 19.01.2015, http://lenta.ru/news/2015/01/19/iran [dostęp: 24.06.2015].
• 22. After the nuclear deal. Arming Iran, „The Economist”, May 16, 2015.
• 23. Šestakov, Rabota nad ošibkami, „Rossijskaâ gazeta”, 27.05.2015, w: „Oborona i Bezopasnost’” nr 778, 29.05. 2015.
• 24. Kerry dostał od Ławrowa ziemniaki i pomidory. Rozmowy „były cudowne” TVN 24 [online], 12.05.2015, http://www. tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/john-kerry-w-soczi-spotkanie-z-lawrowem-i-putinem,541701.html [dostęp: 24.06.2015].