Zanieczyszczenie wody hormonami i innymi farmaceutykami oraz ich degradacja

• Autorzy: Wanot Bartosz , Domagała Marta

Warianty tytułu

EN

Water contamination with hormones and other pharmaceuticals and their degradation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzone w ostatnich latach w USA, Kanadzie, Brazylii oraz w krajach europejskich wskazują na obecność ponad 80 farmaceutyków w środowisku wodnym. Chroniczne narażenie organizmów, nawet na niskie stężenia leków, może wywołać zaburzenia endokrynologiczne, odporność na patogeny i wpływać toksycznie. W próbkach wody pobranych z Odry i Kanału Gliwickiego oznaczono estron w stężeniach odpowiednio 1,3 ng/l i 1,1 ng/l. W wodach Wisły obecny był estradiol w stężeniu 1,3 ng/l. W próbkach wody przeznaczonej do spożycia w Niemczech stężenie kwasu klofibrowego wynosiło 50÷270 ng/l, a bezafibratu 27 ng/l. Podczas badań próbek ścieków wykryto również narkotyki, tj. kokainę, metamfetaminę i ecstasy. Istnieje wiele metod usuwania farmaceutyków z wód i ścieków: metody biologiczne, procesy membranowe z wykorzystaniem bioreaktorów, zastosowanie węgla aktywnego, UV, chlorowania czy ozonowania. Przeprowadzono badania nad skutecznością usuwania, które wykazały, że tylko około 1/5 związków zostaje usunięta w klasycznej dwustopniowej oczyszczalni.

EN

The research conducted over the last years in the USA, Canada, Brazil and in European countries indicates the presence of over 80 different pharmaceuticals in the aquatic environment. Chronic exposure of organisms even to low concentrations of drugs may cause endocrine disorders, resistance to pathogens and toxic effects. In the water samples taken from Odra and Kanał Gliwicki, estrone was found at concentrations of 1.3 ng/l and 1.1 ng/l, respectively. In the waters of the Vistula, estradiol was present at a concentration of 1.3 ng/l. In samples of water intended for human consumption in Germany, the concentration of clofibic acid was 50÷270 ng/l and bezafibrate 27 ng/l. During the analysis of sewage samples, drugs such as cocaine, methamphetamine and ecstasy were also detected. There are many methods of removing pharmaceuticals from water and sewage: biological methods, membrane processes using bioreactors, the use of activated carbon, UV, chlorination or ozonation. Studies have been carried out on the removal efficiency, which showed that only about 1/5 of compounds are removed in a classical two-stage treatment plant.

Słowa kluczowe

PL

hormony; farmaceutyki w wodzie; leki przeciwpadaczkowe; leki regulujące gospodarkę lipidową; β-blokery

EN

hormones; pharmaceuticals in waters; antiepileptic drugs; drugs regulating lipid metabolism; β-blockers

• Wydawca: Wydawnictwo 2K TECHNOLOGIE s.c.
• Czasopismo: Technologia Wody
• Rocznik: 2019
• Tom: Nr 4 (66)
• Strony: 30--34
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab.

Twórcy

autor

Wanot Bartosz

• Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie, Instytut Wychowania Fizycznego, Turystyki i Fizjoterapii

autor

Domagała Marta

• Akademia Polonijna, Instytut Zdrowia i Pielęgniarstwa

Bibliografia

• 1. Makowski Andrzej et al., Fotokatalityczna degradacja ampicyliny w roztworach wodnych. Proceedings of ECOpole, 2009, 3.
• 2. Szymonik Anna; Lach Joanna. Zagrożenie środowiska wodnego obecnością środków farmaceutycznych. Inżynieria i Ochrona Środowiska, 2012, 15, 249-263.
• 3. Warszewska Martyna; Zima Anna. Skuteczność użycia sorbentu w procesie uzdatniania wody podczas awaryjnego skażenia paracetamolem. Analit, 2017. 72-78.
• 4. Włodarczyk-Makuła Maria. Wybrane Związki Endokrynnie aktywne EDC w środowisku wodnym. LAB Laboratoria, Aparatura, Badania, 2014, 19.5: 20-25.
• 5. Czech Bożena. Usuwanie farmaceutyków z wód i ścieków z wykorzystaniem metod adsorpcyjnych i fotokatalitycznych. Adsorbenty i katalizatory: wybrane technologie, a środowisko, Uniwersytet Rzeszowski, 2012, 443-452
• 6. Czerwiński Jacek; Kłonica Anna; Ozonek Janusz. Pozostałości farmaceutyków w środowisku wodnym i metody ich usuwania. Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury, 2015, 62, nr 1: 27-42.
• 7. Szymonik Anna; Lach J.: Obecność farmaceutyków w wodach powierzchniowych i przeznaczonych do spożycia. Proceedings of ECOpole, 2013, 7.2: 735-743.
• 8. Wydro Urszula, Wołejko Elżbieta, Struk-Sokołowska Joanna, Puchlik Monika: Pozostałości farmaceutyków w środowisku oraz możliwości ich usuwania 2015.
• 9. Rezka Piotr; Balcerzak Wojciech. The occurrence of non-steroidal anti-inflammatory drugs in wastewater and water environment and methods of their removal–selected issues. Archives of Waste Management and Environmental Protection, 2015, 17.1: 33-38.
• 10. Pietrzak Bogusława; Wlaźlak Ewelina; Zwierzyńska Ewa. Estrogeny stosowane długotrwale: korzyści czy ryzyko. Advances in Hygiene & Experimental Medicine/Postepy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 2015, 69; 285-293.
• 11. Kudlek Edyta; Dudziak Mariusz. Wpływ wybranych mikrozanieczyszczeń organicznych na ekosystemy wodne. Inżynieria Ekologiczna, 2017, 18.3; 83–90.
• 12. Burdzik-Niemiec Edyta; Dudziak Mariusz. Wpływ matrycy środowiskowej na efektywność usuwania wybranych estrogenów i ksenoestrogenów w procesie nanofiltracji. Inżynieria Ekologiczna, 2017, 18.1; 33–41.
• 13. Kuczyńska Anna. Wyniki pilotażowego badania zawartości substancji czynnych farmaceutyków w wodach podziemnych w próbkach wody pobranych z krajowej sieci monitoringu wód podziemnych. Przegląd Geologiczny, 2017, 65.11/1;1096–1103.
• 14. Bielas Sylwia; Lach Joanna. Zanieczyszczenie środowiska wodnego antybiotykami. Technologia Wody, 2014, 3 (35): 23-29.
• 15. Wanot Bartosz. Obecność antybiotyków w wodach jako jedna z przyczyn lekooporności. Technologia Wody, 2017.
• 16. Domagała Marta; Wanot Bartosz. Antybiotyki w wodach: mechanizm działania, antybiotykooporność. Technologia Wody, 2019, 2 (64): 56-61.
• 17. Wanot Bartosz; Domagała Marta. Zanieczyszczenia wody niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi (NLPZ). Technologia Wody, 2018, 6 (62): 52-57.
• 18. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/39/UE z dnia 12 sierpnia 2013 r. zmieniająca dyrektywy 2000/60/WE i 2008/105/WE w zakresie substancji priorytetowych w dziedzinie polityki wodnej.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).