Wynik ekspozycji nasion pieprzycy siewnej (Lepidium sativum L.) na promieniowanie neutronowe

• Autorzy: Ciechanowski Marek , Bolewski Andrzej , Dudała Joanna , Jakubowski Tomasz , Syrotyuk Serhiy , Lopushniak Vasyl , Atilgan Atilgan

Identyfikatory

DOI

10.15199/48.2022.12.60

Warianty tytułu

EN

Result of seeds Lepidium sativum L. exposure to ionizing radiation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Promieniowanie jonizujące powoduje jonizację i/lub wzbudzenie atomów ośrodka materialnego, z którym oddziałuje. W zależności od mechanizmu oddziaływania mówimy o bezpośrednim i pośrednim promieniowaniu jonizującym. Pierwsza grupa obejmuje cząstki naładowane elektrycznie (alfa, beta, protony), które jonizują głównie na drodze oddziaływań kulombowskich. Z drugiej strony, cząstki obojętne (np. neutrony) i wysokoenergetyczne promieniowanie elektromagnetyczne (promienie X i γ) oddziałują z materią pośrednio poprzez efekt fotoelektryczny, rozpraszanie Comptona i tworzenie par elektron-pozyton, a także poprzez reakcje jądrowe. W pracy przedstawiono wynik eksperymentu, w którym nasiona Pieprzycy siewnej (Lepidium sativum L.) poddano działaniu promieniowania neutronowego. W eksperymencie wykorzystano komercyjne źródło Cf-252 (aktywność źródła w dniu eksperymentu A 11 MBq, wydatek neutronów W = 1,34E + 6 n/s,) [5-7]. Czas ekspozycji wahał się od 5 sekund do 11 godzin.

EN

Lonizing radiation causes ionization and / or excitation of atoms of the material medium with which it interacts. Depending on the mechanism of interaction, we speak of direct and indirect ionizing radiation. The first group includes electrically charged particles (alpha, beta, protons), which ionize mainly by Coulomb interactions. On the other hand, neutral particles (e.g. neutrons) and high-energy electromagnetic radiation (X and γ rays) interact with matter indirectly through the photoelectric effect, Compton scattering, electron-positron pair production, and also by nuclear reactions. The paper presents the result of an experiment in which seeds Lepidium sativum L. were exposed to neutron radiation. A commercial Cf-252 neutron source was used in the experiment (source activity on the day of the experiment A = 11 MBq, yield of neutron source W = 1.34E + 6 n/s,) [5-7]. The exposure time ranged from 5 seconds to 11 hours.

Słowa kluczowe

PL

neutron; ekspozycja; nasiona; kiełkowanie nasion

EN

neutron; exposure; seeds; germination

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Elektrotechniczny
• Rocznik: 2022
• Tom: R. 98, nr 12
• Strony: 232--266
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Ciechanowski Marek

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

• https://orcid.org/0000-0002-8488-3298

autor

Bolewski Andrzej

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

• https://orcid.org/0000-0002-1504-0318

autor

Dudała Joanna

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

• https://orcid.org/0000-0002-5699-3959

autor

Jakubowski Tomasz

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

• https://orcid.org/0000-0002-5141-2705

autor

Syrotyuk Serhiy

• Lviv National Agrarian University, Department of Energy, V. Velykogo str., Dubliany-Lviv, 80381

• https://orcid.org/0000-0001-9966-6299

autor

Lopushniak Vasyl

• National University of Life and Environmental Sciences of Ukraine, Henerala Rodimtseva str.19, Kyiv, Ukraine 03041

• https://orcid.org/0000-0001-9596-8169

autor

Atilgan Atilgan

• Alanya Alaaddin Keykubat University

• https://orcid.org/0000-0003-2391-0317

Bibliografia

• [1] Zderkiewicz T. Wpływ etyloiminy i naświetlania promieniami gamma na wzrost i rozwój orz na zawartość kapsaicyny papryki (Capsicum annuum L.), Acta Agrobotanica, XXIV/2 (1971), 343-356
• [2] Sobol Z., Jakubowski T., Surma M. Effect of potato tuber exposure to UV-C radiation and semi-product soaking in water on acrylamide content in french fries dry matter, Sustainability, 12/8 (2020), 3426, DOI: 10.3390/su12083426
• [3] Jakubowski T., Syrotyuk S., Lopushniak V., Atilgan A. Wpływstymulacji zmiennym polem magnetycznym nasion pszenicy o różnym przeznaczeniu technologicznym. Przegląd Elektrotechniczny, 98/5 (2022), 38–42
• [4] Lemessa A., Popardowski E., Hebda, T. Jakubowski T. The effect of UV-C irradiation on the mechanical and physiological properties of potato tuber and different products. Applied Sciences-Basel 12/12 (2022), 1–19 doi.org/10.3390/app12125907
• [5] Jakubowski T. Wpływ stymulacji sadzeniaków (Solanum tuberosum L.) w polu magnetycznym na wybrane parametry wegetacji roślin ziemniaka. Przegląd Elektrotechniczny, 96/1 2020, 166-169, doi:10.15199/48.2020.01.36
• [6] Radhakrishnan R., Kumari B., Pulsed magnetic field: a contemporary approach offers to enhance plant growth and yield of soybean, Plant Physiology and Biochemistry, 51, (2012), 139-144
• [7] Faten D., Al-Khayri J., Essam H., Static magnetic field influence on elements composition in date palm (Phoenix dactylifera L.), Research Journal of Agriculture and Biological Sciences, 5, (2009), nr 2, 161-166
• [8] Kiełbasa P., Dróżdż T., Popardowski E. Influence of coniferous wood conditioning by pulsed electric field on its combustion heat characteristics. Applied Science, 11/3, (2021), 983
• [9] Kusior M., Krośniak M., Chłopicka J., Zagrodzki P. Wpływ światła o różnej długości fal na rozwój roślin i wybrane parametry biochemiczne na przykładzie rzeżuchy (Lepidium sativum) i gorczycy (Sinapis alba). Bromatologia i Chemia Toksykologiczna XLV/3 (2012), 717–721
• [10] Liptai P., Dolník B., Gumanová V. Effect of wi-fi radiation on seed germination and plant growth. International Journal of Engineering, XV/1 (2017), 109-112
• [11] Gałązka-Czarnecka, I.; Korzeniewska, E.; Czarnecki, A.; Kiełbasa, P.; Dróżdż, T. Modelling of Carotenoids Content in Red Clover Sprouts Using Light of Different Wavelength and Pulsed Electric Field. Appl. Sci. 2020, 10, 4143. https://doi.org/10.3390/app10124143
• [12] Korzeniewska, E.; Gałązka-Czarnecka, I.; Czarnecki, A.; Wpływ cienkich warstw srebrnych naniesionych metodą fizycznego osadzania próżniowego na energię i zdolność kiełkowania nasion roślin z rodziny Fabaceae, Przegląd Elektrotechniczny, 2020, 1 (96), 250-253
• [13] Dobrzyński L. Biologiczne skutki promieniowania jonizującego http://ncbj.edu.pl/zasoby/rozne/biol_skutki_prom_joniz_raport13ptj.pdf
• [14] Krajewski P. Biologiczne skutki promieniowania jonizującego, Centralne Latoratorium Ochrony Radiologicznej, Warszawa 2009, 29
• [15] Hanafy, M.S., Ramadan L.S., Hanan A., Mona H.: Irradiationwith fast neutrons induced qualitative and quantitative changesin the yield in irradiated rice. Egypt. J. Biophys. 9(3) (2011), 327-345
• [16] Selem E., Hashem S. Irradiation with fast neutrons inducedqualitative and quantitative changes in the growth and yield ofwheat (Triticum aestivum L.) cultivar, DOI: 10.13140/RG.2.2.21198.77128
• [17] Cichanowski M., Bolewski A., Kreft A.: Absolute determination of neutron source yield using melamine as neutron detector. IOPScience. 10 (2015), no P01001, 1-12
• [18] Knoll G. F. Radiation Detection and Measurement. John Willey & Sons, Inc. (2010)
• [19] Muchin K.N. Doświadczalna fizyka jądrowa. NWT (2001)
• [20] Lopushnyak V., Hrytsuliak H., Kozova I., Jakubowski T., Kotsyubynska Y., Polutrenko M., Kozan N. Biological Absorption of Chemical Elements in Topinambur Plants by Separation of Wastewater in Podzol Soil. Journal of Ecological Engineering, 23/9 (2022), 18–24 doi.org/10.12911/22998993/150648
• [21] Biczak R., Pawłowska B., Feder-Kubis J., Growth inhibitionand oxidative stress in plants under the influence of chiral imidazolium ionic liquid with tetrafluoroborate anion, Chem. Environ. Biotechnol., 19, (2016), 35-45
• [22] Krasuska U., Gniazdowska A., Bogatek R. Rola ROS w fizjologii nasion. Problemy Nauk Biologicznych, 60/1–2 (2011), 113–128
• [23] Bailly C., El-Maarouf-Bouteau H., Corbineau F. From intracellular signaling networks to cell death: the dual role of reactive oxygen species in seed physiology. C. R. Biol. 331, (2008), 806–814
• [24] Blokhina O., Virolainen E., Fagerstedt K. V. Antioxidants,oxidative damage and oxygen deprivation stress: a review. Ann. Bot. 91, (2003), 179-194
• [25] Bartosz G. Druga twarz tlenu. Wolne rodniki w przyrodzie. Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, Warszawa
• [26] Garnczarska M., Bednarski W., Jancelewicz M. Ability of lupine seeds to germinate and to tolerate desiccation as related to changes in free radical level and antioxidants in freshly harvested seeds. Plant Physiol. Biochem. 47, (2009), 56–62
• [27] Mueller M. J., Berger S. Reactive electrophilic oxylipins:Pattern recognition and signalling. Phytochemystry 70, (2009), 1511–1521
• [28] Trzyniec, K., Juliszewski, T., Nawara, P., Popardowski, E., & Oziembłowski, M. (2019). Wykorzystanie emisji fotonów do oceny jakości owoców egzotycznych. Przegląd Elektrotechniczny, 95(1), 117–120. http://doi.org/10.15199/48.2019.01.30
• [29] Bałabusta M., Szafrańska K., Posmyk M., Exogenous melatonin improves antioxidant defense in cucumber seeds (Cucumis sativus L.) germinated under chilling stress, Front Plant Sci., 7 (2016), 575, 1-12
• [30] Hasanuzzaman M., Nahar K., Hossain M., Al Mahmud J., Rahman A., Inafuku M., Oku H., Fujita M., Coordinated actions of glyoxalase and antioxidant defense systems in conferring abiotic stress tolerance in plants. Int. J. Mol. Sci., 18, (2017), nr 1, 200-228
• [31] Volkova P., Bondarenko E., Kazakova E. Radiation hormesis in plants, Current Opinion in Toxicology, 30, (2022), ISSN 2468-2020, https://doi.org/10.1016/j.cotox.2022.02.007

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).