Potassium contents in post-mining soils after 35-year-long field experiment: the effect of physical-chemical composition of soils

• Autorzy: Spychalski W. , Głowacki A. , Woszczyk M.

Warianty tytułu

PL

Zawartość form potasu w glebie rozwijającej się z gruntów pogórniczych po 35 latach prowadzenia doświadczenia na tle wybranych właściwości fizyko-chemicznych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper discusses the contents and chemical forms of potassium in post-mining soils after 35-year-long experimental cultivation. In the experiment the post-mining dump deposits were fertilized with N, P, K, NK, NP, PK or NPK. Wheat and rape were sowed on the fields. The control field was left unfertilized. In the years 2014-2016 surface (0-30 cm) and subsurface (30-60 cm) layers of fertilized and unfertilized soils were sampled for chemical analyzes. In <2 mm fraction of these soils we determined pH, C and N contents as well as the following K forms: H2O-soluble K (K-H2O), active K (K-CaCl2), bioavailable K (K-Dl), exchangeable K (K-CH3COONH4), fixed K (K-HCl) and non-exchangeable K (K-HNO3). We demonstrated that effect of fertilizing on the K fractionation in the soils was statistically significant. The most favorable chemical changes in the cultivated soils occurred due to NPK treatment. The NPK fertilizing resulted in the highest increase in H2Osoluble K and exchangeable K contents.

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące zawartości form potasu w próbkach glebowych pobranych z doświadczenia polowego założonego na gruntach pogórniczych po przeszło 35 latach jego prowadzenia Czynnikami doświadczenia były następujące kombinacje nawożenia mineralnego: N, P, NK, NP, K, PK, NPK oraz kontrola - brak nawożenia. Na poletkach uprawio pszenicę i rzepak. Do badań pobrano próbki średnie wiosną w latach 2014-2016 z poziomu 0-30 cm oraz 30-60 cm. W powietrznie suchych częściach ziemistych oznaczono odczyn (pH), C i N oraz następujące formy potasu: wodno rozpuszczalny K-H2O, aktywny - K-CaCl2, przyswajalny wg Egnera-Riehma - K-Dl, wymienny - K-CH3COONH4, uwsteczniony -K-HCl oraz rezerwowy K-HNO3. Wykazano statystycznie istotny wpływ stosowanych w doświadczeniu kombinacji nawożenia mineralnego na zawartość analizowanych form potasu zarówno w próbkach glebowych pobranych z warstwy 0-30 cm jak i z 30-60 cm. Spośród analizowanych form potasu największy wzrost zawartości w stosunku do kontroli, pod wpływem zastosowanego nawożenia mineralnego zaobserwowano w przypadku potasu: wodnorozpuszczalnego oraz wymiennego. Największą zawartość analizowanych form potasu stwierdzono w glebach poletek, na których stosowane było nawożenie w kombinacji NPK. Stosowanie nawożenia mineralnego w kombinacji NPK spowodowało najkorzystniejsze zmiany właściwości chemicznych tworzących się gleb.

Słowa kluczowe

EN

post-mining area; reclamation; fertilization; K; form; K availability; nonexchangeable K; fixation

PL

grunty pogórnicze; rekultywacja; nawożenie; forma; potas; potas przyswajalny; potas niewymienny; fiksacja

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 61, nr 4
• Strony: 160--163
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab.

Twórcy

autor

Spychalski W.

• Department of Soil Science and Land Protection, Poznan University of Life Sciences

autor

Głowacki A.

• Department of Soil Science and Land Protection, Poznan University of Life Sciences

autor

Woszczyk M.

• Department of Quaternary Geology and Paleogeography, Adam Mickiewicz University

Bibliografia

• [1] Brogowski Z., Chojnicki J. 2005. Rozmieszczenie potasu ogólnego w wydzielonych frakcjach granulometrycznych gleb brunatnych. Roczniki Gleboznawcze T LVI, Nr ½, s 27-39.
• [2] Buniak W. 1977. Wpływ poziomu nawożenia potasowego na formy potasu w glebie. Roczniki Gleboznawcze T XXVIII, Nr 2, s 87-104.
• [3] Curyło T. 1995. Nawozowe działanie potasu na glebie znacznie wyczerpanej z tego składnika. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 421a: 29-37.
• [4] Fotyma M., Gosek S. 1986. Elementy bilansu potasu jako podstawa nawożenia tym składnikiem. Roczniki Gleboznawcze T. XXXVII, Nr 1, s. 191-202.
• [5] Fotyma M., Gosek S., Szewczyk M. 1996. Porównanie przydatności różnych metod określania odczynu gleby oraz zawartości przyswajalnych form fosforu, potasu i magnezu. Roczniki Gleboznawcze T. XLVII Nr ½, s 65-78.
• [6] Łabętowicz J., Mercik S., Mazur T., Korc M., Lenart S. 2001. Bilans potasu w czterech wieloletnich doświadczeniach nawozowych w Polsce. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 480: 457-465.
• [7] Mercik S. 1977. Działanie wysokich dawek potasu na glebach silnie wyczerpanych z dostępnych form tego składnika. Roczniki Gleboznawcze T XXVIII, Nr 2, s 105-124.
• [8] Mercik S., Stępień W. 2001. Działanie potasu na rośliny w wieloletnich doświadczeniach nawozowych w Skierniewicach. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 480: 291-298.
• [9] Murawska B. 1999. Wpływ 23-letniego zróżnicowanego nawożenia N i K na zmiany zawartości różnych form potasu w glebie. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z.465: 391-402.
• [10] Spiak Z., Włodarczyk W., 2011. The effect of potassium fertilization in plant rotation on its various forms content in soil. Zesz. Nauk. UP Wroc., Rol. XCVIII, 581: 37-48.
• [11] Spychalski W., Gilewska M., Otremba K. 2008. Uziarnienie i skład chemiczny gleby wytworzonej z gruntów pogórniczych KWB „Konin”. Katedra Gleboznawstwa i Katedra Gleboznawstwa i Rekultywacji, Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu.
• [12] Spychalski W., Kosiada T., Otremba K. 2007. Zawartość form potasu w glebie antropogenicznej wytworzonej z gruntów pogórniczych w warunkach zróżnicowanej agrotechniki. Acta Scientiarum Polonorum - Agricultura.
• [13] Spychalski W., Mocek A., Gilewska M. 2005. Potassium forms in soils formed from postmining lands. Nawozy i nawożenie. 2005(VII) Nr 3(24), s. 124-132.
• [14] Spychalski W., Mocek A., Gilewska M., Owczarzak W., Otremba K. 2016. Możliwości rekultywacji i wykorzystania rolniczego gruntów pogórniczych na przykładzie doświadczenia prowadzonego na zwałowisku odkrywki węgla brunatnego Pątnów. Wydawnictwo Uniwersytetu przyrodniczego w Poznaniu ss. 136.
• [15] Stępień W. 1995. Dynamika plonowania, pobranie potasu przez rośliny oraz zmiany różnych form tego składnika w glebie w zależności od zasobności gleb w K w doświadczeniu wieloletnim. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 421a, 345-354.
• [16] Stępień W., Mercik S. 1999. Formy potasu w glebie oraz bilans tego składnika w wieloletnich doświadczeniach polowych w Skierniewicach. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 465: 81-91.
• [17] Stępień W., Mercik S., Sokulski T. 2001. Ocena zależności między zawartością różnych form potasu w glebie a działaniem nawozów potasowych na plon roślin. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 480: 131-139.
• [18] Terelak H. 1978. Badania modelowe nad dynamika potasu i niektórych kationów w glebie pod wpływem nawożenia . Roczniki Gleboznawcze T XXIX, Nr 1, s 27-39.
• [19] Terelak H., Fotyma M. 1986. Wpływ nawożenia potasem na zawartość form tego składnika w glebach i ich pobranie przez rośliny. Roczniki Gleboznawcze T. XXXVII, Nr 1, s. 203-213.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.